زیاد دستشویی رفتن در بارداری ، دلایل و راهکارها

 تکرر ادرار یکی از علائم آزار دهنده باردرای است، بخصوص هنگام شب و زمانیکه بدن به خواب بیشتری نیاز دارد یا زمانی که خارج از منزل هستید و به توالت دسترسی ندارید. تکرر ادرار یکی از علائم شایع و ابتدایی باردرای است که از سه ماهه اول یعنی از هفته ششم بارداری آغاز و در ماه های پایانی تا هفته سی و پنجم شدیدتر می شود.

علت زیاد رفتن دستشویی در دوران بارداری

افزایش ترشح هورمون  HCGجریان خون در ناحیه لگن خاصره را افزایش می دهد و همین افزایش جریان خون باعث افزایش لذت جنسی در بارداری می شود. افزایش ترشح این هورمون جریان خون به کلیه ها را نیز افزایش می دهد، همین امر سبب زیاد رفتن به دستشویی در بارداری می شود. به طور خلاصه شما به جای دو نفر ادرار می کنید. اگر همه اندام ها کار خود را به خوبی انجام دهند بدن شما از شر مواد زائد خلاص می شود. این اتفاق خوبی است زیرا بیشتر مواد زائد را جنین تولید می کند.

افزایش حجم رحم از علل دیگر تکرر ادرار باردرای است، زیرا با رشد رحم در سه ماهه اول بارداری فشار زیادی به مثانه وارد می کند، در نتیجه مثانه فضای کمتری برای نگهداری ادرار دارد. خوشبختانه در سه ماهه دوم با بالا رفتن رحم و قرار گرفتن در حفره شکمی این فشار کمتر می شود، گرچه ممکن است متوجه این تغییر نشوید و خیلی احساس راحتی نکنید. در پایان سه ماهه سوم بارداری سر اکثر جنین ها رو به پایین است تا برای زایمان آماده باشد. در این شرایط سر جنین روی مثانه مادر قرار می گیرد در نتیجه فشار بیشتری روی مثانه وارد می شود، پس مادر بیشتر از هر زمان دیگری باید توالت برود. در ادامه به علت زیاد دستشویی رفتن در بارداری اشاره شده است:

1-تغییرات هورمونی

از مهم ترین علل زیاد دستشویی رفتن در بارداری تغییرات هورمونی ناشی از حاملگی است. (اچ سی جی) هورمونی است که ترشح آن در دوران بارداری افزایش می یابد و از عوامل اصلی تکرر ادرار است. این هورمون جریان خون به سمت لگن و کلیه ها را افزایش می دهد و تاثیر زیادی روی دفع ادرار و خارج شدن مواد زائد دارد.  

 2-افزایش فشار روی مثانه

از دیگر علل زیاد دستشویی رفتن در بارداری فشاری است که در این دوران مثانه شما تحمل می کند. مثانه قبل از بارداری و در شرایط معمول حدود 865/0 لیتر ادرار در خود نگه می دارد. اما در سه ماهه اول بارداری رحم بزرگتر شده و در قسمت بالای مثانه قرار می گیرد و به آن فشار وارد می کند. مثانه تحت فشار قرار می گیرد بنابراین ادرار کمتری در خود جای می دهد پس در صورت نیاز، هر چه سریعتر مثانه خود را خالی کنید. دلیل اصلی تکرر ادرار در ماه های ابتدایی فشاری است که روی مثانه وارد می شود.

 3-تجمع مایع اضافی

حجم خون در طول دوران بارداری افزایش می یابد. حجم خون در طول دوران بارداری پنجاه درصد بیشتر از قبل بارداری می شود. بنابراین مایعات بیشتری در بدن جمع می شوند. این مایعات پس از طی مراحلی وارد کلیه ها شده و در پایان مایع اضافی به صورت ادرار دفع می شود.

 4-عفونت مجاری ادرار

از جمله علل مخاطره آمیز زیاد دستشویی رفتن در بارداری عفونت مجاری ادراری است. اگر مادر به عفونت مجاری ادرار، مثانه، کلیه و یا بطور کلی عفونت ادرار مبتلا شود و درمان نشود می تواند با مشکلات جدی تکرر ادرار روبرو شود. احساس سوزش هنگام ادرار، احساس درد پس از ادرار کردن و وجود لکه های خون در ادرار از علائم دیگر عفونت مجاری ادراری هستند.

اگر عفونت ادرار درمان نشود به عفونت کلیه، تب، استفراغ و کمر درد شدید منجر می شود. در شرایط خطرناک مادر باید در بیمارستان بستری شود تا آنتی بیوتیک های داخل وریدی دریافت کند. عفونت پیشرفته باعث زایمان زودرس یا سقط جنین می شود.

 علل تکرر ادرار در هر یک از سه ماهه های بارداری

در سه ماهه اول: تکرر ادرار به دلیل تغییرات هورمونی و بزرگ شدن رحم و فشاری است که به مثانه وارد می کند.

در سه ماهه دوم: تکرر ادرار کمی بهتر می شود، زیرا رحم در قسمت بالای شکم قرار می گیرد و مثانه فشار کمتری تحمل می کند. اما این بهبودی موقتی است و مادر دوباره تکرر ادرار خواهد داشت.

در سه ماهه سوم: تکرر ادرار تشدید می شود زیرا بدن خود را برای زایمان آماده می کند، جنین به سمت پایین و قسمت لگن بر می گردد که همین امر باعث فشار بیشتری بروی مثانه می شود و کنترل ادرار بسیار دشوار خواهد شد. دفعات مراجعه به توالت برای دفع ادرار افزایش می یابد و این کاملا طبیعی است.

 مادر چگونه می تواند با زیاد دستشویی رفتن در بارداری کنار آید؟

در این بخش به چند راهکار ساده برای کم کردن دفعات دفع ادرار و حل مشکل زیاد دستشویی رفتن در بارداری اشاره می کنیم:

 -هنگام ادرار کردن به سمت جلو خم شوید:

با خم شدن به سمت جلو مثانه بهتر و بیشتر خالی می شود با این کار همه ادرار تا آخرین قطره دفع می شود. وقتی مطمئن شوید مثانه به طور کامل تخلیه شده، تعداد مراجعه به توالت نیز کمتر می شود.

 -از مصرف مواد مُدِر (دیورتیک، ادرار آور) پرهیز کند:

از مصرف، نوشیدنی هایی مانند چای، قهوه یا نوشیدنی های الکلی پرهیز کنید زیرا همه آنها به طور طبیعی مُدِر هستند. با نوشیدن آنها مجبور می شوید بیشتر به توالت مراجعه کنید.

 -قبل از خواب مایعات کمتری بنوشید.

قبل از اینکه به رختخواب بروید مایعات کمتری بنوشید اما باید در طول روز مایعات بیشتری (حداقل هشت لیوان آب ) بنوشید. در شرایط عادی مصرف آب را  کم نکنید.

 -تمرینات کگل را انجام دهید.

با انجام تمرینات کگل کنترل بیشتری روی مجاری ادرار خود خواهید داشت. بهترین نکته در انجام این تمرینات ورزشی بی خطر بودن آنها است و اینکه در هر مکانی می توانید این تمرینات را انجام دهید. تمرینات کگل را سه بار در روز، هر بار ده تا بیست انقباض و هر انقباض را به مدت ده ثانیه انجام دهید.

 - مثانه را کاملا خالی کنید.

سعی کنید قبل از خواب مثانه خود را خالی کنید بهتر است همه ادرار از بدن شما خارج شود. اگر تصمیم دارید به جایی بروید از وجود توالت در نزدیکی محلی که در آن هستید مطمئن شوید تا در صورت نیاز از ان استفاده کنید.

 -از پد بهداشتی استفاده کنید.

در صورت سرفه یا عطسه از پد بهداشتی استفاده کنید. عطسه و سرفه یا بلند کردن اجسام سنگین می توانند موجب نشت ادرار شوند. بیشتر مادران در دوران بارداری از پدهای بی اختیاری ادرار استفاده می  کنند.

 برای تشخیص علت زیاد دستشویی رفتن در بارداری به پزشک خود مراجعه کنید.

از مراجعه به پزشک خود برای بررسی علل تکرر ادرار خجالت نکشید. شما اولین و تنها فردی نیستید که این مشکل را در دوران بارداری خود تجربه می کنید. به منظور تشخیص بهتر، کارهای روزمره خود را برای پزشک توضیح دهید. او را از وجود درد و سوزش هنگام ادرار کردن یا وجود خون در ادرار مطلع کنید.

پزشک یا مراقب سلامت، با توجه به تعداد دفعات دفع ادرار، شدت علائم و آزمایش های لازم علت بیماری را تشخیص می دهد. آزمایش های تشخیصی لازم عبارتند از:

 سونوگرافی:

سونوگرافی وجود هر گونه مشکل و بیماری در کلیه ها، مثانه و مجرای ادرار را نشان می دهد.

آزمایش ادرار:

این آزمایش به تشخیص وجود عفونت باکتریایی در ادرار کمک می کند.

آزمایش فشار مثانه:

میزان ادراری که ممکن است هنگام عطسه و سرفه چکه کند را نشان می دهد.

سیستوسکوپی:

آزمایشی که از طریق آن وجود بیماری و مشکل در مجرای ادرار را تشخیص می دهند.

چه زمانی تکرر ادرار بارداری کمتر می شود؟

حداقل در چند روز اول پس از زایمان دفعات مراجعه به توالت و تکرر ادرار کم نمی شود. زیرا مثانه در حال دفع مایعات اضافی است که در طول بارداری در بدن جمع شده اند. پس از دفع همه مایعات اضافی، نیاز به دفع ادرار روند طبیعی خود را پیدا می کند. اما اگر پس از گذشت مدتی بهبودی حاصل نشد به پزشک مراجعه کنید.

انجام تمرینات کگل در جلوگیری از بی اختیاری ادرار مادران پس از زایمان کمک بسیاری می کند. خوشبختانه با از دست دادن وزن اضافی پس از زایمان، مشکلات تکرر ادرار نیز کاهش می یابند. بر اساس گزارش مجله "اپیدمیولوژی " با از دست دادن هر کیلو وزن پس از زایمان در شش ماه اول، دو در صد از مشکل تکرر ادرار برطرف می شود.

 سوالات رایج درمورد زیاد دستشویی رفتن در بارداری

-آیا نگه داشتن ادرار باعث بی اختیاری باردار می شود؟

اکثر خانم ها هنگام عطسه، سرفه و بلند کردن اجسام سنگین یا انجام برخی تمرینات ورزشی با نشت ادرار مواجه می شوند. به این مشکل «بی اختیاری استرسی ادرار» گفته می شود که در سه ماهه سوم یا پس از زایمان دیده می شود. بهترین راه برای جلوگیری از بروز این مشکل خالی کردن مداوم مثانه است. بنابراین به محض نیاز به دفع ادرار، مثانه خود را خالی کنید.

 -آیا تکرر ادرار روی سلامت جنین تاثیر دارد؟

تکرر ادرار به تنهایی سلامت جنین را تهدید نمی کند، اما مشکلات و دلایل بروز آن بر روی جنین تاثیرگذار است. هرگز احتمال خطر عفونت ادرار را فراموش نکنید. 

تفاوت بین تکرر ادرار و عفونت ادرار در احساس درد و رنگ ادرار است. اگر به این عفونت مبتلا باشید هنگام ادرار کردن در ناحیه تناسلی احساس سوزش می کنید و در صورت درمان نکردن آن و با گذشت زمان احساس درد بیشتر می شود.

 -چگونه می توان از تکرر ادرار در هنگام شب جلوگیری کرد؟

ممکن است اغلب اوقات در طول شب برای دفع ادرار از خواب بیدار شده و به توالت بروید، زیرا وقتی دراز می کشید، مایعاتی که در طول روز در قسمت پایین بدن مانند پاها و ران ها جمع شده اند وارد جریان خون شده و به مثانه می روند. به همین دلیل باید مصرف مایعات قبل از خواب را قطع کنید و در طول روز به اندازه کافی مایعات بنوشید. با این کار مشکل زیاد دستشویی رفتن در بارداری در هنگام شب تا حد زیادی برطرف خواهد شد.