تقویت عضلات کف لگن بعد از زایمان چگونه امکان پذیر است؟
در این مقاله از عضلات کف لگن و حرکات کگل گرفته تا هر اطلاعات دیگری که لازم دارید، کسب می کنید. می خواهیم به شما بگوئیم که زایمان پایان یک زندگی دلپذیر نیست. شاید شما هم شنیده باشید که اغلب به افراد باردار می گویند بارداری پایان خوشی های مادر است و از امروز که صاحب فرزند می شوید باید خود را برای زندگی سراسر سختی و دشواری آماده کنید. مهمتر از همه، مادر را بعد از زایمان محکوم به خرد شدن کف لگن می پندارند. اما خبر خوب اینکه، اینطور نیست.
اهمیت عضلات کف لگن بعد از زایمان
امروزه ورزشهای زیادی وجود دارد که در کنار فعالیت های مادری می توان انجام داد. گاهی اوقات، به دلیل بارداری، درد و ناراحتی های بعد از زایمان یا سایر شرایط موجود، اثرات زایمان تا بعد از دوران نقاهت و حتی تا پایان عمر باقی می ماند. با این حال، در اکثر زایمان‌های طبیعی و سزارین که عوارض خاصی ندارند، قرار نیست همیشه مادر بعد از سرفه یا خنده، ادرار داشته باشد. با درمان اختصاصی کف لگن، دیگر مشکل نشت ادرار نخواهید داشت.
کف لگن مانند هر عضله دیگری در بدن کار می کند البته خیلی مهمتر است زیرا وظیفه سنگینی بر عهده دارد. گذشته از هر چیز، این عضله به واژن متصل است و می بینید که واکنش نشان می دهد، بهبود می یابد و درست مانند عضله دوسر بازو یا زانو باید مورد توجه قرار گیرد. متخصصان کف لگن را بخش بسیار مهمی از بدن به ویژه در بانوان می دانند که همگی باید قبل از بارداری، اطلاعات کافی در مورد آن کسب کنند.
منظور از عضلات کف لگن چیست؟
به طور خلاصه، عضلات کف لگن ماهیچه هایی بسیار عجیب هستند که مانند یک تخت آویز در ناحیه پرینه قرار می گیرند و به مثانه، مجرای ادرار، واژن، مقعد و راست روده متصل می شوند. عضله کف لگن از مثانه، روده و رحم محافظت می کند و از جلو به پشت و پهلو به پهلو از استخوان شرمگاهی تا دنبالچه به صورت ضربدری یا چلیپایی قرار دارد. این عضله می تواند به بالا و پایین حرکت کند. باز و بسته شدن مجرای ادرار، واژن و مقعد با کنترل این عضله انجام می شود. عضله کف لگن حاوی شبکه ای غنی از بافت همبند و فاسیا است.
به عبارت دیگر، عضلات کف لگن همه فن حریف هستند و هنگام ادرار، مدفوع، مقاربت، ارگاسم ، ایستادن، نشستن، ورزش کردن و تقریباً همۀ کارها درگیر می شوند و به شدت تحت تأثیر وزن بارداری و ضربه ناشی از زایمان طبیعی یا فشار دادن قبل از سزارین قرار می گیرد، زیرا کشیده شده، اندازه آن افزایش می یابند و بافت نرم آن آسیب می بینند.
1- بی اختیاری پس از زایمان تنها به مدت محدود طبیعی است:
با توجه به شرایطی که عضلات کف لگن در دوران بارداری و زایمان طی کرده است، پس از زایمان ضعیف می شود و لذا ممکن است تا شش هفته پس از زایمان در نگه داشتن ادرار ، به ویژه هنگام خندیدن یا سرفه، مشکل داشته باشید. در صورت بروز آسیب یا پارگی درجه دو و بیشتر، بی اختیاری ادرار تا سه ماه پس از زایمان ادامه می یابد. بی اختیاری تنها در صورتی ادامه می یابد که عضلات کف لگن به طور مستقیم آسیب ببینند.
2- شل شدن عضله کف لگن بعد از زایمان بسیار نادر است:
تن عضلانی، عضله کف لگن بسیار بالا است و به ندرت اتفاق می افتد این عضله بعد از زایمان شل شود. اندازه طولی عضلات کف لگن در دوران بارداری افزایش می یابد و با زایمان کشیده می شوند. در نتیجه، بعد از پایان این دوران دوباره به حالت اول باز می گردند و دوباره سفت می‌شوند. فشار طولانی مدت، پارگی، بخیه و یا اپیزیوتومی به معنی برش در ناحیه پرینه، تنها باعث افزایش تنش، التهاب بیشتر و فشار اضافی به ناحیه خواهد شد.
3- اگرچه درد پرینه شایع است اما نباید به آن بی توجه بود:
انواع مختلف درد پرینه وجود دارد که فرد ممکن است در دوران بارداری و پس از زایمان تجربه کند. هر دردی که در دوران بارداری بیش از 24 ساعت طول بکشد و حتی فقط با یک حرکت خاص اتفاق بیفتد، طبیعی نیست و نیاز به پیگیری دارد. پس از زایمان، با توجه به تعدد متغیرها، شرایط پیچیده تر می شود. اما با اطمینان می توان گفت پس از بهبودی و شروع مجدد فعالیت های عادی، یعنی چند هفته تا چند ماه پس از تولد نوزاد، درد و ناراحتی مداوم را نباید نادیده گرفت.
در صورت وجود درد یا هر مشکلی ابتدا با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید. برخی از متخصصان زنان و زایمان، در حوزه کف لگن تخصص دارند و می توانند بیشتر به شما کمک کنند.
4- ورزش کگل خوب اما نه مناسب برای همه:
شاید تعجب کنید اگر از ما بشنوید، کگل یک راه حل جادویی نیست. در واقع، این نرمشها به خصوص اگر تنها راه استفاده از عضلات کف لگن باشند، بیش از اینکه فایده برسانند، آسیب وارد می کنند. مثلاً اگر کمی بی‌اختیاری استرسی دارید و به شما گفته اند، نرمشهای کگل انجام دهید، باید بدانید که این کافی نیست. در واقع گاهی فرد باید بافت را شل کند و سفت کردن عضلات کمکی به او نخواهد کرد، بنابراین کگل مناسب این دسته از افراد نیست. حتی اگر نرمش کگل برای شخصی مناسب باشد، هرگز انجام آن به تنهایی توصیه نمی شود. گاهی اوقات فرد نیاز به تقویت دارد، در برخی موارد نیز کشش برای او لازم است. کف لگن نیز همین طور است فقط باید ببینید مشکل از کجاست. وقتی به خانمی پیشنهاد می دهیم کگل انجام دهد اما پس از انجام، نتیجه ای عایدش نمی شود و کار به جراحی مثانه می کشد، خیلی کلافه کننده خواهد بود. در چنین شرایطی می توان فیزیوتراپی کف لگن را توصیه کرد.
5- رابطه جنسی بعد از بهبودی زایمان، نباید دردناک باشد:
کلام آخر اینکه، شما باید آمادگی داشته باشید و این آمادگی یک مفهوم کاملاً ذهنی و فردی است. بسیاری از افراد برای از سرگیری رابطه جنسی بعد از زایمان، دچار مشکل می شوند و فشار زیادی را تحمل می کنند. افراد از این نظر شبیه هم نیستند و روند بهبودی آنها با هم تفاوت دارد. جدای از خشکی پوست مرتبط با هورمون، پارگی ویا پارگی پرینه موسوم به اپیزیوتومی نیز می‌تواند بر روند بهبودی تاثیر بگذارد. بافت اسکار می‌تواند باعث درد شدید هنگام مقاربت شود.تمامی این شرایط می تواند و باید مورد توجه فیزیوتراپیست کف لگن قرار بگیرد. برای دخول حین مقاربت، کف لگن باید شل باشد. همچنین این عضلات در ارگاسم نیز دخالت دارند و در صورت خشکی یا تون بالای عضلانی، مشکلاتی در ارگاسم رخ خواهد داد. چنانچه، ماهیچه ها به اندازه کافی قوی نباشند، دخول مشکلی ایجاد نمی کند، اما احتمال بروز مشکل در ارگاسم وجود دارد.
6- علائم بی صدا اما هشدار دهنده:
آسیب کف لگن یا ضعیف شدن عضلات کف لگن همیشه به یک شکل ظاهر نمی شود. فقط در موارد شدید می توانید افتادگی یا بیرون زدگی را احساس کنید. بعد از حدود شش هفته پس از زایمان، در صورت داشتن هر یک از علائم زیر، حتماً به پزشک زنان و زایمان مراجعه کنید.
• احساس سنگینی در ناحیه پرینه
• فشار در ناحیه پرینه
• فکر می کنید روی چیزی نشسته اید اما اینطور نیست.
• نشت پس از ادرار کردن
• مشکل در ادرار کردن
• یبوست پایدار
• مشکل در دفع مدفوع حتی زمانی که مدفوع نرم است.
7- فیزیوتراپی غیرتهاجمی کف لگن:
می دانم، می دانم، می دانم. در فیزیوتراپی کف لگن، باید از طریق واژن روی عضله کف لگن کار شود و این ظاهراً عجیب، ترسناک و شدید به نظر می رسد. این را بپذیرید که عضله کف لگن، مانند سایر عضلات بدن است و باید همانند آنها تحت درمان قرار بگیرد. اگر نگران فیزیوتراپی کف لگن هستید، از ما بشنوید که در آن خبری از اسپکولوم و چراغ قوه نیست و شباهتی به معاینه زنان ندارد. تهاجمی ترین اتفاقی که در خلال فیزیوتراپی کف لگن ممکن است با آن رو به رو شوید، ارزیابی وضعیت بیمار با یک انگشت است. به این ترتیب، پزشک یا متخصص به میزان قدرت فرد و مدت زمانی که می تواند انقباض خود را حفظ کند و همچنین توانایی تن آرامی او پی می برد به عبارت دیگر، قوت، قدرت و تاب آوری و تن آرامی شخص را مورد ارزیابی قرار می دهد.
در درمان دستی نیز از انگشت استفاده می شود، در فیزیوتراپی لگنی بر روی تمرین‌های بدنی، تکنیک‌های تجسم و حرکت و وضعیت بدن بر اساس نیاز بیمار کار می کند.
8- پیشگیری قبل از بروز مشکل:
به نظر شما آیا بعد از جراحی شانه، بیمار را مرخص می کنند تا بعد از بهبودی، شش هفته یکبار به پزشک مراجعه کند؟ البته که اینطور نیست، بلکه بیمار یک یا دو هفته دوران نقاهت را پشت سر می گذارد و دوره دشوار فیزیوتراپی را آغاز می کند. به عقیده متخصصان، افرادی که در ماراتن شرکت می‌کنند، بیش از مادرانی که به تازگی زایمان کرده اند، توجه دریافت می کند. همه بانوان بعد از زایمان، به دلیل تغییرات بسیار زیاد، به یک فیزیوتراپیست لگن نیاز دارند. تغییرات بدن در طول 40 هفته بارداری، واقعاً شگفت انگیز است جالب تر اینکه در عرض چند ساعت یا چند روز پس از تولد، دوباره کاملاً تغییر می کنیم. ناگفته نماند که گاهی برخی از مادران، جراحی بزرگ شکم یا سزارین را از سر می گذرانند.
بنابراین بد نیست که بعد از زایمان سری به یک متخصص عضلات کف لگن بزنیم و جویای احوال خود شویم تا ببینیم حالمان چطور است؟ بدنمان در چه وضعیتی به سر می برد؟ و عضلات کف لگنمان در چه حال است. می توانید پرسشهای خود را از متخصص زنان و زایمان بپرسید و نگرانی به خود راه ندهید.
گفته می شود، فیزیوتراپی لگن برای همه مادران جهت عضلات کف لگن لازم است، اما به دلیل عدم پوشش بیمه ای در همه جای جهان مقدور نیست. مشکلات و نگرانی های خود را با پزشک در میان بگذارید.
مطالعه بیشتر:
شلی واژن و چگونه عضلات واژن خود را تقویت کنیم؟
ورزش کگل چیست و چرا باید این تمرینات را انجام داد؟
بهترین ورزش های بعد از زایمان طبیعی ، تقویت عضلات کگل
