بهترین زمان انجام اولین سونوگرافی بارداری در کدام هفته است؟
احتمالاً دیدن لکه های تار و تاریک روی صفحه مانیتور برای بسیاری از پدر و مادرها هیجان‌انگیز است، اما این تصاویر علاوه بر خوشایندی شما نکات زیادی را نیز درباره فرزند درون‌تان به شما می‌گوید.
ممکن است با استفاده از آزمایش بارداری متوجه حاملگی خود شوید، یک متخصص زنان/زایمان به شما بگوید که باردارید و تهوع صبحگاهی نیز آنرا تائید کند، اما بدون شکمی برآمده و دیدن تصویر فرزندتان، شاید باور این موضوع کمی دشوار باشد که واقعاً بچه‌ای را حمل می‌کنید. بنابراین تعجبی نیست که تمامی امید خود را به اولین جلسه اولتراساند یا سونوگرافی بسته‌ایم و در آن به دنبال اثبات زنده بودن و تحرک او هستیم، آری، فرزندتان صحیح و سالم در آنجاست.
بهترین زمان انجام اولین سونوگرافی بارداری
خانم "هیلاری هاسکین" متخصص اولتراساند از بیمارستان چلسی و وست مینستر لندن می‌گوید: معمولاً تصاویر اولتراساند در حدود هفته 12 و 20 بارداری به بانوان باردار توصیه می‌شود. این تصاویر به ما اجازه می‌دهد که ببینیم، فرزندتان در حال رشد است و مشکلات احتمالی را بررسی کنیم.
این تصویر برداری بدون درد است، گرچه برای تاثیر حداکثری، بهتر است مثانه پُری داشته باشید، که شاید این مسئله کمی ناراحت کننده باشد. همچنین ممکن است از ژل سردی که برای کمک به تحرک مُبدل دستی به نام ترانس دیوسر (transducer)، روی شکم‌تان مالیده می‌شود، کمی ناخوشنود شوید. این مبدل دستی، امواج اولتراساند را به درون شکم شما می فرستد و پس از برخورد با بخش‌های متفاوت بدن فرزندتان بازتاب می‌شود و از طریق کامپیوتر به تصاویر بدن فرزندتان تبدیل می‌گردد.
دکتر "ویکرام شاه" متخصص زنان/زایمان می‌گوید: اولین سونوگرافی بارداری معمولاً در هفته 12 بارداری صورت می گیرد که به تصویربرداری تائیدی نیز شناخته می‌شود، اسکن بعدی پس از هفته 20 بارداری یا anomaly scan است. اولین تصویربرداری برای تائید حضور فعالیت جنینی و تعیین سن بارداری و تخمین موعد زایمان در اوایل بارداری اجرا می‌شود. اسکن تشخیص اختلالات در هفته 20 بارداری برای بررسی رشد طبیعی جنین صورت می‌گیرد. البته اجرای تصویربرداری "نوچال ترانس لوسنسی" یا تصویربرداری NT بین هفته 11 – 14 بارداری و به تصمیم والدین بستگی دارد.
این تصویربرداری کمک می‌کند تا محاسبه شود که چقدر احتمال دارد، فرزندتان به اختلال کروموزومی مثل سندرم داون مبتلا باشد. هر چه مایعات بدن فرزندتان بیشتر باشد، خطر سندرم داون بیشتر است، اما پیش از توصیه به آزمایشات بیشتر، متخصص سونوگرافی نتایج آزمایش خون و سن شما را با نتایج بدست آمده تجمیع و بررسی می کند.
اهمیت سونوگرافی در دوران بارداری
در این ملاقات 20 دقیقه‌ای، متخصص سونوگرافی به دنبال چیست؟ در اولین اسکن، برای تائید دقیق اینکه چند هفته باردارید، از نوک سر تا انتهای پای جنین اندازه‌گیری می‌شود. همچنین فرصتی است که بررسی شود، آیا بیش از یک بچه را حمل می‌کنید.
البته برای بسیاری از بانوان، فقط یک سونوگرافی اجرا می‌شود، یعنی تصویربرداری برای تشخیص اختلالات که در هفته 20 بارداری است. اندازه سر، شکم و استخوان‌های ران را اندازه‌گیری می‌کنند و برای عملکرد درست ستون فقرات، قلب، کلیه‌ها، مثانه و شکم مورد بررسی قرار می‌گیرد. متخصص سونوگرافی همچنین وضعیت جفت را نیز مشاهده می‌کند و بر میزان مایع آمنیوتیک رحم‌تان نظارت دارد.
بنابراین وقتی در اتاق انتظار برای نیم نگاهی به فرزند درون‌تان هستید چه احساسی دارید؟ در ادامه دو مادر تجربیات خود از تصویر فرزندشان را برای ما بیان می‌کنند.
واقعا نمی‌توانستم باور کنم که این شخص کوچولو آنجاست
خانمی می‌گوید: آیا مادری وجود دارد که هنگامیکه در سالن انتظار برای اولین سونوگرافی خود نشسته است، استرس نداشته باشد؟ در این‌صورت، او شجاع‌تر از من است. آن‌چنان می‌لرزیدم که همسرم مجبور شد مرا به بیمارستان برساند، گرچه حتی او تازه از سفر برگشته بود. به‌علاوه، این اولین اولتراساند من نبود.
در هفته هفتم بارداری خود شروع به خونریزی کردم. زیاد نبود، اما برای هراسان کردنم، کافی بود. وقتی در ادامه دچار دردهای شدید پریود گونه ای شدم، پزشکم مرا برای اولتراساندی زودهنگام فرستاد، تا احتمال بارداری خارج از رحمی را بررسی کند، یعنی زمانی‌که جنین جایی خارج از رحم جایگزین شده است.
دیدن فرزندم، یعنی یک حباب تیره با تپش قلب ضعیف لرزانش، همگی حاضر و صحیح و در مکانی درست بود، این اطمینان چنان آرامشی را نصیب من کرد که نتوانستم جلوی گریه خود را بگیرم.
اما حتی در ماه بعد نیز این ناخوشی روزانه و هر روزه، باعث می شد فکر کنم که انگار همه چیز درست نیست. و بی‌صبرانه در انتظار تصویربرداری 12 هفتگی بودم.
برای اطمینان از اینکه مثانه‌ام پُر است و می‌توانم فرزندم را به طور آشکاری مشاهده کنم، لیوان آب را تا ته سرکشیده و در اتاق تصویربرداری روی تخت معاینه دراز کشیدم. برای یک دقیقه تمام ناشدنی، من و همسرم دستان همدیگر را می‌فشردیم، در حالی‌که متخصص سونوگرافی مبدل دستگاه را روی شکمم حرکت می‌داد. سپس او آنجا بود. نی‌نی کوچولوی ما. نمی‌توانستم باور کنم که آن شخص کوچولو واقعا آنجاست، با پاهایش لگدپرانی می‌کند و در اطراف می‌چرخد. حتی این‌طور به نظر می‌رسید که فرزندمان در حال مکیدن شست خود است.
برای ده دقیقه، نمی‌توانستم چشم از صفحه مانیتور بردارم. تصور می‌کردم، فرزندمان بدون حرکت دراز کشیده و برای اولین نمایش خود ِژست گرفته است. از آنجایی‌که نی‌نی ما از دراز کشیدن برای اندازه‌گیری خود امتناع می‌کرد، چرخش 180 درجه‌ای و حالات یوگا گونه را مشاهده کردیم.
مجبور شدم از تخت پائین بیایم و کمی صبر کنم و این کار را برای سه بار تکرار کردم، تا سرانجام بچه به اندازه کافی ثابت ماند که اندازه پشت گردن او گرفته شود. متخصص سونوگرافی به سرعت دو نقطه روی صفحه را به ما نشان داد و صریحاً به ما گفت که همه چیز خوب به نظر می‌رسد. هنوز برای بررسی بیشتر باید آزمایشات خون انجام می‌دادم، اما با این حال این خبر خیال ما را راحت کرد.
البته در این مدت چند دقیقه فرصتی داشتم که نگاه خوبی به بینی، دستان و پاهای فرزندمان اندازم، اصلاً دوست نداشتم که این لحظه به پایان برسد.
وقتی در حال ترک بیمارستان بودیم در ذهنم جرقه‌ای زد. ایستادم و فکر کردم: واقعاً بچه‌ای درون بدنم وجود دارد، او سالم است و من در حال مادر شدن هستم!
بسیار شادمان بودیم! فرزندمان نرمال است
خانم دیگری می‌گوید: مثل بچه های پنج ساله نشسته و درحال تکان دادن پاهایم بودم، در اتاق انتظار شلوغ بیمارستان و در محلی همراه با دلشوره نشسته بودم، مثل اینکه می‌خواستم بدترین امتحان زندگی خود را بدهم. به شدت عصبی بودم. نمی دانم که چرا. این سونوگرافی دومم نبود، اما فرزند دومم بود. هنگام بارداری برای فرزند دوم، مثل بچه اولم برای هر چیز کوچکی آشفته نمی شدم. 22 هفته باردار بودم، با شکمی برآمده و یک لگدپران سرزنده.
اولین اسکن ما خالی از احساسات بود. واقعیات به ما گفته شد، یعنی اندازه‌ها، عوامل خطر. تمامی چیزهایی که مغزم نمی‌توانست آنرا تحلیل کند. در نتیجه، کاملاً بی‌احساس یا هراسان بودم.
اما امروز که متخصص سونوگرافی وارد شد و ما را به اتاق معاینه راهنمایی کرد، احساس کردم که این مرتبه متفاوت خواهد بود. من و همسرم با فرزندی در آغوش به دنبال متخصص سونوگرافی وارد اتاق معاینه شدیم.
متخصص سونوگرافی همه شواهد را برای ما تشریح و بررسی جفت را آغاز کرد. و گفت ظاهراً درست درجایی که باید، قرار دارد. فوراً آرام شدم.
او نمای کاملی از فرزند کوچولوی‌مان را به ما نشان داد. کوچولو و درحال جنبش، او پاهای خود را جمع کرده است.
این منظره‌ای است که قبلا دیده‌ام و اما هنوز مرا به وجد می‌آورد. احتمال دارد از زایمان هراسان باشم، اما با مشاهده واقعیت زندگی خودم و رشد فرزندم به گریه افتادم.
متخصص سونوگرافی آناتومی مغز و صورت، اندازه دور سر را بررسی کرد و دوباره به ما اطمینان داد که همه چیز خوب است. همان‌طوری‌که او سر و شانه‌ها را به سمت پائین بررسی می‌کند، نوبت به ستون فقرات می رسد، ستون فقرات به خوبی در یک راستا قرار دارد. سپس او بر قلب متمرکز شد، قلب با ضربانی سالم خون را به بدن می‌رساند.
تمامی اندازه‌گیری‌ها وارد کامپیوتر شد که جواب داد... بچه ما نُرمال است.
مطالعه بیشتر:
1- شنیده نشدن صدای ضربان قلب جنین در سونوگرافی
2- دلایل اینکه سونوگرافی مخالف یا موافق دارد چیست؟
3- سونوگرافی داپلر در بارداری چیست و چگونه انجام می شود؟
5- رابطه ضربان قلب جنین در سونوگرافی و سقط جنین
6- آزمایش ادرار، آزمایش خون و سونوگرافی در دوران بارداری
