مراقبت های بعد از سزارین، هر آنچه که باید درمورد آن بدانید

گرچه عمل سزارین جزء عمل های رایج و معمولاً بدون پیچیدگی های خاص محسوب می شود، ولی با این وجود در اولین روزهای پس از زایمان نیاز به مراقبت های خاص و دقیق تحت عنوان مراقبت پس از سزارین دارد. در متن حاضر توصیه هایی در خصوص بازیابی هر چه سریع تر بدن پس از زایمان و مراقبت های پس از سزارین می خوانید.

 مراقبت های بعد از سزارین: خوابیدن

یکی از مهمترین موارد مراقبت های بعد از سزارین توجه به نحوه خوابیدن خصوصا در ساعات بعد از عمل است. پس از انجام عمل سزارین و انتقال به اتاق ریکاوری خیلی سریع هوشیاری خود را باز می یابید. در همان لحظه تمایل بسیاری دارید که به منظور جلوگیری از فشار وارده به محل بخیه ها با خم کردن کمر و جمع کردن زانوها در شکم بر روی تخت قرار بگیرید. گرچه از این شیوه می توان به منظور مطالعه و یا دیدن ملاقات کنندگان استفاده کرد، ولی انجام این کار به دلیل وارد آمدن فشار زیاد به کمر و جمع شدن جریان خون در زیر شکم بسیار مضر است. بهترین حالت استراحت در نخستین روزهای پس از سزارین این است که به پشت خوابیده و به تناوب یک پا را خم کرده و پای مخالف خود را بر روی تخت دراز کنید.

هنگام عوض کردن پاها زانوی خود را به حالت سُردادن به آرامی بر روی تخت پایین آورده و همزمان با این کار زانوی مخالف خود را به آهستگی بالا کشیده و کف پا را به زمین تکیه دهید. انجام این کار سبب می شود که فشار کمتری به ناحیه کمر و شکم شما وارد شود. در صورت شیردهی پستانی پزشک یا پرستار بخش در مورد نحوه در آغوش گرفتن نوزاد توضیحات لازم را به شما خواهد داد.

مراقبتهای بعد از سزارین با بی حسی

درمورد نحوه خوابیدن مادر بعد از زایمان سزارین با کمک بی حسی پزشکان توصیه می کنند که به هیچ وجه مادر بالش در زیر سرش قرار ندهد و به صورت طاق باز طوری بخوابد که سر بر روی تشک قرار گیرد. این مساله از جمله مهمترین موارد مراقبت های بعد از زایمان سزارین با بی حسی محسوب می شود.

 مراقبت های بعد از سزارین: نشستن

علی رغم آنکه دراز کشیدن بهترین وضعیت استراحت در این شرایط است، ولی هر چند ساعت یکبار باید در رختخواب خود بنشینید. برای انجام این کار کافی است زانوهایتان را در شکم جمع کرده و سپس با یک حرکت به پهلوی خود بغلطید. سعی کنید تا حد امکان زانوهایتان را بالا و چسبیده به هم نگه دارید. سپس در حالیکه پاها را به آرامی از تخت پایین می آورید از آرنج هایتان برای بلند کردن بالاتنه کمک بگیرید. و تمام به همین سادگی!

چنانچه انجام این کار خیلی برایتان دشوار است می توانید به سمت دیگر تخت خود یک طناب بسته و از آن برای برخاستن خود کمک بگیرید.

مراقبت های بعد از سزارین: زود به زود ادرار کنید

پس از زایمان رحم جمع شده و به تدریج به اندازه سابق خود باز می گردد. این فرایند که با انقباضات دردناکی موسوم به "پس درد" زایمان  همراه است موجب انقباض عروق خونی و در نتیجه پیشگیری از خونریزی پس از عمل می شود. کمی صبور باشید. این مشکل مدت زیادی طول نمی کشد. مادران خوش شانس معمولاً دو روز و عده ای دیگر ناچارند که در حدود 3 تا 4 روز این درد را تحمل کنند. بدشانس ترها نیز تقریباً به مدت یک هفته درد خواهند داشت. ولی خبر مسرت بخش این است که شدت درد به مرور با گذشت زمان کاهش می یابد.

در صورت شدید بودن درد می توانید از قرص های مسکن استفاده کنید. ولی تخلیه مکرر مثانه این امکان را به شما می دهد که این درد را به راحتی کاهش دهید. زیرا مثانه در هنگام پر بودن با فشار به رحم آن را به سمت عقب هل داده و مانع انقباضات درست رحمی خواهد شد.

 مراقبت های بعد از سزارین: به بخیه ها توجه کنید

به طور طبیعی طی ساعات اولیه پس از عمل، در ناحیه جراحی و محل بخیه ها احساس درد و سوزش خواهید داشت. این درد و ناراحتی که ممکن است تا 2 ماه ادامه بیابد اغلب در عمق شکم احساس شده و سطح بخیه ها معمولا بدون درد است. بسته به بیمارستانی که در آن بستری هستید ممکن است محل بخیه ها پانسمان شده و هر دو روز یکبار تعویض شوند و یا آنکه ناحیه جراحی به منظور قرار گرفتن در معرض هوا بازگذاشته شود. بخیه ها تقریبا در حدود 5 روز پس از عمل کشیده می شوند.

مادامی که در بیمارستان به سر می برید کاملا تحت مراقبت خواهید بود پس نگران نباشید. پس از ترخیص از بیمارستان و استراحت در منزل مشاهده التهاب و قرمزی در محل بخیه ها بدون شک نشانه عفونت است که اغلب با کمی تب همراه است. این مشکل در اغلب موارد با یک شستشوی ساده و دقیق رفع می شود ولی در برخی موارد درمان با آنتی بیوتیک ضرورت می یابد. پس از جوش خوردن کامل بخیه ها می توانید برای کمک به ترمیم بهتر و جلوگیری از تولید بافت اسکار، ناحیه مورد نظر را هر روز با روغن بادام شیرین و یا استفاده از پمادهایی نظیر سیکالفیت و ... ماساژ داده و یا 2 بار در هفته در حین استراحت یا تماشای تلویزیون از ماسک خاک رس استفاده کنید و نکته مهم دیگر اینکه تا پیش از بهبودی کامل از قرار گرفتن در معرض آفتاب خودداری کنید!

 مراقبت های بعد از سزارین: ورزش و تمرینات بدنی را شروع کنید

پیاده روی بهترین ورزش برای بازیابی توان عضلات شکمی است. تمام مادرانی که به تازگی زایمان کرده اند باید برای بازگشت سریع تر لگن به تعادل طبیعی و اولیه خود به انجام این تمرینات بپردازند. این امر در مورد مادرانی که عمل سزارین داشته اند ضرورت بیشتری می یابد. زیرا عضلات اصلی شکم که در طول جراحی سزارین برای ایجاد فضای کافی و هموار کردن مسیر عبور نوزاد از هم جدا شده اند اکنون باید به محل سابق خود بازگردند. علاوه بر آن احتمالاً پزشک یا دکتر فیزیوتراپ به اتاق شما آمده و نحوه تمرینات تنفسی که هر روز باید انجام شوند را به شما آموزش خواهند داد. در انجام این تمرینات تنبلی نکنید!

 مراقبت های بعد از سزارین: از بلند کردن بار سنگین خودداری کنید

پس از ترخیص از بیمارستان و بازگشت به منزل به دلیل کشیدگی و بریدگی عضلات شکمی در جریان سزارین و از سویی دیگر تضعیف آنها در دوران بارداری مراقبت دقیق و کافی از خود اهمیت بسیاری می یابد. در آغوش گرفتن نوزاد مشروط بر آنکه به توصیه های پزشک ماما در مورد نحوه در آغوش گرفتن نوزاد عمل کنید هیچ گونه نگرانی برای شما ایجاد نخواهد کرد. ولی سعی کنید تا حد امکان در وضعیت خوابیده به استراحت بپردازید.

فعلا از انجام امور منزل، خرید، آشپزی و ... معاف خواهید بود! سعی کنید از مادر، مادر شوهر، دوست، اقوام، همسایه و ... در انجام کارهایتان کمک گرفته و انجام بخشی از این کارها را نیز به همسرتان محول کنید. بهترین حالت این است که اطرافیان خیرخواهتان به نوبت غذاهای قابل نگهداری در فریزر را تهیه کرده و برای شما بیاورند. آنها می توانند لیست خرید را از شما گرفته (البته می توانید خودتان وسایل مورد نیاز را از فروشگاه سفارش دهید!) و منزل را جاروبرقی بکشند (که انجام آن بعد از عمل برای شما بسیار مضر و ممنوع است) و یا حداقل در طول دو هفته اول پس از زایمان روزی چند ساعت در انجام امور منزل به شما کمک کنند.

 مراقبت های بعد از سزارین: آب کافی بنوشید

در صورت اقدام به شیردهی پستانی نوشیدن یک و نیم و یا حتی دو لیتر آب در روز نه تنها برای تضمین یک شیردهی خوب بلکه برای پاکسازی هر چه سریع تر بدن از سموم انباشته شده در طول زایمان نیز بسیار ضروری است.

 مراقبت های بعد از سزارین: به مصرف مکمل های ویتامین ادامه دهید

معمولاً در دوران بارداری استفاده از مکمل های ویتامین و در موارد نیاز مصرف مکمل های آهن ضرورت دارد. پس از زایمان نمی توان به بهانه تولد نوزاد و عدم نیاز به مکمل ها مصرف آنها را به یکباره قطع کرد. بنابراین در طول سه ماه اول پس از زایمان همچنان به مصرف مکمل های ویتامین ادامه دهید. این کار در مقابله با خستگی ناشی از بی خوابی های شبانه کمک موثری به شما خواهد کرد.

ورزش های توصیه شده در بیمارستان را انجام دهید

تمرینات توان بخشی پرینه را نباید خیلی زود و بلافاصله پس از وضع حمل شروع کرد بلکه بهتر است این کار را تا چکاپ 6 هفتگی پس از زایمان به تاخیر انداخت. در طول دو هفته اول پس از زایمان هر روز برخی از تمرینات ابتدایی که توسط پزشک ماما در بیمارستان و یا در طول ویزیت های پس از زایمان به شما توضیح داده می شود را در منزل انجام دهید. پس از آن می توانید تمرینات توان بخشی پرینه را به تدریج شروع کنید. و از همه مهمتر اینکه از انجام تمرینات تقویتی عضلات شکم به صورت خودسرانه پرهیز کنید!

 مراقبت های بعد از سزارین: از رژیم های سخت غذایی پرهیز کنید

یکی از موارد بسیار مهم مراقبت بعد از سزارین، توجه به تغذیه است. به منظور بهبود و بازیابی هر چه سریع تر بدن پس از سزارین و آگاهی از نیازهای تغذیه ای و میزان کالری مورد نیاز خود در این دوران با پزشک یا مامای خود مشورت کنید. نسبت به اضافه وزن خود زیاد حساسیت نشان ندهید. زیرا در صورت اقدام به شیردهی پستانی اضافه وزن خود را بسیار سریع تر از دست خواهید داد. در غیر اینصورت سعی کنید در برنامه غذایی خود تعادل ایجاد کرده و از خوردن تنقلات فاقد ارزش غذایی خودداری کنید که از جمله مهم تریم موارد مراقبت های بعد از سزارین محسوب می شود.

با تعیین موعدهای کوتاه مدت به دنبال دستیابی هر چه سریع تر به هدف نباشید. پس از تقویت عضلات پرینه و بهبود نسبی آن می توانید با پرداختن به تمرینات ورزشی متناسب اضافه وزن خود را به تدریج کم کنید.

مطالعه بیشتر:

1- نکات مهم برای بهبودی سریع پس از سزارین

2- پنج قدم تا کاهش احتمال زایمان سزارین!

3- علت و درمان ورم دست و پا بعد از سزارین چیست ؟

4- ورزش های مفید برای بانوان بعد از سزارین