مرحله دوم سرطان پستان چیست و چه نوع درمانی مورد انتظار است؟
در صورتی که به مرحله دوم سرطان پستان مبتلا هستید، به این معناست که سرطان از بافت های پستان فراتر نرفته و به غدد لنفاوی مجاور سرایت نکرده است.سرطان یک بیماری واحد نیست، بلکه مجموعه ای از بیماری هاست. سرطان پستان نیز از این قاعده مستثنا نیست. زیرا سرطان پستان انواع مختلفی دارد. تمام سرطان های پستان نوع دو به یک روش درمان نمی شوند. در این مقاله، در مورد این که چگونه سرطان های پستان مرحله بندی می شوند و روش درمان آن ها چیست و همچنین به چشم اندازی کلی در مورد آن ها خواهیم پرداخت.
مرحله دوم سرطان پستان چیست؟
زمانی که ابتلا به سرطان پستان تایید شد، پزشک یک مرحله بالینی را برای تشخیص آن اختصاص می دهد. به این کار معاینات بالینی می گویند:
• معاینه فیزیکی
• تصویربرداری
• نتایج نمونه برداری (بیوپسی)
اگر برای بررسی بافت پستان جراحی انجام شود، به وسیله تست های آزمایشگاهی می توان به اطلاعات بیش تری در مورد بافت پستان و غدد لنفاوی دسترسی پیدا کرد. بر اساس نتایج این آزمایش ها پزشک می تواند مرحله پاتولوژیک یا مرحله جراحی سرطان را مشخص کند. این روش دقیق تر از معاینات بالینی است.درجه بندی سرطان پستان با سیستم TNM انجام می شود که جزئیات مشخصی در رابطه با موارد زیر ارائه می دهد:
• T: اندازه تومور
• N: درگیری غدد لنفاوی
• M: آیا سرطان گسترش پیدا کرده است (متاستاز)
اندازه تومور اصلی (T):
حرف لاتین T که پس از آن عدد می آید، نشان دهنده اندازه تومور اصلی است. شماره بیش تر به معنای تومور بزرگ تر است.
• TX: به معنای این است که تومور قابل اندازه گیری نیست.
• T0: به این معناست که محل تومور اصلی قابل شناسایی نیست.
• T1، T2، T3، T4: به معنای اندازه تومور از کوچک به بزرگ است.
درگیری غدد لنفاوی (N):
حرف لاتین N که پس از آن عدد می آید، به معنای این است که آیا سرطان به غدد لنفاوی سرایت کرده است یا خیر. اگر این اتفاق افتاده باشد، عدد نشان دهنده این است که چند غدد لنفاوی درگیر سلول های سرطانی شده است.
• NX: سلول های سرطانی در نزدیکی غدد لنفاوی قابل اندازه گیری نیستند.
• N0: سرطان به غدد لنفاوی سرایت نکرده است.
• N1، N2، N3: تعداد غده هایی که حاوی سرطان هستند.
متاستاز (M):
به این معناست که سلول های سرطانی به اندام های دیگر بدن سرایت کرده است.
• M0: نشانه ای مبنا بر این که سرطان به بخش های دیگر بدن سرایت کرده باشد، وجود ندارد. (مرحله دوم سرطان پستان همیشه M0 است).
• MX: گسترش سلول های سرطانی قابل اندازه گیری نیست.
• M1: سرطان به بخش های دیگر بدن مانند ریه ها، کبد یا استخوان ها سرایت کرده است.
ترکیب این عوامل نشان دهنده مرحله سرطان است. سرطان پستان شامل مرحله ۱ تا ۴ است.
مرحله دوم سرطان پستان دارای دو زیر مجموعه است:
مرحله A2:
اگر یکی از موارد زیر صحیح باشد، سرطان پستان در مرحله A2 است:
• توموری در پستان وجود ندارد، اما سلول های سرطانی پستان در غدد لنفاوی مجاور دیده می شوند.
• تومور اصلی ۲ سانتی متر یا کوچک تر است و سلول های سرطانی در کم تر از ۴ غدد لنفاوی زیر بغل وجود دارند.
• اندازه تومور پستان بین ۲ و ۵ سانتی متر است، اما هیچ غدد لنفاوی درگیر نیست.
مرحله B2:
اگر یکی از موارد زیر صحیح باشد، سرطان پستان در مرحله B2است:
• اندازه تومور پستان بین ۲ تا ۵ سانتی متر است و سرطان به ۴ غدد لنفاوی یا کم تر سرایت کرده است.
• اندازه تومور بیش از ۵ سانتی متر است و هیچ غدد لنفاوی درگیر نیست.
ملاحظات بیش تر:
مرحله بندی سرطان پستان کاری پیچیده است. چند عامل دیگر که بر تشخیص کلی مرحله بندی موثر است شامل سیستم درجه بندی تومور و حضور گیرنده هایی خاص در سلول های سرطانی پستان است. سیستم درجه بندی تومور نشان دهنده سرعت رشد و گسترش سلول های سرطانی است. در درجات بالاتر سرطان تهاجمی تر در نظر گرفته می شود.
درجه بندی تومور:
• G1: قابل تمیز است یا درجه پایینی دارد.
• G2: تقریبا قابل تمیز است یا درجه متوسطی دارد.
• G3: خیلی قابل تمیز نیست یا درجه بالایی دارد.
علاوه بر این، تومور بر اساس گیرنده هایی که ممکن است بر گزینه های درمانی شما تاثیر بگذارند، مورد آزمایش قرار می گیرد تا ایده بهتری از دورنما به دست آید.
وضعیت گیرنده:
• وضعیت گیرنده استروژن: (ER مثبت یا ER منفی)
• وضعیت گیرنده پروژسترون (PR): (PR مثبت یا PR منفی)
• وضعیت HER2 (پروتئین محرک رشد که در سطح بیرونی سلول های پستان وجود دارد): (HER2 مثبت یا HER2 منفی)
گاهی وضعیت ER و PR، با عنوان وضعیت گیرنده هورمون (HR) نامیده می شود.
از این عوامل ممکن است در درجه بندی سرطان نیز استفاده شود، زیرا سرطان ها رفتارهای متفاوتی دارند. برای مثال:
• سرطان پستان HR مثبت/HER2 منفی: معمولا رشد کمی دارند و نسبت به انواع دیگر سرطان کم تر تهاجمی هستند.
• همچنین HR منفی/HER2 منفی: با عنوان منفی سه گانه شناخته می شوند که کمی تهاجمی تر به نظر می رسد.
• HR مثبت یا منفی/ HER2 مثبت: نوع دیگری از سرطان پستان است که می تواند تهاجمی باشد.
چه نوع درمانی مورد انتظار است؟
وضعیت تومور HR و HER2 برخی از گزینه های درمانی را مشخص می کند. همچنین پزشک موارد زیر را در نظر می گیرد:
• سایر مشکلات سلامتی
• سن
• وضعیت یائسگی
معمولا درمان به صورت ترکیبی از گزینه های درمانی است. در زیر به برخی از شایع ترین درمان های مربوط به مرحله دوم سرطان پستان می پردازیم:
جراحی:
جراحی ممکن است نسبت به اندازه و محل قرار گرفتن تومور شامل موارد زیر باشد:
• جراحی حفظ پستان (لومپکتومی)
• ماستکتومی (برداشتن پستان) رادیکال تعدیل شده همراه با ترمیم پستان یا عدم ترمیم
جراح در طول هر دو این روش ها بیوپسی غدد لنفاوی انجام می دهد تا از گسترش سرطان در این ناحیه اطمینان حاصل کند.
پرتو درمانی:
معمولا پس از جراحی و مخصوصا هنگامی که لومپکتومی (جراحی حفظ پستان) انجام داده اید، نیاز به پرتو درمانی خواهد بود. در صورتی که ماستکتومی انجام داده باشید، عواملی خاص نیاز به پرتودرمانی را مشخص می کنند که شامل موارد زیر است:
• اندازه تومور
• تعداد غدد لنفاوی که درگیر سرطان شده است.
پرتودرمانی به منظور کاهش احتمال بازگشت دوباره سرطان انجام می شود. کار پرتودرمانی از بین بردن DNA سلول های سرطانی است. این کار به نابود کردن این سلول ها کمک می کند. معمولا پرتودرمانی نوعی درمان موضعی است. به این معنا که ناحیه مشخصی از بدن که پرتو درمانی می شود مورد هدف قرار می گیرد و مانند شیمی درمانی یا برخی از داروها تمام بدن مورد هدف نیست. پرتو درمانی انواع متفاوتی دارد. برخی شامل دوره های ۵ روزه، برخی ۳ تا ۴ هفته ای و برخی ۵ تا ۶ هفته طول می کشد. شایع ترین عارضه جانبی آن شامل خستگی و همچنین قرمزی، پوسته پوسته شدن پوست و ورم اطراف ناحیه مورد درمان است.
شیمی درمانی:
شیمی درمانی ممکن است به منظور کوچک کردن تومور قبل از عمل جراحی یا برای جلوگیری از بازگشت دوباره بیماری پس از جراحی استفاده شود. از آنجایی که سرطان پستان منفی سه گانه گیرنده های HR یا HER2 ندارند، گزینه های درمانی کم تری برای آن وجود دارد. اما به نظر می رسد به شیمی درمانی به خوبی پاسخ می دهد. داروهای شیمی درمانی معمولا برای سرطان پستان به روش داخل وریدی (IV) استفاده می شود. ممکن است به صورت تزریقی باشد که چند دقیقه طول می کشد، یا به صورت انفوزیونی که ساعت ها یا بیش تر زمان می برد. شیمی درمانی برای سرطان پستان معمولا در بازه زمانی ۱یا ۲ تا ۳ هفته ای انجام می شود. ممکن است به صورت داخل وریدی (IV) یک روز در هفته یا چند روز متوالی انجام شود. سپس چند روزی زمان داده می شود تا بیمار از تاثیرات دارو بهبود پیدا کند و چرخه بعدی شروع شود. یکی از مضرات شیمی درمانی این است که این داروها بین سلول های سرطانی و سلول های سالم تمایز قائل نمی شوند. در نتیجه برخی از سلول های سالم همراه با سلول های سرطانی به طور موقت آسیب می بینند. این امر باعث ایجاد عوارض جانبی مانند موارد زیر می شود:
• حالت تهوع
• ریزش مو
• خستگی
• زخم های دهانی
• بی اشتهایی
• اسهال یا یبوست
برخی از انواع شیمی درمانی باعث یائسگی زودهنگام می شوند.
درمان هدفمند:
درمان های هدفمند یا بیولوژیک شامل استفاده از داروهایی است که کمی بهتر از شیمی درمانی بین سلول های سرطانی و سالم تمایز قائل می شوند. این داروها قادر هستند سلول های سرطانی را از بین ببرند و گاهی آسیب کم تری به سلول های دیگر وارد کنند. درمان های هدفمند روش درمانی جدیدتری هستند و هنگامی تولید شدند که دانشمندان در مورد رشد و تقسیم سلول های سرطانی و این که چگونه سلول های سالم را از سرطانی تشخیص دهند، اطلاعات بیش تری کسب کردند. هورمون درمانی هدفمند می تواند برای سرطان های گیرنده استروژن (ER) مثبت یا گیرنده پروژسترون (PR) مثبت در مرحله دوم سرطان پستان موثر باشد. درمان ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• تاموکسیفن
• آناستروزول
• اگزمستان
• لتروزول
عوارض جانبی هورمون درمانی شامل گرگرفتگی و خشکی واژن است.
در انواع دیگر درمان هدفمند توانایی تشخیص پروتئین ها یا آنزیم های مخصوص که با سلول های سرطانی در ارتباط هستند، وجود دارد. برای مثال، در سرطان پستان HER2 مثبت، درمان هدفمند می تواند باعث اختلال در میزان بالای پروتئین محرک رشد شود که در سطح سلول های سرطانی وجود دارد.برخی درمان های مربوط به مرحله دوم سرطان پستان HER2 مثبت شامل موارد زیر است:
• تراستوزوماب
• پرتوزوماب
• آدو-تراستوزوماب امتانسین
• نراتینیب
کارآزمایی بالینی:
ممکن است بتوانید با شرکت در کارآزمایی بالینی از مزایای درمان های هدفمند نوین یا داروهای شیمی درمانی بهره مند شوید. از پزشک در مورد کارآزمایی که مناسب شما باشد سوال کنید.
عوارض جانبی و مشکلات
همه روش های درمانی دارای عوارض جانبی متوسط تا شدید هستند. بدون شک زمانی که درمان پایان می یابد، مشکلاتی همچنان باقی است. لازم است به متخصص تومورشناسی در مورد علائم خود بگویید، حتی اگر به نظر چیز مهمی نباشد. گروه مراقبت های پزشکی به شما کمک می کنند تا بتوانید با عوارض جانبی و مشکلات آن کنار آیید.
پس از درمان مرحله دوم سرطان پستان چه می شود؟
هنگامی که درمان اصلی تمام می شود، هورمون درمانی به مدت ۵ تا ۱۵ سال ادامه خواهد داشت و بازسازی پستان فرآیندی چند مرحله ای است که چند ماهی طول می کشد. احتمالا اولین ملاقات شما با پزشک در طی چند ماه پس از درمان خواهد بود. پزشک می خواهد وضعیت شما را ببیند و اینکه آیا در مورد عوارض جانبی درمان نیاز به کمک دارید یا خیر. در نهایت، هر ۶ ماه یک بار و سپس ویزیت ها سالیانه خواهد شد. معاینات سالیانه شامل تصویربرداری از پستان خواهد بود. پزشک نسبت به مراقبتی که نیاز دارید، برنامه ملاقات تعیین خواهد کرد.
مراقبت های عاطفی مرحله دوم سرطان پستان
پایان درمان شما می تواند یک انتقال چالش برانگیز باشد. احساسات شما ممکن است از آرامش و نشاط گرفته تا اضطراب و اندوه در نوسان باشند. ترس از عود مجدد بیماری شایع است. این احساسات و واهمه ها کاملا طبیعی هستند. هنگامی که تمرکز شما بر درمان، عوارض جانبی و برنامه ریزی برای ویزیت پزشک است، کمی زمان می برد تا به زندگی غیر از این جزئیات عادت کنید.
اطرافیان شما ممکن است به حدی برایتان خوشحال باشند که متوجه نشوند شما همچنان در حال دست و پنجه نرم کردن با اثرات فیزیکی و عاطفی درمان خود هستید. مجبور نیستید انتظارات کسی را غیر از خود برآورده کنید. این که چه زمان آمادگی این را دارید که به روال قبلی خود بازگردید بستگی به شرایط منحصر به فرد شما دارد. لازم است برنامه روزانه خود را دنبال کنید و همچنان کاری را که برای شما مناسب است انجام دهید.
میزان بقای مرحله دوم سرطان پستان چقدر است؟
به طور کلی، پیش آگاهی از مرحله دوم سرطان پستان به طور کلی خوب است. طبق نظریه انجمن سرطان آمریکا، نرخ بقای نسبی ۵ ساله به صورت زیر است:
• ۹۹ درصد برای سرطان های پستان موضعی (به خارج از پستان سرایت نمی کنند)
• ۸۶ درصد برای سرطان های پستان منطقه ای (به غدد لنفاوی مجاور سرایت کرده)
این ارقام نشان دهنده افرادی است که بین سال های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۶، قبل از اینکه برخی درمان های هدفمند جدید در دسترس باشند، تشخیص داده شده اند. به علاوه، این آمار بر اساس وضعیت ER/PR و HER2 تا حدودی متغیر است. برخی انواع خاصی از سرطان های پستان پیش آگاهی بهتری نسبت به بقیه دارند. ممکن است به این دلیل باشد که برخی انواع آن مانند HR مثبت/HER2 منفی نسبت به هورمون درمانی پاسخ مناسب می دهند و سرطان های پستان HER2 مثبت به درمان های هدفمند ضد HER2 پاسخ می دهند. برخی از انواع سرطان های پستان منفی سه گانه دارای گزینه های درمانی کمتری هستند و احتمال بازگشت آن ها در سال های اولیه بیش تر است.
حرف آخر
در مرحله دوم سرطان پستان، سلول های سرطانی به خارج از پستان و غدد لنفاوی مجاور سرایت نکرده است. اطلاع از وضعیت HR و HER2 از مرحله دوم سرطان پستان به شما کمک می کند تا بدانید کدام روش درمانی بهترین تاثیرگذاری را دارد. مرحله دوم سرطان پستان بسیار قابل درمان است و چشم انداز کلی آن خوب است. مانند تمام سرطان ها، هر چه سرطان زودتر تشخیص داده شود، درمان آن بهتر و نتیجه بهتری حاصل می شود.
مطالعه بیشتر:
برای جلوگیری از سرطان سینه چی بخوریم؟
آیا سرطان سینه ژنتیکی است؟ آیا سرطان سینه ارثی است؟
نمونه برداری از پستان یا بیوپسی و علت انجام بیوپسی چیست؟
شیردهی در صورت ابتلا به سرطان سینه، علائم سرطان سینه در دوران شیردهی
