کودکان دیرآموز و چه عواملی سبب دیر آموزی در کودکان می شود؟
بیشتر والدین، دیرآموزی فرزندشان را به تنبلی و بی کفایتی او نسبت می دهند. اما این درست نیست. ما اغلب نمی خواهیم نقص یادگیری را در فرزندمان بپذیریم. در چنین شرایطی فراموش نکنید که چند اقدام ساده زندگی را برای فرزندمان آسان تر خواهد کرد. فقط قبل از هر چیز باید کودکان دیرآموز را بهتر بشناسیم و بدانیم که کودک دیرآموز کیست و چه عواملی سبب دیر آموزی در کودکان می شود؟ و برای حل مشکلات کودکان دیرآموز با برچسب استثنایی چه می توان کرد؟
کودکان دیرآموز چگونه کودکانی هستند؟
کودک دیرآموز، کودکی است که نسبت به سایر همسالان خود با سرعت بسیار کمتری به معیارهای رشد دست می یابد. معمولاً به اشتباه اینگونه تصور می شود که این کودکان هرگز مؤفق به یادگیری نمی شوند و کند ذهن هستند. واقعیت این است که هر کودکی سرعت خاص خود را برای یادگیری و رشد دارد. برخی از کودکان ذاتاً بسیار سریعتر می آموزند و دیگران برای آموختن همان مطالب و درسها به زمان بیشتری نیاز دارند.
خصوصیات یک کودک آهسته آموز چیست؟
کودک دیرآموز، کودکی است که برای رسیدن به معیارهای اساسی رشد در چهار حوزه اجتماعی، فردی یا آموزشی با دشواری مواجه است. برخی نشانه های دیرآموزی در کودکان عبارتند از:
• رشد: ضعف حافظه و تاخیر در الگوهای رشد گفتار و زبان از جمله ویژگی های کودکان مبتلا به اختلال یادگیری رشدی است. یعنی کودک دیرآموز دیرتر از سایر همسالان خود زبان به سخن می گشاید و برای یادگیری به تکرار چندین باره مفاهیم نیاز دارد.
• اجتماعی: کودک دارای ناتوانی یادگیری اجتماعی معمولاً به جای تعامل با همسالان خود، با کودکان کوچکتر از خود ارتباط برقرار می کند. این دسته از کودکان به دلیل آنکه قادر به برقراری ارتباط با دیگر همسالان خود نیستند، بیشتر به عنوان درونگرا برچسب گذاری می شوند و همین امر موجب می گردد که آرام تر و کم حرف تر باشند.
• فردی: به نظر می رسد كودكانی كه مشكلات یادگیری فردی دارند، کمتر می توانند احساسات خود را کنترل کنند. آنها فوراً از کوره در می روند، اغلب اوقات کلافه هستند، برای مسائل ظاهرا جزئی اضطراب زیادی از خود نشان می دهند یا در اثر عقب ماندگی افسرده می شوند. این کودکان مشکلات قابل توجهی در عزت نفس و اعتماد به نفس دارند و مستعد پرخاشگری یا بی ثباتی عاطفی هستند.
• آموزشی: کودکان با ناتوانی یادگیری یا آموزشی برای پردازش و درک اطلاعاتی که به آنها داده می شود، به زمان بیشتری نیاز دارند. ممکن است از دانش فکری کافی برخوردار باشند، اما فهم و درک مفاهیم برای آنها بیشتر طول می کشد.
چه عواملی باعث دیرآموزی در کودکان می شود؟
شاید خیلی از والدین می خواهند بدانند که دیرآموزی فرزندشان چه علت یا عللی دارد. حقیقت این است که هنوز هیچ پاسخ روشنی برای این سؤال وجود ندارد. اما چند دلیل اساسی می توان برای آن ذکر کرد، البته شاید این مشکل مربوط به فرزند شما نباشد:
• ضربات شدید منجر به آسیب: ممکن است یک ضربه شدید جسمی، روانشناختی یا عاطفی منجر به آسیب در گذشته موجب تأخیر در رشد فرزند شما شده باشد. ضربه های شدید از هر نوعی اثر یکسانی بر کودک دارند.
• تولد زودرس: تولد زودرس یکی از علل بروز مشکل در یادگیری و نیز دلیل احتمالی کندی رشد مغز است.
• پزشکی: مشکلات پزشکی یکی دیگر از دلایل اصلی ناتوانی های یادگیری هستند. بیماری های مغزی یا سیستم عصبی می توانند منجر به بروز مشکل در یادگیری شوند. این دسته از بیماری ها غالباً قابل درمان هستند و در صورت عدم درمان، می توان آنها را کنترل کرد.
• لوس بار آمدن: نازپرورده کردن کودک یکی از شایع ترین دلایل تأخیر در یادگیری به شمار می آید. در بعضی مواقع، فرآیند یادگیری نیاز به عمل و شکست دارد. بسیاری از کودکانی که لوس بارآمده اند نمی توانند مشکلات را حل کنند و لذا هیچگاه سازگاری را نمی آموزند.
مشکلات یک کودک دیرآموز
کودکان دیرآموز در طول زندگی خود با چالشهای متعددی مواجه می شوند. آنها ممکن است برای همگام شدن با همسالان خود به دردسر بیفتند، انگیزه خود را در یادگیری از دست بدهند، افسردگی یا اضطراب زیادی را داشته باشند و یا برای برقراری تعامل و ایجاد ارتباط با دیگران آنها را با مشکل مواجه سازد. برای درک چالش های احتمالی که کودک دیرآموز کند بهتر است با متخصص یادگیری و رشد کودک مشورت کنید.
چگونه به یک کودک دیرآموز کمک و او را کنترل کنیم؟
از میان روشهای زیادی که برای کمک به کودکان دیرآموز وجود دارد، ما موارد زیر را برگزیده ایم:
• تعریف و تمجید
انگیزه یکی از ضروری ترین نیازهای کودکان دیر آموز است. برای کمک به تداوم یادگیری و ایجاد انگیزه در آنها، بهترین و مهم ترین کار این است که وقتی مفهوم یا فنی را به درستی یاد می گیرند، از آنها تعریف و تمجید کنید. حتی کوچکترین پیروزی را در این کودکان باید مورد تقدیر و تشویق قرار داد.
• جایزه
جایزه برای کودکان دیرآموز نیز مانند هر کودک دیگری ایجاد انگیزه می کند و موجب می شود کودک مسیر یادگیری را با انگیزه ادامه دهد و تا آن جا که امکان دارد، یاد بگیرد. برای رویدادهای مهم جایزه در نظر بگیرید تا فرزندتان با انگیزه بماند و بر کاری که در دست دارد، تمرکز کند.
• اهداف کوچکتر در نظر بگیرید
هنگام کار با کودکان دیرآموز، تعیین اهداف کوچک قابل دستیابی و در دسترس اهمیت دارد. این مسئولیت پدر و مادر است که دریابند فرزندشان به چه اهدافی می تواند برسد.
• شکست بد نیست
این تصور را در ذهن او تقویت کنید که شکست بد نیست. معلمان، مربیان و خودتان باید این واقعیت را قبول کنید که کودک دیرآموز بیش از سایرین شکست می خورند. فرزندتان را به خاطر شکست هایش سرزنش نکنید بلکه او را برای تلاش بیشتر ترغیب نمائید.
• با مراقبان او رو راست باشید
با پرستار، مربی، معلم، همبازی و هر کسی که با فرزندتان سر و کار دارد، رو راست باشید و درباره مشکلات فرزندتان سخن بگوئید. به آنها اجازه دهید وضعیت را بشناسند و به آنها آموزش بدهید که چگونه او را به عنوان یک کودک دیرآموز کنترل کنند.
• صبور باشید
فرزند خود را با دیگران مقایسه نکنید. این امر علاوه بر انگیزه شما و انگیزه کودک را نیز از بین می برد. هنگام کار با او شکیبایی کنید و مطمئن باشید که او به ملاک های رشدی که پیش رو دارد، دست می یابد حتی اگر کمی بیشتر طول بکشد. به هیچ عنوان نباید عنان خود را از دست دهید و بر سر او فریاد بکشید، این کار انگیزه را از او سلب می کند.
• شرایط را برای کمک مهیا کنید
از طریق یادداشت، یادآوری های روی تقویم، استفاده از ماشین حساب و غیره زمینه را برای کمک دیداری و شنیداری به کودک دیرآموز مهیا کنید. این کمک ها درسطح ناهشیار مفید واقع می شوند. از روشهای کمکی غیرمستقیم برای کمک به فرزندتان استفاده کنید تا به یادگیری ادامه دهد.
• حمایت گر باشید
پشتیبانی کلامی هنگام برخورد با دیرآموزان ضروری است. به فرزندتان دلگرمی بدهید هر کاری را تا رسیدن به موفقیت ادامه دهد. فقط اینکه او بداند او را باور دارید انگیزه خوبی برای ادامه یادگیری و تلاش خواهد بود.
پرسشهای متداول
1- دیرآموزی چه تفاوتی با ناتوانی در یادگیری دارد؟
ناتوانی در یادگیری نوعی بیماری فیزیولوژیک است که مانع یادگیری کودک همانند دیگران می شود. کودکان ناتوان در یادگیری، اگر به روشی متفاوت و مناسب آموزش ببینند، با سرعت برابر با همسالان خود یاد می گیرند. به عنوان مثال، اگر به جای اینکه کودکان نارساخوان را وادار به خواندن کنند، مطلب را برای آنها بخوانند، می تواند به سرعت سایر همسالانش یاد بگیرد.
دیرآموزان به دلیل عدم توانایی در درک مفهوم یا درک آنچه به آنها آموزش داده می شود، در رقابت با همسالان خود مشکل دارند. این دسته از کودکان با مشکلات رشد مواجه هستند در حالی که کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری اینگونه نیستند.
2- آیا دیرآموزی همان اختلال بیش فعالی و نقص توجه است؟
در اختلال بیش فعالی و نقص توجه، بر نقص تمرکز تأکید می شود. دیرآموزان به دلیل عدم توانایی در درک سریع اطلاعات، برای یادگیری با مشکل مواجه می شوند.
3- آیا دیرآموزی همان اوتیسم است؟
خیر ، اوتیسم نوعی بیماری است که کودک با تعاملات و هنجارهای اجتماعی ارتباط برقرار نمی کند. دیرآموزی می تواند یکی از نشانه های اوتیسم باشد اما همه کودکان دیرآموز لزوماً مبتلا به اوتیسم نیستند.
فراموش نکنید هیچگاه نباید بر اساس خود تشخیصی به کودک برچسب دیرآموز زد. چنانچه فکر می کنید فرزندتان نشانه های دیرآموزی را دارد، برای انجام آزمونهای بیشتر با پزشک مشورت نمائید.
مطالعه بیشتر:
اختلالات یادگیری در کودکان چه نشانه هایی دارد؟
راههای باهوش شدن کودک ، انوع هوش در کودکان
اختلالات رفتاری در کودکان چیست؟ انواع و نحوه مراقبت از آن
اختلالات گفتاری در کودکان، انواع اختلال گفتاری کودکان چیست؟