مصرف جینسینگ در بارداری و شیردهی آیا بی خطر است؟
گیاه جینسینگ (ginseng) برای قرن ها است که به دلیل مزایای مفید و بی شمار آن برای سلامتی، در سرتاسر جهان مشهور و شناخته شده است و به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. بر اساس نظر پزشکان طب سنتی، این گیاه به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند، خستگی را از بین می برد و استرس را نیز کاهش می دهد. اما تاثیر جینسینگ در بارداری چیست؟ آیا خوردن جینسینگ در دوران بارداری ایمن است؟ با ما تا پایان این مطلب همراه باشید تا همه چیز را در مورد فواید و عوارض جینسینگ در بارداری برای شما شرح دهیم.
جینسینگ در بارداری
ممکن است اینطور به نظر برسد که چای ها و مکمل های جینسینگ درمان خوبی برای بارداری های دشوار باشند. اما متأسفانه شواهد کمی برای اثبات این ادعاها در دست هستند. از همه مهم تر، ایمنی و بی خطر بودن جینسینگ در دوران بارداری هنوز به طور کامل به تأیید نرسیده است. در حقیقت، تحقیقات متعدد در این زمینه نشان می دهند که مصرف جینسینگ در دوران بارداری نه تنها ممکن است منفعت خاصی را به دنبال نداشته باشد، بلکه حتی ممکن است خطرآفرین نیز باشد.
با توجه به اقبال عمومی نسبت به طب سنتی، بر آن شدیم تا در این مقاله به خطرات مصرف جینسینگ در دوران بارداری بپردازیم. پس برای افزایش اطلاعاتتان در این زمینه و همچنین برای بهره مندی از توصیه های پزشکی با هدف حفظ ایمنی شما و جنین درون رحمتان، با ما همراه شوید.
انواع جینسینگ
اصطلاح جینسینگ می تواند به گونه های مختلفی از این گیاه اشاره داشته باشد. رایج ترین انواع جینسینگ که در فروشگاه ها یافت می شوند، جینسینگ آسیایی و جینسینگ آمریکایی هستند.
جینسینگ آسیایی (Panax ginseng)، گیاه بومی کشورهای چین و کره است. این گیاه از هزاران سال پیش تاکنون، بخشی مهم در طب سنتی چین را به خود اختصاص داده است. جینسینگ آمریکایی (Panax quinquefolis) نیز عمدتا در آمریکای شمالی و به ویژه در کشور کانادا رشد می کند. برای استفاده از جینسینگ ، ریشه این گیاه خشک شده و از آن برای ساخت محصولات زیر استفاده می شود:
- قرص
- کپسول
- عصاره ها
- کرم ها
- و چای.
توجه داشته باشید که جینسینگ سیبری (Eleutherococcus senticosus) از یک خانواده گیاه شناسی متفاوت از جینسینگ آمریکایی و آسیایی بوده و جینسینگ واقعی محسوب نمی شود.
موارد استفاده از جینسینگ
ریشه جینسینگ حاوی مواد شیمیایی فعال بنام جینسنوزیدها است. در طب سنتی اینطور تصور می شود که این مواد شیمیایی مسئول خواص دارویی گیاه جینسینگ هستند. اگرچه شواهد برای اثبات این ادعاها محدود است، اما نشان داده شده است که جینسینگ می تواند چنین فوایدی را به همراه داشته باشد:
- سطح قند خون را در افراد دیابتی کاهش دهد.
- از علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا جلوگیری کرده و یا آن ها را به حداقل برساند.
- سیستم ایمنی بدن را تحریک کند.
- علائم یائسگی را بهبود ببخشد.
- اختلال عملکرد نعوظ را درمان کند.
- آسیب های عضلانی بعد از ورزش کردن را کاهش دهد.
همچنین ممکن است بشنوید که جینسینگ می تواند:
- از زوال عقل جلوگیری کند.
- سبب تقویت حافظه و ارتقای عملکرد ذهن شود.
- قدرت و استقامت بدنی را افزایش دهد.
- هضم را بهبود بخشیده و مشکلات گوارشی را کاهش دهد.
- و از همه مهم تر و جالب تر اینکه، سرطان را درمان کند.
با این وجود، در حال حاضر هیچ گونه مدارک مستدلی برای به اثبات رساندن این ادعاها در دست نبوده و یا تعدادشان بسیار اندک، محدود و غیرقابل اتکا است.
البته نمی توان این حقیقت را انکار کرد که جینسینگ حاوی میزان زیادی از ترکیبات ضد التهابی به نام آنتی اکسیدان است. آنتی اکسیدان ها به جلوگیری از آسیب سلولی ناشی از رادیکال های آزاد در بدن کمک کرده و بنابراین می توانند از ما در برابر انواع خاصی از سرطان ها محافظت کنند و خطر بیماری های قلبی را نیز به طور قابل توجهی کاهش دهند.
آیا استفاده از جینسینگ در بارداری بی خطر است؟
برای پاسخ دادن به سؤال در ابتدا باید در مورد ایمنی مصرف جینسینگ در افرادی صحبت کنیم که باردار نیستند. به صورت کلی جینسینگ در صورت مصرف کوتاه مدت برای اکثر افراد "غیر باردار" احتمالاً بی خطر است اما هنگامی که به صورت مداوم و برای مدت طولانی مورد استفاده قرار گیرد، می تواند عوارض جانبی ایجاد کند. با مصرف خوراکی، جینسینگ می تواند عوارض جانبی زیر را ایجاد کند:
- اسهال
- مشکل در خواب
- خشک شدن دهان
- سردرد
- خارش بدن
- خونریزی غیرطبیعی واژینال
- تغییر در فشار خون
- سریع شدن ضربان قلب
- بروز واکنش های آلرژیک
- عصبی شدن
جینسینگ همچنین ممکن است با سایر داروها مانند داروهای مورد استفاده در دیابت، تداخل داشته باشد. بنابراین اگر از سایر داروها یا مکمل ها استفاده می کنید، حتماً قبل از مصرف هر نوع محصول حاوی جینسینگ با پزشک خود مشورت کنید.
هشدارهای مربوط به مصرف جینسینگ در بارداری
حالا وقت آن رسیده که به این سؤال مهم پاسخ دهیم که آیا مصرف جینسینگ در بارداری مجاز است یا خیر؟
محققان هشدار می دهند که زنان باید در مورد استفاده از جینسینگ در مراحل اولیه بارداری محتاط باشند. مطالعه ای که در مجله معتبر Human Reproduction به چاپ رسیده است، نشان داد ترکیبی در جینسینگ به نام جینسنوزید Rb1 (ginsenoside Rb1) وجود دارد که می تواند منجر به بروز ناهنجاری در جنین های موش های صحرایی شود. به علاوه این مطالعه نشان داد که هرچه غلظت ماده شیمیایی جینسنوزید Rb1 بیشتر باشد، خطرات ناشی از آن نیز بیشتر خواهد بود. یک پژوهش معتبر دیگر نیز با انجام مطالعه بر روی موش ها، به نتایج مشابهی رسید.
تحقیقات در مورد اثرات جینسینگ در بارداری بسیار محدود هستند. زیرا با وجود نگرانی های ایمنی و اخلاقی، انجام یک مطالعه کنترل شده مناسب بر روی انسان ها و خصوصا زنان باردار و جنینشان دشوار است. بنابراین دانشمندان اغلب برای آزمایش ایمنی داروها و مکمل های گیاهی به مطالعات روی حیواناتی مانند موش و موش صحرایی روی می آورند. اگرچه که نتایج حاصل از پژوهش های انجام شده بر روی جوندگان همیشه به طور مستقیم به انسان ها تعمیم داده نمی شوند، اما خالی از اهمیت نبوده و می توانند به پزشکان در مورد مشکلات احتمالی هشدار دهد.
به همین دلیل است که بررسی ها در مورد اثرات جینسینگ بر روی موش های باردار، بسیار مهم و صد البته هشداردهنده بوده و ما را در مورد مصرف جینسینگ در زنان حامله، مردد می کنند.
از سوی دیگر، در بررسی مقالات منتشر شده در مجله Canadian Clinic Pharmacology، تمام شواهد موجود در مورد جینسینگ پاناکس (Panax) بررسی شد. بر اساس داده های حاصل از بررسی، کارشناسان دریافتند که ممکن است مصرف آن در دوران بارداری بی خطر باشد. اما بر اساس شواهد موجود و معتبر در مورد مشکلات ایجاد شده در جنین های موش و موش صحرایی، نویسندگان این مقاله اینطور نتیجه گرفتند که زنان باردار تنها در موارد بسیار خاص و بنا به صلاحدید پزشک مجاز به استفاده از جینسینگ بوده و در سایر موارد و خصوصاً در سه ماهه اول حاملگی می بایست از مصرف این گیاه خودداری کنند.
آیا مصرف جینسینگ در هنگام شیردهی بی خطر است؟
ایمنی مصرف جینسینگ در زنان شیرده نیز روشن نیست. در حالی که ممکن است با انجام تحقیقات بیشتر این نتایج تغییر کنند، اما در حال حاضر متخصصان توصیه می کنند تا زمان به اتمام رسیدن دوران حساس شیردهی، از مصرف جینسینگ و محصولات حاوی آن خودداری کنید.
سایر چای های گیاهی
درست مانند جینسینگ، ایمنی و بی خطر بودن اکثر مکمل های گیاهی، چای و دمنوش ها در زنان باردار مورد مطالعه قرار نگرفته است. به همین دلیل، بهتر است در مصرف آن ها احتیاط کنید. شاید اطرافیانتان چای و دمنوش های گیاهی زیادی را به شما معرفی کنند، اما حقیقت این است که تحقیقات علمی و از همه مهم تر سازمان غذا و دارو، ایمنی و اثربخشی چای ها و محصولات گیاهی را در دوران بارداری تأیید نمی کنند. بدتر اینکه برخی گیاهان خاص نه تنها مفید نبوده، بلکه می توانند عوارض جانبی جدی را نیز برای شما و دلبند درون رحمتان به همراه داشته باشند.
در صورت مصرف زیاد و افراطی، برخی از چای های گیاهی ممکن است رحم را تحریک کرده و باعث سقط جنین شوند. بنابراین اگر می خواهید که در امنیت باشید و از سلامتی فرزندتان محافظت کنید، به صورت جدی از مصرف چای و داروهای گیاهی در دوران بارداری خودداری کنید، مگر اینکه توسط پزشک تجویز شده باشند.
برچسب ها را بخوانید
به یاد داشته باشید که حتما برچسب های مواد تشکیل دهنده هر محصولی را بخوانید تا همیشه از آنچه که می خورید یا می نوشید، آگاه باشید. شاید نام محصولات برایتان گمراه کننده بوده و ندانید که از چه مواردی باید اجتناب کنید. نگران نباشید، ما در ادامه به لیستی از مواردی که ممکن است برای زنان باردار ایمن نباشند، اشاره کرده ایم. این محصولات عبارت هستند از:
- نوشیدنی های انرژی زا
- اسموتی ها
- آب میوه ها
- چای
- سایر نوشیدنی های حاوی گیاهان
قدم های بعدی
همانطور که اشاره کردیم، جینسینگ معمولاً به عنوان یک گیاه بی خطر برای مصرف در دوران بارداری در نظر گرفته نمی شود. اگرچه شواهد و مدارک موجود بر ضد آن قطعی نیستند، اما با توجه به اینکه برخی تحقیقات نشان می دهند جینسینگ می تواند برای جنین در حال رشد در درون رحم، خطرناک و مضر باشد. بنابراین به عبارت دیگر می توان گفت که این گیاه ارزش ریسک کردن را ندارد و بهتر است تا حد امکان از مصرف آن در دوران حساس بارداری اجتناب کرد. این نکته مهم و حیاتی را فراموش نکنید که برای آگاهی از محتویات و مواد تشکیل دهنده خوراکی ها و غذاهایی که در حین بارداری می خورید، همیشه برچسب مندرج بر روی بسته بندی آن ها را بخوانید. به علاوه به یاد داشته باشید که همواره قبل از نوشیدن هر نوع چای گیاهی یا مصرف هر گونه مکمل یا دارو در دوران بارداری از پزشک خود نظرخواهی کرده و تحت هیچ شرایطی خودسرانه عمل نکنید.
آیا مصرف جینسینگ و سایر گیاهان برای جنین درون رحم، خطرناک هستند؟
مانند بسیاری از درمان های دارویی در بارداری، گزارش های متناقضی در مورد ایمنی و بی خطر بودن مصرف جینسینگ در بارداری در دست هستند. به لحاظ مسائل اخلاقی، انجام مطالعات مناسب برای ارزیابی واقعی ایمنی اکثر داروها یا درمان های گیاهی در بارداری دشوار است، زیرا ممکن است با این کار سلامت مادر یا جنین او به صورت جدی به خطر بیفتد و مشکلات و عوارض جبران ناپذیری ایجاد شوند. پژوهش های انجام شده بر روی حیوانات، نشان داده اند که مصرف جینسینگ در حاملگی و به ویژه در سه ماهه اول می تواند به طور بالقوه برای جنین خطرناک باشد. اگرچه مطالعات گفته شده در مورد مصرف جینسینگ در بارداری، بر روی انسان انجام نشده اند، اما به اندازه کافی قانع کننده هستند که بتوان بر اساس آن ها در مورد مصرف جینسینگ آن هم در اوایل بارداری هشدار جدی داد.
مطالعه بیشتر:
مصرف دارو در بارداری، داروهای گیاهی ممنوع!
مصرف نوشابه های انرژی زا در بارداری آیا مضر است؟
دمنوش های لاغری در دوران شیردهی آیا بی ضرر است؟
استفاده از داروهای خواب آور گیاهی در بارداری و شیردهی
