کیست شکلاتی یا آندومتریوما و علائم پاره شدن کیست شکلاتی چیست؟
کیست های شکلاتی، کیست های غیر سرطانی پر از مایع هستند که معمولاً در عمق تخمدان ها ایجاد می شوند. آن ها نام خود را از ظاهر قهوه ای و قیر مانند خود گرفته اند که چیزی شبیه به شکلات ذوب شده است. به این کیست ها، آندومتریوم تخمدان نیز می گویند. رنگ قهوه ای کیست شکلاتی، از خون و بافت قدیمی قاعدگی ناشی می شود که حفره کیست را پر می کند. کیست شکلاتی می تواند یک یا هر دو تخمدان را تحت تاثیر قرار دهد و ممکن است به صورت چندگانه و یا منفرد ایجاد شود. کیست های شکلاتی زیر گروه آندومتریوز هستند و آن ها اغلب با اشکال شدیدتر این اختلال مرتبط می دانند.
علائم کیست شکلاتی چیست؟
کیست های شکلاتی ممکن است در برخی از بانوان علائم ایجاد کنند. در حالی که برخی دیگر ممکن است هیچ علامتی را تجربه نکنند. اندازه کیست نیز لزوماً بر شدت یا وجود علائم تأثیر نمی گذارد. این بدان معناست که یک بانو با کیست کوچک ممکن است علائم را تجربه کند، در حالی که کسی که دارای کیست بزرگ است ممکن است این علائم را نداشته باشد. اندازه کیست ها می تواند بین 2 تا 20 سانتی متر متغیر باشد.
هنگامی که علائم ظاهر می شوند، شبیه به نشانه های اندومتریوز هستند. آن ها می توانند شامل موارد زیر باشند:
• دوره های دردناک قاعدگی و همراه با گرفتگی عضلات (کرامپ)،
• درد لگنی که به چرخه قاعدگی شما مربوط نمی شود،
• ناباروری در برخی از بانوان،
علائم پاره شدن کیست شکلاتی چیست؟
اگر کیست شکلاتی پاره شود، می تواند با درد شدید و ناگهانی شکم در آن سمتی از بدن که کیست در آن قرار دارد، همراه باشد. پارگی کیست یک اورژانس پزشکی است. بنابراین اگر مشکوک به پارگی کیست هستید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
علت بوجود آمدن کیست شکلاتی چیست؟
در مورد چگونگی و علت تشکیل کیست های شکلاتی، بحث های زیادی وجود دارد. یک نظریه این است که آن ها ممکن است در نتیجه آندومتریوز باشند.لایه داخلی این کیست ها همانند پوشش داخلی رحم عمل می کند. یعنی در پاسخ به افزایش و افت ماهانه هورمون های زنانه در هر ماه، رشد می کند و سپس ریخته می شود.
با این تفاوت که به جای خروج از بدن، این بافت و خونریزی ناشی از ریزش آن، در حفره کیست گرفتار می شود. در نتیجه این اتفاق ممکن است التهاب ایجاد شده و تخمدان ها دچار اختلال عملکرد شوند.
کیست های شکلاتی چگونه تشخیص داده می شوند؟
سونوگرافی لگن یکی از بررسی های تشخیصی است که پزشک ممکن است آن را تجویز کند، اگر:
• هنگام معاینه لگن به وجود کیست شک کند،
• بر اساس علائم شما به آندومتریوز مشکوک شود،
• دچار ناباروری غیرقابل توضیح باشید،
سونوگرافی می تواند وجود کیست را تشخیص دهد. اما لزوما نمی تواند تعیین کند که کیست از چه نوعی است.
برای تشخیص قطعی کیست شکلاتی، پزشک مایع و بقایای داخل کیست را خارج می کند که این کار معمولاً به شیوه بیوپسی سوزنی انجام می شود.در طی بیوپسی سوزنی، پزشک از سونوگرافی کمک می گیرد تا سوزن را از طریق واژن به داخل کیست تخمدان هدایت کند. سپس مایع استخراج شده زیر میکروسکوپ بررسی می شود تا پزشک شما نوع کیست را با استفاده از نتایج بیوپسی سوزنی تشخیص دهد.
کیست شکلاتی چگونه درمان می شوند؟
درمان کیست شکلاتی، به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
• سن شما،
• علائم شما،
• آیا یک یا هر دو تخمدان تحت تأثیر قرار گرفته اند،
• آیا می خواهید بچه دار شوید یا نه،
اگر کیست کوچک است و علائمی ندارد، پزشک ممکن است یک روش مراقبت و انتظار را توصیه کند. به علاوه این احتمال وجود دارد که داروهایی مانند قرص های ضد بارداری که مانع تخمک گذاری می شوند را برای شما تجویز کند. معمولا قرص ال دی برای کیست شکلاتی در کنترل درد و کند شدن رشد کیست ها موثر است، اما نمی تواند آن ها را درمان کند.
جراحی برای برداشتن کیست ها، به نام سیستکتومی تخمدان، اغلب برای بانوانی توصیه می شود که دارای مشخصات زیر هستند:
• نشان های دردناک،
• کیست های بزرگتر از 4 سانتی متر،
• کیست هایی که ممکن است سرطانی باشند (اما نتایج یک بررسی در سال 2006، تخمین می زند که کمتر از 1 درصد از این کیست ها سرطانی هستند)،
• ناباروری،
جراحی عموماً به شیوه لاپاراسکوپی انجام می شود. لاپاراسکوپ یک لوله باریک و بلند است که در انتهای آن یک منبع نور و دوربین وجود دارد که به پزشکان در انجام دقیق این عمل کمک می کند. این ابزار، از طریق یک برش کوچک به بدن شما وارد می شود.
این جراحی از نظر این که آیا به قدرت باروری بانوان آسیب می رساند یا برعکس به بهبود مشکلات و در نتیجه افزایش باروری کمک می کند، بحث برانگیز است.حتی زمانی که جراح بسیار ماهر است، این احتمال وجود دارد که بخشی از بافت سالم تخمدان به همراه کیست برداشته شود و این اتفاق ممکن است بر عملکرد تخمدان، تأثیر منفی بگذارد. با این حال، التهاب و محیط سمی که کیست شکلات می تواند ایجاد کند نیز ممکن است بیشتر از عمل جراحی به قدرت باروری شما آسیب برساند.
بنابراین بهتر است قبل از شروع درمان، همه گزینه ها و نگرانی های خود را با پزشک خود در میان بگذارید.
کیست شکلاتی و باروری
کیست های شکلاتی می توانند به بافت سالم تخمدان حمله کرده، آن را تخریب کرده و بر آن غلبه کنند. این مساله، می تواند تهدیدی جدی برای باروری باشد. درمان این کیست ها دشوار است و جراحی های لگنی که برای کنترل یا برداشتن آن ها استفاده می شوند، خودشان نیز می توانند منجر به ایجاد اسکار (بافت ناشی از زخم و جراحی) در تخمدان و کاهش قدرت باروری شوند. در مقایسه با بانوان بدون کیست شکلاتی، افرادی که به این نوع کیست ها دچار هستند، ممکن است این عوارض را تجربه کنند:
• تخمک های کمتر،
• تخمک هایی که احتمال بلوغ آن ها کمتر است و در نتیجه کاهش احتمال تخمک گذاری موفق،
• سطوح بالاتری از هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) که می تواند مشکلاتی را در عملکرد تخمدان ها ایجاد کند،البته علیرغم آسیب کیست های شکلاتی به تخمدان، بسیاری از بانوانی که چنین کیست هایی دارند، هنوز هم می توانند به طور طبیعی باردار شوند.
یک مطالعه در سال 2015، بانوانی که تنها در یک تخمدان آن ها کیست شکلاتی شتخیص داده شده بود و در عین حال دوره های منظم قاعدگی داشتند را مورد بررسی قرار داد. بر اساس شواهد به دست آمده از این مطالعه، محققان دریافتند که 43 درصد از این بانوان می توانند به طور طبیعی باردار شوند. این افراد به مدت 4 سال تحت پیگیری قرار گرفتند.
در صورت داشتن کیست شکلاتی و مشکل برای باردار شدن، لقاح آزمایشگاهی آی وی اف (IVF) گزینه ای است که به افراد پیشنهاد می شود. تحقیقات نشان می دهد که درصد حاملگی، لانه گزینی و زایمان در بانوان مبتلا به این کیست ها که تحت درمان با آی وی اف قرار گرفتند، مشابه به بانوانی است که به دلیل مشکلات لوله رحمی نابارور بوده و وارد سیکل های آی وی اف شده اند.
چشم انداز چیست؟
کیست های شکلاتی در بانوان مبتلا به آندومتریوز، بسیار شایع است. علائم ناشی از این کیست ها را اغلب می توان با دارو کنترل کرد. اما در برخی موارد، کیست ها باید برداشته شوند.
بر اساس مطالعه ای در سال 2006 انجام شد، حدود 30 درصد از کیست های شکلاتی که از طریق جراحی خارج شده اند، مجددا عود خواهند کرد، این مساله به خصوص در مورد کیست هایی صادق است که بزرگ بوده و یا تحت درمان پزشکی قرار گرفته اند. باردار شدن بعد از جراحی ممکن است خطر عود کیست شکلاتی را کاهش دهد.
در مورد گزینه های درمانی خود با پزشک خود مشورت کنید. اگر قصد دارید تا در آینده بچه دار شوید ، این مساله را به پزشک خود اطلاع دهید. این تصمیم، به او کمک می کند تا یک برنامه درمانی مناسب را برای شما در نظر بگیرد.
مطالعه بیشتر:
آندومتریوز و IVF هر کدام چگونه بر باروری تأثیر می گذارند؟
اندومتریوز و ای وی اف،آندومتریوز چگونه بر باروری تأثیر می گذارد؟
کیست تخمدان چیست و چرا ایجاد می شود؟ + عکس کیست تخمدان
پارگی کیست تخمدان در دوران بارداری و انواع کیست تخمدان چیست؟