وجود خون در شیر مادر ،علل شایع وجود خون در شیر مادر چیست؟
گاهی اوقات ممکن است متوجه حضور وجود خون در شیر مادر به صورت رگه های قرمز (یا صورتی یا قهوه ای) در شیری که نوزادتان بعد از شیر خوردن به بیرون تف کرده یا شیری که از سینه ها دوشیده اید، بشوید. طبیعتاً نگران خواهید شد که آیا این رگه های موجود در شیرتان ممکن است خون باشد و در این صورت این خون از کجا ممکن است آمده باشد. آیا این از نوک سینه ترک خورده آمده و یا اینکه از اعماق سینه شما ناشی شده است؟ آیا منبع این مساله می تواند از کودک شما باشد؟ اگر منبع آن از سینه شما باشد، آیا به کودک شما آسیب می رساند؟ این مقاله به علل شایع وجود خون در شیر مادر می پردازد و به سؤالات متداول در این حیطه پاسخ می دهد.
نشانه های وجود خون در شیر مادر
دیدن مقدار کمی خون در شیر مادر در روزهای اولیه شیردهی به دلیل تغییرات درون سینه بسیار شایع است. مادران اغلب متوجه مقادیر اندک وجود خون در شیر نمی شوند مگر اینکه شیر خود را بدوشند و یا اینکه کودکش شیر آغشته به خون را به بیرون تف کند.
وجود خون در شیر مادر ممکن است شیر را به رنگ قرمز روشن، صورتی، سیاه، سبز زیتونی یا قهوه ای شکلاتی رنگ دربیاورد. با این حال در نظر داشته باشید که شیر مادر و آغوز (کلستروم) ممکن است به رنگ های مختلفی از جمله آبی، سبز، قهوه ای، زرد، طلایی و شفاف نیز دربیایند.
اگر مقادیر قابل توجهی از خون توسط نوزادتان بلعیده شود، ممکن است لکه های سیاه خون در مدفوع کودک یافت شده و یا آنکه ممکن است مدفوع سیاه و به رنگ قیر باشد. اگر خونریزی چند روز اول همچنان ادامه داشته باشد، مادر باید به پزشک مراجعه کند.
دلیل وجود خون در شیر مادر چیست؟
شایع ترین موارد علت خون در شیر مادر شامل موارد زیر است:
• "سندرم لوله زنگ زده"؛ این مشکل زمانی ایجاد می شود که مجاری شیری و سلول های سازنده شیر پس از زایمان کشیده می شوند.
• نوک سینه ترک خورده یا آسیب دیده که در اثر مکیدن نوزاد خونریزی می کند.
• مویرگ های آسیب دیده در پستان به دلیل احتقان یا برخورد خشن خصوصا در هنگام دوشیدن شیر.
• پاپیلومای داخل مجاری؛ یک توده خوش خیم و کوچک رشد یافته روی پوشش داخلی مجرای شیری که خونریزی می کند.
• تغییرات فیبروکیستیک (سینه های همراه با توده).
اگرچه معمولاً وجود خون همراه شیر مادر موضوع جدی نیست، اما همیشه فکر خوبی است که دیدن هر میزان خون در شیر را به پزشکی که تحت نظرش هستید، اطلاع دهید به ندرت، ترشح خونی از نوک پستان می تواند نشانه ای از سرطان پستان باشد. همچنین در مواردی که در شیر بالا آورده شده نوزاد خون دیده می شود، پزشک شما می تواند مشخص کند که خون دیده شده واقعا در شیر شما بوده و یا اینکه منبع آن کودک است.
سندرم لوله زنگ زده
این نامی است که به مقدار اندک خون دیده شده در شیر مادر در هفته اول یا بعد از تولد اطلاق می شود. تصور می شود که این مساله به دلیل جریان خون اضافی به پستان و رشد سریع بافت غده ای (گلاندولار) رخ می دهد. در راهنمای دکتر جک نیومن درباره شیردهی از سینه ها آمده است که:
جای تعجب نیست که گاهی اوقات مقدار کمی خون از رگ های خونی به درون مجراهای شیری نشت پیدا کنند و سپس از نوک پستان بیرون آیند. این رخداد برای مادر یا نوزاد خطرناک نیست. گاهی اوقات وقتی شیرخوار خون را می بلعد، ممکن است آن را تف کند زیرا خون باعث تحریک معده او می شود اما نگران نشوید، این مساله واقعاً به او هیچ آسیبی نمی رساند. این خونریزی معمولاً طی 7 تا 10 روز پس از تولد از بین می رود. در صورتی که این اتفاق برای شما افتاد، به یاد داشته باشید که تغذیه با شیر مادر اصلا نباید قطع شود.
اگر بعد از یک هفته، همچنان در شیر تف شده توسط کودکتان خون مشاهده کردید و یا اگر خونریزی در مرحله بعد از هفته اول آغاز شد، شیردهی از سینه ها را ادامه دهید اما مساله را پزشک خود اطلاع داده و همیشه با او مشورت کنید (نیومن، 2014).
نوک سینه های ترک خورده یا آسیب دیده
ممکن است نوک سینه ترک خورده (شقاق) یا آسیب دیده ی مادر، علت وجود خون در شیر مادر باشد، مقالات ما را در مورد دلایل درد نوک سینه ها مطالعه کنید یا با مشاور شیردهی خود تماس بگیرید تا به شما برای تعیین پوزیشن مناسب و صحیح شیردهی و جفت شدن صحیح نوزاد تازه متولد شده با سینه کمک کند.
مویرگ های آسیب دیده
صدمه به پستان ناشی از یک برخورد خشن مانند فشار بیش از حد در هنگام دوشیدن دستی شیر یا استفاده از شیردوش برقی می تواند باعث خونریزی از مویرگ های شکسته (رگ های خونی ظریف) شود زیرا آن ها بسیار حساس هستند.
پاپیلومای داخل مجاری
پاپیلوم داخل مجاری رشد یک توده کوچک رشدیافته در داخل مجرای شیری نزدیک به نوک پستان است. این بیماری معمولاً غیرسرطانی است و باعث ایجاد درد نمی شود اما در صورتی که در هنگام شیردهی یا دوشیدن و پمپاژ شیر، اذیت شود می تواند به درون مجرای شیری خونریزی کند و این یک دلیل شایع دیده شدن خون در شیر مادر است. پروفسور واکر توضیح می دهد که اگر کودک بتواند خون را تحمل کند، می توان شیردهی را ادامه داد اما اگر نوزاد به خاطر خون موجود در شیر اذیت و ناخوش شده و به تف کردن و بیرون ریختن شیر ادامه دهد، ممکن است مادر مجبور شود شیردهی از پستان آسیب دیده را متوقف کرده و شیر آن پستان را مرتبا بدوشد تا اینکه از خون پاک شود که این روند معمولاً 3 الی 7 روز طول می کشد.
تغییرات فیبروکیستیک
سینه های فیبروکیستیک نامی است که برای مجموعه ای از نشانه ها در بافت غده ای (گلاندولار) سینه از جمله درد پستان، توده های جامد و کیست ها به کار گرفته می شود. در تقریباً در یک سوم موارد، سینه های فیبروکیستیک عامل ترشح خون از نوک سینه در بارداری و شیردهی هستند، اما این مساله مانع شیردهی نیست.
آیا در صورت وجود خون در شیر مادر، آیا می توانم به شیردهی به نوزادم ادامه دهم؟
اگر نوک سینه های مادر به دلیل وجود ترک (شقاق) یا ساییدگی و خراش خونریزی دارد، جدا کردن نوزاد از پستان اغلب پیشنهاد می شود. اما خون موجود در شیر دلیلی برای جدا کردن کودک از سینه ها نیست. مسئله دردی است که مادر احساس می کند، نه خون. خون در معده کودک می تواند باعث تف کردن او شود اما این مساله خطرناک نیست. اگر بتوانیم درد مادر را قابل تحمل کنیم، حتی اگر نوک پستان ها همچنان خونریزی کنند، بهتر است اجازه دهید کودک به شیر خوردن از سینه ها ادامه دهد. اگر با تثبیت شیوه ای که نوزاد سینه را به دهان می گیرد، صدمه به حداقل برسد، ساییدگی/ترک بهبود یافته و خونریزی متوقف می شود.
اگر خون زیادی وجود داشته باشد چه می شود؟
اگر کودک شما مقدار زیادی از شیر آغشته به خون را نوشیده است، ممکن است مدفوع او به رنگ بسیار تیره درآید و یا اینکه ممکن است شیری که به میزان زیادی خون آغشته شده است را به بیرون تف کند. خون می تواند یک توده بزرگ در معده تشکیل دهد و ممکن است در هنگام تف و قی کردن نوزاد، به نظر برسد که حجم آن بسیار زیاد است. همیشه برای مشاوره فوری پزشکی با پزشک متخصص خود مشورت کنید.
آیا ممکن است خون از کودک من باشد؟
پزشک و یا متخصصین سلامت شما با چک کردن خونی که برگردانده شده، می توانند معین کنند که هموگلوبین موجود در آن از نوع جنینی یا بزرگسالی بوده و در نتیجه مشخص کنند که این خون از نوزاد است یا از سینه مادر.
علل دیگر صورتی رنگ شدن شیر مادر
رنگدانه های غذایی ممکن است باعث رنگ دار شدن شیر مادر شوند.
بعضی اوقات ممکن است یک ماده غذایی در رژیم غذایی مادر، شیر مادر را به رنگ صورتی دربیاورند، مانند چغندر. که این مساله حتی می تواند روی رنگ مدفوع کودک هک تاثیر بگذارد. لیندا پالمر، نویسنده کتاب آنچه پزشک متخصص شما ممکن است به شما نگوید، اظهار می کند که رنگدانه های غذاهای طبیعی مانند چغندر معمولاً آنتی اکسیدان خوبی هستند و نیازی به نخوردن آن ها نیست. وی می افزاید: اگر رنگدانه شیر را رنگی کرده باشد، این بدان معنی است که از سیستم مادر به صورت هضم نشده عبور کرده و احتمالاً به همان روش از طریق سیستم کودک پیش می رود و در نتیجه مدفوع را هم رنگی می کند.
باکتری ها می توانند شیر صورتی را رنگ کنند
توماس هیل می گوید یکی دیگر از دلایل احتمالی شیر صورتی/قرمز است که ممکن است خون نباشد. باکتری است که سراشیا مارسنس (Serratia marsescens) نام دارد. اگرچه این باکتری معمولاً بی ضرر است و معمولاً در دستگاه گوارش کودکان یافت می شود، اما می تواند علت عفونت به خصوص در نوزادان نارس نیز باشد.
شیر قرمز:
چه عواملی باعث می شود شیر شما قرمز شود؟
بعید است کودکی که مستقیماً از شیر مادر تغذیه می کند، به اندازه ای باکتری دریافت کند که بیمار بشود. با این حال، استفاده نادرست از شیر مادر ممکن است به باکتری هایی که قادر به ایجاد بیماری هستند، اجازه تکثیر و افزایش بدهد. نگه داشتن شیر مادر در یخچال و استفاده از تجهیزات شیردهی برای جلوگیری از تکثیر باکتری سراشیا معمولاً و تولید رنگدانه کافی هستند.
وجود مقدار اندکی خون در شیر مادر برای کودک شیرخوار شما مضر نیست و یک اتفاق رایج در هفته اول یا بعد از تولد یک نوزاد است. دلایل کوتاه مدت وجود خون در شیر مادر شامل سندرم لوله زنگ زده، خونریزی از نوک سینه های ترک خورده مویرگ های شکسته در پستان یا پاپیلومای داخل مجاری شیری است. دیدن هرگونه خون در شیر مادر که با گذشت هفته اول بعد از تولد همچنان ادامه داشته باشد، یا وجود خون در شیر مادر که بعداً و به صورت دیرهنگام در دوران شیردهی ایجاد می شود، باید به اطلاع پزشک رسانده شود اما در بیشتر موارد شیردهی می تواند ادامه یابد.
مطالعه بیشتر:
1- علل کمبود تولید شیر در مادر
2- آیا آنچه می‌‌خورید بر شیرتان اثر می‌گذارد؟
3- نوزادانی که شیر مادر می خورند به زردی مبتلا می شوند؟
4- همه چیز در مورد چگونگی تولید شیر مادر و شیردهی پستانی به نوزاد
