هورمون تستوسترون چیست و عدم تعادل تستوسترون ناشی از چیست؟
هورمون تستوسترون، هورمون جنسی اصلی مردانه است که ترشح آن در بدن جنین سبب ایجاد دستگاه تناسلی مردانه می شود. بالا رفتن این هورمون در سن بلوغ بروز صفات ثانویه جنسی مردانه را موجب می شود و کمتر بودن آن نسبت به مقدار طبیعی ممکن است سبب ناباروری گردد.
هورمون تسترون چیه؟
تستوسترون هورمون اصلی جنسی مردانه است که قدرت باروری، توده عضلانی، توزیع چربی و تولید گلبول های قرمز را تنظیم می کند. وقتی سطح تستوسترون پایین تر از حد طبیعی باشد، می تواند به شرایطی مانند هیپوگونادیسم یا ناباروری منجر شود. با این وجود منابعی وجود دارد که افراد مبتلا به کمبود تستوسترون می توانند این کمبود را جبران کنند.
مطالعات آشکار کرده تستوسترون پایین رفته رفته شیوع بیشتری پیدا می کند. تعداد نسخه های تجویز شده برای رفع کمبود این هورمون از سال ۲۰۱۲ میلادی پنج برابر شده است. درا این مقاله به بررسی این که هورمون تستوسترون در مردان چیست و کمبود آن چه نشانه هایی دارد، می پردازیم.
هورمون تسترون چیست؟
- تستوسترون تعدادی از فرآیندهای بدن آقایان را تنظیم می کند.
- با افزایش سن، سطح تستوسترون کاهش می یابد.
- مکمل های پروهورمون هیچ تأثیری در سطح تستوسترون ندارند.
- مکمل های تستوسترون فقط برای شرایط خاص تجویز می شوند و نه برای خنثی کردن افت طبیعی ناشی از بالا رفتن سن.
درمان جایگزینی تستوسترون نیز یکی از روش های جبران کمبود تستوسترون است. با این حال، این روش می تواند خطرات و عوارض جانبی به همراه داشته باشد (همانند تزریق هورمون تستوسترون برای ریش)
تستوسترون چیست؟
تستوسترون هورمونی است که مسئول رشد خصوصیات جنسی مردانه است. هورمون ها پیام رسان های شیمیایی هستند که باعث ایجاد تغییرات لازم در بدن می شوند. بانوان نیز معمولآ مقادیر کمی تستوسترون تولید می کنند. تستوسترون نوعی آندروژن است که در درجه اول توسط بیضه ها در سلول هایی به نام سلول های لایدیگ تولید می شود. در آقایان تصور می شود که تستوسترون علاوه بر تولید اسپرم، تعدادی از کارکردهای بدن را تنظیم می کند. این کارکردها شامل:
- - میل جنسی
- - توده استخوانی
- - توزیع چربی
- - اندازه و قدرت عضلات
- - تولید گلبول قرمز
- - هورمون تستوسترون برای ریش و موهای مردانه ضروری است
بدون مقادیر کافی تستوسترون، مردان نابارور می شوند. این امر به این دلیل است که تستوسترون به رشد و بلوغ اسپرم کمک می کند. با وجود اینکه هورمون تستوسترون یک هورمون جنسی مردانه است، در میل جنسی، تراکم استخوان و قدرت عضلانی بانوان نیز نقش دارد. با این حال، وجود بیش از حد تستوسترون می تواند باعث شود که بانوان دچار طاسی مردانه و همچنین ناباروری شوند.
مغز و غده هیپوفیز میزان تستوسترون را کنترل می کنند، این هورمون پس از تولید وارد خون شده و از طریق آن بر عملکرد اعضای خاص بدن تأثیر می گذارد.
هورمون تستوسترون و جنسیت جنین
در دوران بارداری ترشح این هورمون در بدن جنین سبب رشد تکمه تناسلی در جنین و تبدیل شده آن به الت تناسلی مردانه می شود به همین ترتیب جنسیت پسر شکل گرفته و در سونوگرافی قابل رویت و تشخیص خواهد بود.
عدم تعادل تستوسترون
با افزایش سن تستوسترون به طور طبیعی کاهش می یابد. انجام معاینات و آزمایش برای تعیین اینکه آیا عدم تعادل تستوسترون ناشی از یک وضعیت خاص است، اهمیت دارد. بالا یا پایین بودن میزان تستوسترون می تواند منجر به اختلال در بخش هایی از بدن شود که به طور معمول توسط این هورمون تنظیم می شود.
هنگامی که یک مرد دچار کمبود تستوسترون یا هیپوگونادیسم می شود، ممکن است شرایط زیر را تجربه کند:
- تعداد کم اسپرم
- بزرگ شدن یا تورم بافت پستان
با گذشت زمان، این علائم ممکن است به اشکال زیر بروز کند:
- ریزش موهای بدن (تزریق هورمون تستوسترون برای ریش یکی از راهکارهای رویش موهای ریش برای افرادی است که دچار کمبود این هورمون هستند)
- از دست دادن بخش عمده ای از ماهیچه ها
- از دست دادن قدرت بدنی
- افزایش چربی بدن
کمبود تستوسترون مزمن یا ادامه دار ممکن است به پوکی استخوان، نوسانات خلقی، کاهش انرژی و کوچک شدن بیضه منجر شود.
این علل می تواند شامل موارد زیر باشد:
- آسیب دیدنی بیضه ها مانند اختگی
- داروهایی مانند داروهای مسکن مخدر
- اختلالی که بر روی هورمون ها تأثیر می گذارد، مانند تومورهای هیپوفیز یا میزان بالای پرولاکتین
- بیماری های مزمن، از جمله دیابت نوع۲، بیماری کبد و کلیه، چاقی و اچ آی وی، یا ایدز
- بیماری های ژنتیکی مانند سندرم کلاینفلتر، سندرم پرادرویلی، هموکروماتوز، سندرم کالمن و دیستروفی میوتونیک.
از سوی دیگر تستوسترون بیش از حد می تواند باعث بلوغ قبل از ۹ سالگی شود. این وضعیت عمدتآ بر مردان جوان تأثیر می گذارد و بسیار نادر است.
اما در بانوان، تستوسترون زیاد می تواند منجر به طاسی مردانه، صدای خشن و بی نظمی در قاعدگی و همچنین موارد زیر شود:
- رشد و تورم کلیتوریس
- تغییر شکل بدن
- کاهش اندازه پستان
- پوست چرب
- آکنه(جوش)
- رشد موهای صورت در اطراف بدن، لب و چانه
مطالعات اخیر همچنین سطح بالای تستوسترون در بانوان را با خطر فیبروم های رحمی مرتبط دانسته اند.
عدم تعادل تستوسترون را می توان با آزمایش خون تشخیص داد و بر اساس تشخیص، درمان کرد.
میزان تستوسترون و بالا رفتن سن
سطح تستوسترون با افزایش سن، به طور طبیعی کاهش می یابد.
اثرات کاهش تدریجی میزان تستوسترون با افزایش سن، در سال های اخیر مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. این امر به عنوان هیپوگونادیسم دیر هنگام شناخته شده است.
در مردان پس از چهل سالگی، غلظت تستوسترون در گردش، هر سال تقریبآ ۱/۶درصد کاهش می یابد. تا سن ۶۰ سالگی، سطح پایین تستوسترون منجر به هیپوگونادیسم در مردان می شود. در حدود ۴ نفر از ۱۰ مرد با رسیدن به سن ۴۵ سالگی دچار این عارضه می شوند. تعداد افرادی که از کمبود تستوسترون رنج می برند از سال ۲۰۱۲ تا کنون ۱۷۰ درصد افزایش یافته است.
تستوسترون پایین با افزایش مرگ و میر در سالخوردگان مذکر همراه بوده است. هیپوگونادیسم دیررس یک بیماری پزشکی شناخته شده است. اگرچه بسیاری از علائم با پیری طبیعی مرتبط هستند، هیپوگونادیسم دیررس به عنوان یک بیماری پزشکی شناخته می شود.
موارد زیر علائم هیپوگونادیسم دیررس هستند:
- کیفیت پایین نعوظ، خصوصآ در شب
- تغییرات خلق و خو
- کاهش عملکرد شناختی
- خستگی، افسردگی و عصبانیت
- کاهش توده عضلانی و قدرت بدنی
- کاهش موهای بدن
- تغییرات در پوست
- کاهش توده استخوان و تراکم مواد معدنی استخوان
- افزایش توده چربی شکمی
علاوه بر اختلال عملکرد جنسی، هیپوگونادیسم همچنین با بیماری های متابولیک و بیماری های قلبی و عروقی همراه است.
میزان کاهش سطح هورمون تستوسترون در بین مردان متفاوت است، اما تعداد فزاینده ای از آقایان، اثرات کاهش سطح تستوسترون را تجربه می کنند. با توجه به اینکه، امروزه امید به زندگی افزایش یافته و تعداد بیشتری از آقایان بیشتر از ۶۰ سال زندگی می کنند، در نتیجه، تعداد بیشتری از آقایان اثرات کاهش تستوسترون ناشی از سن را تجربه می کنند.
https://www.medicalnewstoday.com/articles/276013.php
بیشتر بدانید:
1- ارتباط هورمون تستوسترون و عملکرد جنسی مردان
2- عوارض هورمون های بدنسازی بر قدرت باروری چیست؟
3- علائم و نشانه های کمبود هورمون تستوسترون در مردان
