تست فرن چیست و تست فرن چگونه انجام میشود؟

سوراخ شدن و پارگی زودرس کیسه آمنوتیک

ترس از پارگی کیسه آمنیوتیک، برای تمامی مادران باردار و حتی اطرافیان آن ها، ترس آشنایی است. به طور معمول، مادران باردار به محض احساس رطوبت و خیسی، وحشت زده شده و اینطور فکر می کنند که حتما کیسه آب احاطه کننده جنین آن ها، دچار پارگی شده است. خصوصیات ویژه مایع آمنیوتیک از جمله بی رنگ، شفاف و گرم بودن آن نیز به این شک و شبهه ها دامن زده و باعث می شود تا مادران مواردی همچون ترشحات واژن و یا حتی ادرار خود را با نشت مایع آمنیوتیک اشتباه بگیرند و در نتیجه، وقت و بی وقت برای بررسی وضعیت خود به پزشک یا بیمارستان مراجعه کنند.

در زنان باردار، پارگی زودرس غشاهای آمنیوتیک (PPROM) هنگامی اتفاق می افتد که کیسه آمنیوتیک و پرده های تشکیل دهنده آن که جنین را احاطه کرده اند، قبل از هفته سی و هفتم بارداری پاره شوند. طبق تحقیقات موجود، این مشکل در 3 درصد از حاملگی ها رخ می دهد و عامل ایجاد حدود یک سوم از زایمان های زودرس است. پارگی زودرس غشاهای آمنیوتیک در بارداری های دوقلو بیشتر دیده می شود.

هرچه این پارگی زودتر و در سن پایین تر بارداری رخ دهد؛ عوارض و مشکلات ناشی از آن برای مادر باردار و فرزند درون رحم او بیشتر و جدی تر خواهند بود. از جمله پیامدهای ناگوار مورد انتظار در پی این مشکل، عبارت هستند از:

- سقط یا زایمان زودرس،

- مرگ جنینی،

- کوریوآمنیوتیت یا التهاب و عفونت پرده های جنینی و اندومتریت یا عفونت لایه میومتر رحم (در 13 تا 60 درصد از موارد پارگی کیسه آب)،

- سپسیس یا عفونت خونی نوزادی،

- کاهش میزان مایع دور جنین (اولیگوهیدروآمینوس) و تحت فشار قرار گرفتن اندام ها.

برای کاستن از احتمال بروز چنین عوارضی، دقت و سرعت در تشخیص ضروری به نظر می رسد. بنابراین، می بایست به علائم توجه داشت و در صورت شک به نشت مایع آمنیوتیک، در اسرع وقت برای انجام تست های تشخیصی به مراکز درمانی مراجعه نمود.

علائم پارگی زودرس کیسه آمنیوتیک

بزرگترین نشانه پارگی کیسه آمنیوتیک، نشت مایعات از واژن است که می تواند به آرامی و قطره قطره خارج شده و یا به یکباره و با حجم زیاد به بیرون بریزد. مایع آمنیوتیک نباید بوی ادرار داشته باشد و معمولاً رنگی ندارد. شیرین بودن بوی این مایع، می تواند ما را به نشت مایع آمنیوتیک مشکوک کند.

دلایل پارگی زودرس کیسه آمنیوتیک

علل و عوامل خطر مختلفی می توانند در پارگی زودهنگام غشاهای آمنیوتیک دخیل باشند که از جمله آن ها می توان به این موارد اشاره نمود:

سابقه قبلی زایمان زودرس (پره ترم)،

- سابقه قبلی پارگی زودهنگام کیسه آمنیوتیک،

- سیگار کشیدن در بارداری،

- وضعیت نامناسب مادر در بارداری (مشکلات تغذیه ای، اقتصادی و اجتماعی)،

- خونریزی واژینال به ویژه در طی سه ماهه دوم و سوم،

- سرکلاژ سرویکس،

- و در مواردی نیز دلایل نامشخص.

با وجود اینکه شناسایی علت، در جلوگیری از تکرار این مشکل موثر است اما آنچه که در بارداری فعلی یک خانم بی نهایت اهمیت دارد، تشخیص صحیح و به موقع پارگی کیسه آمنیوتیک است. زیرا با این کار می توان از احتمال وقوع عوارض احتمالی کاست و سلامت مادر و جنین را در صورت امکان حفظ نمود. به علاوه با تشخیص صحیح، شانس مداخلات غیرضروری و نا به جا همچون بستری کردن در بیمارستان و تجویز داروهای آنتی بیوتیکی به حداقل می رسد.

تشخیص پارگی زودرس کیسه آمنیوتیک

همانطور که اشاره شد، مایع آمنیوتیک به ادرار و همچنین ترشحات واژن در طی بارداری بسیار شبیه بوده و به همین دلیل تشخیص پارگی کیسه آمنیوتیک، معمولا کار سختی است، به ویژه هنگامی که به جای پارگی کامل غشاها، با شکافی جزیی و در نتیجه نشت تدریجی و اندک مایع آمنیوتیک روبرو باشیم. برای حل این مشکل، تست های مختلفی در دست هستند که از جمله آن ها می توان به تست نیترازین یا تست PH، تست پولینگ (Pooling)، تست آمنی شور (AmniSure) و تست فرن (Fern) یا فرنینگ (Ferning) اشاره نمود. بسته به امکانات موجود، سن بارداری مادر و شرایط او، پزشک تست تشخیصی مورد نظر را انتخاب کرده و بر اساس آن پیش می رود.

تست فرن چیست؟

از میان بررسی های گفته شده، تست فرن که به عنوان تست فرنینگ یا سرخسی شدن نیز شناخته می شود، یکی از رایج ترین آزمون هایی است که پزشکان به ویژه در کشور ما، از آن برای تشخیص پارگی کیسه آمنیوتیک کمک می گیرند.

در تست فرن، که یک آزمایش ساده و ارزان قیمت به حساب می آید، پزشک به کمک اسپکولوم که درون واژن قرار می گیرد، نمونه ای از ترشحات واژن برداشته و آن ها را بر روی یک لام شیشه ای می کشد. سپس بعد از خشک شدن ترشحات، لام را در زیر میکروسکوپ قرار داده و آن را بررسی می کنند. در صورتی که پارگی رخ داده و مایع آمنیوتیک نشت پیدا کرده باشد، ترشحات در زیر میکروسکوپ مشابه به یک برگ سرخس یا شاخه های درخت کاج به نظر رسیده که به آن الگوی سرخسی شدن یا تست فرن مثبت گفته می شود. دلیل وقوع این مساله، غلظت بالای کلرور سدیم و همچنین وجود برخی پروتئین ها در مایع آمنیوتیک است که سبب تبلور و کریستالیزه شدن مایع آمنیوتیک شده که در نهایت به شکل برگ سرخس در می آید. تست فرن منفی به شرایطی گفته می شود که هیچ حالت سرخسی در زیر میکروسکوپ مشاهد نشود.

انجام تست فرن چه فایده ای دارد؟

تست فرن، امکان تشخیص سریع و افتراقی بین لكوره (ترشحات واژینال در طی بارداری)، بی اختیاری ادرار و نشت مایع آمنوتیک را فراهم کرده و به راحتی قابل انجام است.

تست فرن چه معایبی دارد؟

با وجود این مزیت ها، باید در نظر داشت که تست فرن، به دلیل نیاز به استفاده از اسپکولوم تستی تهاجمی به حساب آمده و به علاوه، در 6 تا حتی 30 درصد از موارد با نتیجه مثبت کاذب همراه است که به دلیل آلودگی به ترشحات سرویکس، محلول های ضدعفونی کننده، خون یا مایع منی رخ می دهد. همچنین میزان منفی کاذب گزارش شده برای این تست، در حدود 13 درصد است که می تواند به دلیل روش نمونه گیری ناصحیح و یا وجود عفونت اتفاق بیفتد.

مطالعه بیشتر:

چه دلایلی باعث پاره شدن کیسه آب می شود

علائم سوراخ شدن کیسه آب چیست و چه درمانی دارد؟

عوارض و درمان سوراخ شدن کیسه آب و نشت مایع آمنیوتیک

نشانه های پارگی کیسه آب چیست و چه تفاوتی با ترشحات واژن دارد؟