علائم افسردگی در بارداری چیست و چگونه درمان می شود؟
دوران بارداری شاید آنقدرها هم که فکر می کردید زیبا نباشد، ممکن است این روزها به جای حس خوشحالی و لذت بیشتر احساس غم و اندوه داشته باشید. علائم افسردگی در بارداری به اشکال گوناگون خود را نشان می دهند. با شناختن علائم افسردگی بارداری و کسب اطلاعات کامل درمورد راهکارهای درمان افسردگی زمان بارداری، نگذارید هیچ عاملی مانع از خوشی و خوشحالی شما و جنینتان باشد. اگر می خواهید بدانید که افسردگی بارداری چه علائمی دارد این متن را مطالعه کنید.
افسردگی دوران بارداری بر چگونگی مراقبت از خودتان و چگونگی برقراری پیوند با فرزند در حال رشدتان اثر منفی می‌گذارد، پس چگونگی تشخیص علائم افسردگی دوران بارداری بسیار مهم است.
"وقتی بارداری‌ام در تایید هفته‌ی دوازدهم شد، شوهرم از خوشحالی در پوست خود نمی‌گنجید – اما من بیش از حد هیجان‌زده و عصبی بودم. فکر می‌کردم که برای پذیرش این خبر فقط به زمان نیاز دارم، چون اشتیاق واقعی را در وجودم نمی‌دیدم. در واقع، احساس کلافگی من در آن زمان ناراحت‌کننده و ملال آور بود. هر زمان شخصی به من تبریک می‌گفت، احساس گناه می‌کردم. اگر نمی‌توانستم از بارداری ام رضایت داشته باشم، چگونه در آینده نقش مادری را ایفا خواهم کرد؟"
خاطرات این خانم از اوایل دوران بارداریش نشان می دهد که خبر تایید بارداری نه تنها برای این خانم هیجان انگیز و خوشحال کننده نبوده است بلکه همراه با احساس گناه و کلافگی به پریشانی این مادر انجامیده است، مشکلی که برای برخی بانوان باردار متداول است. گرچه سال‌ها این طور تصور می‌شد که هورمون‌های بارداری از بانوان در برابر شروع پریشانی و اضطراب (حداقل تا زمان تولد نوزاد) حمایت میکند، ولی اکنون محققان متوجه شده‌اند که از هر ده خانم ممکن است دو نفر حمله‌های پریشانی (افسردگی) را در دوران بارداری خود تجربه کنند که برخی از آنان به دارو نیازمند میشوند.
به گفته‌ی این خانم، وقتی برای نخستین بار از بارداری خود آگاه شدم، هر مطلب در دسترسی را خواندم. متوجه بودم که افزایش سریع میزان هورمون‌ها باعث دگرگونی حال احساسی من شده است. سعی کردم زیاد ناراحت نشوم، زیرا به نظرم چنین می آمد که احساسات منفی من موقتی است و با پیشرفت بارداری، از بین خواهد رفت، از خود می پرسیدم علائم افسردگی بارداری چیست؟.
به گفته‌ی روانشناس کلینیکی، دکتر تاندازیل متیو، تشخیص اینکه شخصی دچار پریشانی است، دشوار است، زیرا اکثر نشانه‌های این مشکل با عوارض معمولی دروان بارداری مشابه است. اما وقتی این نشانه‌ها با عملکردهای معمول روزانه‌ی شما تداخل میکند و طی دو تا سه هفته حداقل ترکیبی از سه مورد از آن وجود دارد، باید در پی مراقبت‌های پزشکی باشید.
افسردگی در بارداری چه علائمی دارد
نشانه‌های افسردگی در دوران بارداری مجموعه ای از عوامل با طیف بسیار گسترده هستند که در فراد مختلف به اشکال گوناگونی خود را نشان خواهند داد.
- احساس اندوه یا پوچی. شاید این اولین علائم افسردگی در بارداری باشد که به سراغ شما آید.
- احساسی مثل اینکه اتفاق بدی در حال وقوع است.
- خواب بیش از حد یا مبارزه برای خوابیدن.
- افزایش ناراحتی، اضطراب و گریه‌ی بیش از حد یا فقدان احساسات (ناراحت نشدن از چیزهایی که قبلاً از آنها ناراحت می‌شُدید).
- از دست دادن شادی در چیزهایی که قبلاً لذت‌بخش بود نیز یکی از شایعترین علائم افسردگی در بارداری است.
- احساس خستگی همیشگی.
- می‌خواهید دائماً بخورید یا اصلاً نمی‌خواهید چیزی بخورید.
- احساس گناه بیش از حد یا بی‌توجیه.
- افکار آسیب رساندن به خود (خودکشی یا آسیب زدن به خود).
علت افسردگی در بارداری چیست؟
عوامل بسیاری وجود دارند که باعث پریشانی و افسردگی میشوند: خصوصیات شخصی، شیمی مغز، شیوه‌ی زندگی – حتی آب و هوا. گرچه امکان دارد هر فردی در هر زمانی دچار افسردگی شود، ولی عوامل خاصی وجود دارد که در دوران بارداری آغازگر افسردگی هستند که یکی از اساسی‌ترین آنها سابقه‌ی افسردگی است.
اگر برای افسردگی دارو مصرف می‌کنید و سپس متوجه می‌شوید که باردارید، مصرف آنها را کم یا متوقف نکنید. به گفته‌ی دکتر متیو، این کار موجب بازگشت مشکل می‌شود که می‌تواند برای فرزندتان مضر باشد. شما باید با روانشناسی حرف بزنید که از سابقه‌ی شما آگاه است و می‌داند که چه چیزی برای شما بهترین کارایی را دارد.
عوامل خطر افسردگی در بارداری
- سابقه‌ی خانوادگی افسردگی.
- نامتوازنی هورمونی، گاهی به عنوان نتیجه‌ی درمان باروری.
- بارداری‌های سخت یا سقط جنین‌های قبلی.
- بارداری دشوار، مثل مواقعی که به استراحت مطلق نیاز است.
- والد شدن بی‌برنامه، خصوصاً اگر بسیار جوان یا تنها و بدون سیستم حامی باشید.
- اتفاق های تنش‌زای زندگی، مثل نقل مکان، از دست دادن شغل یا مرگ و میر در خانواده.
به گفته‌ی دکتر متیو، اگر مشکوکید که دچار افسردگی هستید، ایمن‌ترین کار مشاوره با متخصص پزشکی است، زیرا وضعیت‌ها و خطرات از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
خانمی که اکنون مادر فرزند پنج ماهه‌ی سالمی است، می‌گوید که کمک گرفتن از متخصصان در دوره‌ی بارداری‌اش فوق العاده بود. به گفته‌ی او، باید به این حقیقت فکر می‌کردم که دیدن درمانگر نشانه ی ضعف نیست. برای سالم نگه داشتن خود و فرزندم کمک گرفتن از روانشناس گامی مثبت و ضروری بود.
رژیم غذایی چگونه بر افسردگی اثر می‌گذارد؟
طبق مطالعه‌ای جدید از سوی پژوهشگران چینی، بی تردید بین خوردن ماهی و کاهش خطر افسردگی رابطه‌ای وجود دارد. توضیح احتمالی این است که اسیدهای چرب امگا3 موجود در ماهی احتمالاً کلیدی برای فعالیت سروتونین و دوپامین (ماده‌ی شیمیایی پیام‌رسان در مغز که با افسردگی مربوط است) است. افرادی که ماهی زیادی می‌خورند، رژیم غذایی سالم‌تری دارند که می‌تواند به سلامت روان آنان کمک کند.
بر اساس مطالعه‌ای دیگر از سوی پژوهشگران انگلیسی، نسبت به مردمی که از غذاهای فرآوری شده بسیار ناچیزی استفاده می‌کنند، افرادی با رژیم غذایی سرشار از خوراکی‌های فرآوری شده با 58 درصد خطر بیشتر برای ابتلا به افسردگی مواجه‌اند. در همین حال، افرادی که از غذاهای کامل حداکثر بهره را می‌برند، با 26 درصد خطر کمتر افسردگی در آینده روبه‌رویند. اما گاهی افراد از غذا به عنوان دستاویزی برای کنار آمدن با افسردگی استفاده می‌کنند و اغلب غذاهایی که به آنها رو می‌آورند – خوراکی‌های سرشار از چربی اشباع شده، قند و با ترکیباتی به شدت فرآوری شده – تاثیر معکوسی دارند.
علت و معلول هرچه باشد، پیام روشن است: نسبت به خوراکیهایی که سرشار از قند و چربی هستند، رژیم غذایی سرشار از غذاهای کامل، سبزی‌ها (سبزی‌هایی با برگ سبز تیره مثل اسفناج و کلم‌پیچ)، مغزها و تخم‌ها و میوه‌ها به شدت ترجیح داده می‌شود.
درمان افسردگی بارداری چیست؟
قبل از این که به فکر کمک گرفتن از روش های عجیب و غریب باشید، باید بدانید که علائم افسردگی در بارداری با چندیدن راهکار ساده به راحتی درمان خواهند شد.
برای برطرف کردن علائم افسردگی در بارداری، حرکت کنید
در دوران بارداری ورزش نه فقط به از بین بردن احساس تنش و اضطراب کمک میکند که خواب را نیز بهبود می‌دهد، درد را کاهش می‌دهد، ماهیچه‌ها را تقویت میکند، تحمل را افزایش می‌بخشد و بازگشت به شکل بدنی سابق پس از تولد بچه را سهل‌تر می‌سازد. پیاده‌روی، شنا، ایروبیک ملایم و حرکت‌های موزون (که با پرش و جهش و چرخش همراه نباشد) ورزش‌هایی عالی برای بانوان باردار است. یوگا، پیلاتس، کشش بدن و تمرین با وزنه (که همگی باید زیر نظر متخصص مجرب اجرا شود) نیز برای حفظ توازن ماهیچه‌ای، ادامه دادن به تمرین ها و بهبود حال احساسی فوق العاده اند. با کمک همین تمرینات ساده می توانید علائم افسردگی در بارداری را درمان کرده و ذهن خود را از افکار منفی دور کنید.
مطالعه بیشتر:
1- آیا افسردگی بارداری به جنین آسیب می‌رساند؟
2- آیا درمان افسردگی در بارداری امکان پذیر است؟
3- علت افسردگی در سه ماهه اول، دوم و سوم بارداری
4- عوارض مصرف داروهای ضد افسردگی در بارداری
