زور زدن در زایمان طبیعی چگونه است؟ و چه روش هایی دارد؟

روش های زور زدن در زایمان طبیعی

دو روش بسیار متفاوت برای زور زدن به منظور کمک به حرکت دادن جنین در مسیر کانال زایمان در مرحله دوم زایمان وجود دارد. 

یک روش که بسیار انجام می‌شود زور زدن هدایت‌شده است. در این روش، یک کمک زایمان (معمولا یک ماما) به محض این‌که دهانه رحم ۱۰ سانتیمتر باز شد، شما را برای شروع زور زدن راهنمایی می‌کند.

روش دیگر زور زدن در زایمان طبیعی، نوع خودانگیخته است. در این روش تمایل طبیعی بدن را دنبال می‌کنید. زمانی شروع به زور زدن می‌کنید که احساس آمادگی کنید و به هر روشی که حس می‌کنید برای شما درست است. یعنی درواقع زمانی که احساسی همانند اجابت مزاج با فشار زیاد دارید، دقیقا همان موقع باید زور بزنید.

ماماها اغلب طرفدار زور زدن خودانگیخته هستند، اما زور زدن در زایمان طبیعی از نوع هدایت‌شده مدت‌هاست که روش غالب در بیشتر بیمارستان‌ها است. با این حال، تحقیقات نشان می‌دهد که این روش هیچ مزیتی برای شما و جنین ندارد و حتی ممکن است مضراتی نیز برای هر دوی شما داشته باشد.

دانشکده زنان و زایمان آمریکا اکنون توصیه می‌کند که بانوان باید تشویق شوند هر روش زور زدن را که برایشان موثرتر است انتخاب کنند.

این سازمان همچنین یک یا دو ساعت استراحت هنگام شروع مرحله دوم زایمان را توصیه می‌کند (مگر آن‌که دلتان بخواهد زودتر زور بزنید)، خصوصا اگر اپیدورال دریافت کرده‌اید یا اولین زایمان شماست. این استراحت به جنین فرصت می‌دهد خودش را پایین بیاورد و شما نیز انرژی‌تان را برای زور زدن نگه می‌دارید. مرحله زور زدن درست تا قبل از تولد نوزاد ادامه خواهد داشت و می‌تواند از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد.

روش هدایت شده زور زدن در زایمان طبیعی

زور زدن هدایت‌شده زمانی آغاز می‌شود که دهانه رحم تا ۱۰ سانتی‌متر باز شده باشد که نشان دهنده شروع مرحله دوم زایمان است.

در بیشتر موارد، ماما هدایت را انجام می‌دهد. معمولا به شما گفته می‌شود در ابتدای هر انقباض نفس عمیق بکشید، آن را نگه دارید، سپس ماهیچه‌های شکم‌تان را سفت کنید و در حالی‌که ماما تا ۱۰ می‌شمرد تا آن‌جا که می‌توانید زور بزنید. (بعضی از مادران می‌گویند مانند فشار اجابت مزاج است.)

بعد یک نفس سریع می‌کشید و یک بار دیگر تا ۱۰ زور می‌زنید. در هر انقباض سه بار زور خواهید زد.

به منظور جلوگیری از پارگی، وقتی سر جنین نمایان می‌شود به شما می‌گویند زور نزنید ـ این زمانی‌ است که بزرگ‌ترین قسمت سر جنین از واژن شما عبور می‌کند.

روش خودانگیخته زور زدن در زایمان طبیعی

در زور زدن خودانگیخته (که به آن زور زدن فیزیولوژیک می‌گویند) میل بدن خود را برای زور زدن دنبال می‌کنید.

مادری که زور زدن خودانگیخته را انجام می‌دهند، قبل از زور زدن نفس عمیق نمی‌کشند و هنگام زور زدن به جای حبس کردن نفس، هوا را بیرون می‌دهند. نقش حامی زایمان این است که به شما یادآوری کند به بدن‌تان گوش دهید و تشویق‌تان می‌کند تا هروقت و به هر شکل که حس می‌کنید مناسب است زور بزنید.

وقتی دهانه رحم کاملا باز شد ممکن است میل غیرقابل‌کنترلی به زور زدن پیدا کنید، اما بسیاری از مادران این‌گونه نیستند، خصوصا کسانی که اپیدورال دریافت کرده‌اند. اگر در این نقطه تمایلی به زور زدن نداشته باشید می‌توانید در حالی‌که جنین تنها با نیروی انقباضات پایین می‌آید استراحت کنید اما درنظر داشته باشید که در این شرایط معمولا زایمان طولانی تر خواهد شد.

اگر اپیدورال دریافت کرده‌اید، ممکن است وقتی که جنین به اندازه کافی پایین آمد میل به زور زدن را احساس کنید، اما ممکن است اپیدورال آن‌قدر قوی باشد که هرگز این میل را احساس نکنید. (حتی اگر میل برای شروع زور زدن را احساس نکنید، حامی زایمان می‌تواند از روی انقباضات رحمتان شما را راهنمایی کند.) در برخی موارد، پزشک شما ممکن است در زمان مقتضی برای زور زدن، بگذارد تا اثر اپیدورال از بین برود.

وقتی میل را احساس کردید، می‌توانید اول تنها به مدت چند ثانیه در اوج انقباضات زور بزنید نه در تمام مدت انقباض. مادرانی که هدایت نمی‌شوند معمولا می‌گذارند پیش از زور زدن انقباض تمام شود. همچنین زور زدن‌ها خودانگیخته معمولا کوتاه‌تر است اما حین انقباضات تعداد آن‌ها بیشتر می‌شود.

با پایین آمدن جنین و افزایش فشار به کف لگن (ماهیچه‌ها و بافت‌های دیگر که رحم، واژن و راست روده را نگه می‌دارند)، ممکن است همراه با انقباضات محکم‌تر و بیشتر زور بزنید. ممکن است هنگام زور زدن فریاد بکشید، ناله کنید یا صداهای دیگری از خودتان دربیاورید (تحت فشار هستید و جای تعجب ندارد!).

زور زدن هدایت‌شده چرا و چگونه انجام می‌شود؟

 مطالعات قدیمی نشان می‌دهد که طولانی شدن مرحله دوم زایمان برای جنین خطرناک‌تر بوده و از این رو ممکن است زور زدن هدایت‌شده به منظور کوتاه‌تر کردن این مرحله انجام می‌شده است.

اما اواخر دهه ۱۹۷۰ تحقیقات حاکی از آن بود که تا وقتی نظارت‌ها نشان می‌دهد حال جنین خوب است، طولانی شدن مرحله دوم الزاما بر سلامت او تاثیری نمی‌گذارد و برخی از کارشناسان شروع به مورد سؤال قرار دادن ارزش زور زدن هدایت‌شده کردند.

زور زدن هدایت‌شده می‌تواند در برخی موارد مفید باشد. به عنوان مثال، اگر احساس نیاز به زور زدن را پیدا نکرده‌اید، ممکن است در نهایت نیاز به هدایت جهت کمک به زور زدن موثر داشته باشید.

در مواردی که در زمان زایمان وحشت‌زده یا پراسترس هستید و نمی‌توانید به صدای بدن‌تان گوش بدهید یا اگر زیادی از زور زدن در زایمان طبیعی می‌ترسید چون از حس آن خوش‌تان نمی‌آید، هدایت ماما می‌تواند بجا باشد. برخی از بانوان خواستار دستورات مشخص هستند.

فواید و مضرات زور زدن هدایت‌شده چیست؟

بازبینی هشت مطالعه در سال ۲۰۱۷، زور زدن هدایت‌شده و خودانگیخته را مورد بررسی قرار داد و تفاوتی در نتیجه حاصل از این دو روش مشاهده نکرد. محققان پیشنهاد می‌کنند که باید به مادر اجازه داد روش خود را انتخاب کند.

اما برخی مطالعات دیگر نشان داده‌ است که زور زدن در زایمان طبیعی از نوع هدایت‌شده که معمولا در بیمارستان‌ها انجام می‌شود موارد زیر را به همراه دارد:

• افزایش خطر آسیب به ساختار ادراری و لگنی
• احتمال بیشتر پارگی میان‌دوراه
• نگرانی بیشتر در مورد الگوی ضربان قلب جنین
• افزایش استرس و خستگی مادر
• نمره آپگار پایین‌تر
• تعداد بیشتر زایمان با ابزار و سزارین

بسیاری از ماماها اشاره می‌کنند که زور زدن هدایت‌شده دانش غریزی مادران را در مورد این‌که چه زمانی و چگونه باید زور بزنند نادیده می‌گیرد و توان آن‌ها برای زایمان به روشی آرام را محدود می‌سازد.

چطور باید زور زدن در زایمان طبیعی را هدایت کنم؟

حالا بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که زور زدن هدایت‌شده می‌تواند در برخی موارد مفید باشد، اما نباید روش همیشگی قلمداد شود. دانشگاه زنان و زایمان آمریکا و سازمان‌های دیگر می‌گویند باید به مادران اجازه داد تا بدن‌شان به آن‌ها بگوید چگونه و چه زمانی زور بزنند.

در بیشتر موارد، بهتر است صبر کنید تا میل به زور زدن در شما ایجاد شود، چه اپیدورال دریافت کرده باشید یا نکرده باشید. اگر اپیدورال دریافت کرده‌اید اما میلی به زور زدن ندارید، ممکن است بخواهید یک یا دو ساعت بعد از باز شدن دهانه رحم صبر کنید یا تا وقتی که سر جنین کاملا پایین آمده باشد.

در هنگام بارداری با پزشک یا ماما خود درباره نحوه درست زور زدن در زایمان طبیعی صحبت کنید تا او نیز با ترجیح و خواسته های شما آشنا باشد.  

 بیشتر بدانید:

1- آموزش کنترل و کاهش درد زایمان طبیعی با تنفس صحیح

2- چگونه برای زایمان طبیعی آماده شویم؟ آمادگی برای زایمان

3- روش های زایمان طبیعی بدون درد

4- تاثیر روش های مختلف زایمان بر روند شیردهی نوزاد