اختلالات رفتاری در کودکان چیست؟ انواع و نحوه مراقبت از آن

منظور از اختلال رفتاری در کودکان چیست؟

کارشناسان روان‌شناسی کودک دانشگاه آکسفورد و پیتزبورگ می‌گویند، برای کودکان زیر ۵ سال، باید از واژه «اختلال» محتاطانه استفاده کرد و درستی آن‌را زیر سؤال برد. استادان فرانسس گاردنر و دانیل اس شاو می‌گویند، شواهد دال بر این‌که مشکلات پیش‌دبستانی نشانه‌ای از مشکلات آتی در زندگی خواهد بود یا این‌که مشکلات رفتاری نشانه اختلالی واقعی است، ضعیف است. آن‌ها می‌نویسند: «در مورد تشخیص رفتار عادی از غیرعادی در این دوره تغییرات سریع رشدی نگرانی‌هایی وجود دارد.»به عبارت دیگر، بهترین روش، برخورد محافظه‌کارانه در رسیدگی به مشکلات رفتاری و احساسی در این گروه سنی است.

انواع اختلالات رفتاری در کودکان

به‌ندرت پیش می‌آید که برای کودک زیر ۵ سال، تشخیص یک اختلال رفتاری جدی انجام شود. با این‌حال، ممکن است نشانه‌هایی از اختلال را بروز دهند که بعدها در سنین کودکی تشخیص داده شود. این اختلالات شامل موارد زیر است:

- اختلال کم‌توجهی‌ـ‌بیش‌فعالی (ADHD)

- اختلال نافرمانی مقابله‌جویانی (ODD)

- اختلال طیف اوتیسم (ASD)

- اختلال تشویش یا اضطراب

- اختلال افسردگی

- اختلال دوقطبی

- اختلال یادگیری

- اختلال سلوک

احتمالا نام بسیاری از این اختلالات را شنیده‌اید. بقیه نادر هستند و اغلب در خارج از بحث پیرامون روان‌شناسی کودک قرار می‌گیرند.

به عنوان مثال، اختلال نافرمانی مقابله‌جویانه شامل بروز خشم است که معمولا متوجه افراد پرقدرت است. اما تشخیص این اختلالات رفتاری در کودکان بستگی به ادامه‌دار شدن این رفتار بیش از شش ماه مداوم و ایجاد اخلال در عملکرد کودک است. اختلال سلوک بسیار جدی‌تر است و شامل رفتارهای وحشیانه نسبت به انسان‌ها و حیوانات است. این می‌تواند شامل خشونت فیزیکی و حتی فعالیت‌های جنایت‌کارانه باشد رفتارهایی که در کودکان پیش‌دبستانی بسیار نادر است.

اوتیسم، دامنه وسیعی از اختلالات رفتاری در کودکان است که می‌تواند به‌شکل‌های مختلف رفتاری، اجتماعی و شناختی کودکان را تحت تاثیر قرار دهد. این‌ها اختلال عصبی تلقی می‌شوند و برخلاف اختلالات دیگر رفتاری، ممکن است نشانه‌ها از دوران طفولیت آغاز شود. طبق نظر انجمن روانپزشکی آمریکا، از هر ۶۸ کودک حدود یک نفر مبتلا به اختلال طیف اوتیسم است.

مشکلات رفتاری و احساسی کودکان

احتمال بیشتر نسبت به اختلالات ذکر شده در بالا این است که کودک یک مشکل موقت رفتاری و یا احساسی را تجربه کند. بسیاری از این مشکلات به مرور زمان رفع خواهد شد و نیازمند صبر و درک والدین است.

در برخی موارد، نیاز به دریافت کمک وجود دارد و می‌تواند به کودک کمک کند تا به‌شکلی موثر عوامل استرس‌زا را تحمل کند. یک فرد حرفه‌ای می‌تواند به کودک شما در کنترل خشم، چگونگی برخورد با احساسات و درخواست نیازمندی‌ها به شکلی موثر کمک کند. به دلایل مختلف، دادن دارو به کودک در این سن بسیار مناقشه‌برانگیز است.

مراقبت موفق از کودک مبتلا به اختلالات رفتاری در کودکان

شیوه‌های مراقبت والدین به‌ندرت باعث مشکلات رفتاری کودکان است و اگر در حال تحقیق پیرامون راه‌حل‌هایی به‌منظور کمک به خانواده هستید، خود دلیل خوبی است که شما باعث مشکلات کودک نشده‌اید. اما، والدین نقشی حیاتی در درمان مشکلات زودهنگام رفتار کودکی ایفا می‌کنند. وقتی درباره شیوه‌های مراقبتی والدین صحبت می‌کنیم، چهار نوع اصلی مدنظر است که یکی از آن‌ها در تربیت کودک متوازن و خوش‌رفتار از همه موثرتر است:

１. شیوه اقتدارگرانه: قوانین قطعی بدون هیچ نرمش و بدون مداخله کودک

２. شیوه توانا: قوانین قطعی است، اما والدین میل دارند به کودک گوش بسپارند و با او همکاری کنند. نسبت به روش اقتدارگرانه دموکراسی بیشتری وجود دارد.

３. روش آسان‌گیر: قوانین کم و انتظار اندک از کودک. در خانه قوانین انضباطی کم است یا اصلا وجود ندارد و والدین اغلب نقش دوست را ایفا می‌کنند.

４. شیوه غیردرگیر: بدون قوانین و با تعامل بسیار کم. این والدین جدا هستند و ممکن است کودکان خود را پس بزنند و نادیده بگیرند.

کارشناسان می‌گویند، با شیوه توانا احتمال بیشتری وجود دارد که کودک متوازن و خوشحال بار بیاید. والدین غیردرگیر احتمالا کودکانی با اعتمادبه‌نفس پایین، بدون کنترل بر خود و بدون شایستگی کلی بار خواهند آورد.

چیزی که می‌توانیم از این شیوه‌ها یاد بگیریم این است که کودکان به قوانین روشن و تبعات آن نیاز دارند، اما همچنین والدینی می‌خواهند که مایل باشد گوش فرا دهند و راهنمایی کند.

با کودکان خود صبور باشید

همدلی، رفتار همکارانه و خلق آرام از لازمه‌های رفتاری والدین در مورد کودکانی است که با مشکلاتی مواجه هستند. همچنین دانستن این‌که چه زمانی باید از متخصص کمک بگیرید، کلید ماجراست.

اگر رفتار کودک شما مخل مدیریت طبیعی خانه یا آموزش آن‌هاست یا کودک رفتاری خشونت‌آمیز دارد، احتمالا خوب است با متخصص مشورت کنید. بزرگ‌کردن کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری در کودکان آسان نیست. اما پیش از آن‌که تشخیصی بدهید و به شیوه درمانی جدی پناه ببرید، کمک بخواهید. متخصص اطفال می‌تواند برای شما توضیح دهد که رفتار کودک برای سن او طبیعی است یا خیر و منابع کمکی در اختیار شما قرار دهد.

مطالعه بیشتر:

نحوه برخورد با بچه های شیطون چگونه باید باشد؟

بهترین روش برای تربیت فرزند در شرایط امروزی چیست؟

رفتارهای نامناسبی که تندرستی فرزند را به خطر می اندازد!

عادت های بد در کودکان و روش های ترک آنها چگونه است؟