آیا استراحت مطلق بعد از زایمان واقعا از عوارض جلوگیری میکند؟
دکتر برای کاهش خطر سقط توصیه کرده که استراحت مطلق باشید. از طرفی آخرین هفته های بارداری و اولین هفته های پس از زایمان سخت و گاهی دردناک است. لگن تان درد می کند، کمرتان درد می کند و احتمالا سوزش معده نیز دارید و شکم تان همیشه سر راه است. به لحاظ تاریخی، زایمان همیشه خطرناک بوده است. برای همین است که قرن ها، پزشکان و طبیبان توصیه می کرده اند که اواخر بارداری یا پس از زایمان «استراحت مطلق کنید». آیا استراحت مطلق بعد از زایمان ایده خوبی است؟
استراحت مطلق یعنی چه؟
گاهی به آن بستری قبل یا بعد از زایمان هم می گویند. در این حالت فرد حرکت خود را قبل و بعد از زایمان به منظور کاهش خطر عوارض بارداری یا زایمان مانند زایمان زودرس یا خونریزی محدود می کند. معمولا شامل استراحت در رختخواب گذراندن بیشتر اوقات روز در تخت یا روی مبل است. گاهی معنای آن بستری در بیمارستان و اتصال به دستگاه های نظارتی است.
تجویز استراحت مطلق پیش از زود بدنیا آمدن نوزاد برای افرادی که بارداری های پرخطر دارند در غرب کاملا مرسوم بوده است. استراحت پس از زایمان یک کار فرهنگی است که امروزه هم در بخش هایی از جهان انجام می شود.
تاریخ استراحت مطلق بعد از زایمان
در طب چینی به این نوع استراحت زو یه زی یا استراحت یک ماهه می گویند و به دوران سلسله هان در چین بازمی گردد. بنا بر سنت، مادر و نوزاد در خانه می ماندند تا بدن شان التیام یابد. قوانین دیگری نیز رعایت می شد، کسی به دیدن آن ها نمی آمد، خودشان را نمی شستند و محدودیت های غذایی نیز وجود داشت.
امروزه این کار در شرق و جنوب شرقی آسیا و همچنین در میان جوامع مهاجر در آمریکا نیز انجام می شود. به مدت هزاران سال، فرهنگ ها و کشورهای دیگر جهان روش های فرهنگی مشابه برای استراحت پس از زایمان را به منظور التیام بدن مادر و شیردهی تا رشد کافی نوزاد دنبال می کرده اند.
در آمریکا تا زمان جنگ های جهانی، رسم بود که مادران پس از بدنیا آمدن نوزاد تا هفته های پس از زایمان در بیمارستان می ماندند. اما برای کسانی که از پس هزینه های آن بر نمی آمدند این استراحت در خانه ادامه می یافت.
قوانین اولیه استراحت زایمان و چگونگی انجام آن
به طور کلی استراحت زایمان به معنای محدود کردن حرکت با ماندن در رختخواب یا نشستن در اکثر اوقات طول روز است. قوانین متفاوت است. امروزه زیاد نمی بینیم به خاطر خطرات توصیه شود تمام مدت در رختخواب بمانید، اما پزشک ممکن است توصیه کند بیشتر اوقات را به استراحت بگذرانید و فعالیت فیزیکی خود را کمی سبک تر کنید و مثلا به جای فعالیت سنگین مقداری راه بروید. در چین این استراحت با منع هایی همراه بود:
- حمام رفتن
- خوردن سبزیجات خام
- نوشیدن آب سرد
- بالا رفتن از پله
- دیدن افراد دیگر
آیا استراحت مطلق بعد از زایمان واقعا از عوارض جلوگیری می کند؟
احتمالا خیر. بیشتر کارشناسان می گویند، استراحت از زایمان زودرس جلوگیری نمی کند و خطر پره اکلامپسی را کاهش نمی دهد. اما ممکن است پزشک باز هم استراحت و کاهش فعالیت در خانه را توصیه کند.
در برخی موارد استراحت بیشتر و خودداری از فعالیت های سنگین می تواند مفید باشد. به عنوان مثال، اگر در جفت یا گردن رحم مشکلی وجود داشته باشد یا اگر چندقلو باردار باشید، ممکن است توصیه شود استراحت کنید.
همچنین شواهدی وجود دارد که استراحت دو هفته ای پس از زایمان می تواند به التیام و احساس نزدیکی به نوزاد کمک کند و بصورت بالقوه از افسردگی پس از زایمان بکاهد. به عبارت دیگر، راحت گرفتن و اجازه کمک دادن به خانواده و دوستان می تواند برای شما مفید باشد.
حدود ۶ هفته طول می کشد تا پزشک اجازه رابطه جنسی را به شما بدهد. اما برای کاهش احتمال لخته از جمله پس از عمل سزارین باید بلند شوید و راه بروید.
آیا استراحت مطلق بعد از زایمان می تواند آسیب برساند؟
اگر بخواهیم کوتاه بگوییم، بله. خصوصا اگر افراطی باشد. وقتی جنگ های جهانی مدت زمان بستری در بیمارستان پس از زایمان را کاهش داد، باعث شد موارد لخته شدن خون در پاها که اغلب به سمت ریه ها حرکت می کرد کاهش یابد. منطقی است: لخته خون یکی از خطرناک ترین عوارض قبل و بعد از زایمان است. ایجاد لخته در ریه ها یا آمبولی ریه یکی از دلایل اصلی مرگ های مرتبط با بارداری است. این خطر در عمل سزارین حتی بالاتر است.
در واقع تحقیقی در سال ۲۰۱۴ عنوان کرد، تا ۱۲ هفته پس از زایمان خطر ایجاد لخته خون وجود دارد که می تواند منجر به حمله قلبی، سکته یا آمبولی ریه شود. ورزش می تواند این خطر را کاهش دهد. بعلاوه استراحت مطلق بعد از زایمان می تواند خطر مشکلات روانی و فیزیکی را افزایش دهد.
تحقیق که در سال ۲۰۱۴ روی بانوان چینی انجام شد نشان داد که محدود کردن فعالیت فیزیکی به مدت یک ماه برای سلامت عضلانی و قلبی و عروقی آن ها مضر بوده است. این تحقیق همچنین نشان داد که این کار احتمال افسردگی پس از زایمان را نیز افزایش می دهد.
تحقیقی که در سال ۲۰۱۵ روی مادران چینی آمریکا در نیویورک انجام شد نشان داد، استراحت یک ماهه به مادران کمک کرده است تا به وزن قبل از بارداری بازگردند. اما همچنین دریافت که می تواند منجر به بالا رفتن کلسترول، افزایش قند خون و افسردگی شدید شود. همچنین باعث تاخیر در شیردهی و دادن غذاهای جامد در برخی موارد شد.
استراحت مطلق پیش از زایمان نیز می تواند خطراتی مانند لخته شدن خود و همچنین موارد زیر را به دنبال داشته باشد:
- افسردگی
- اضطراب
- نقاهت کندتر پس از زایمان
- ضعف استخوان و ماهیچه ها
می تواند عوارض معمول بارداری مانند سوزش معده، یبوست و تورم را تشدید کند و احتمال دیابت بارداری را افزایش دهد. برای همین است که متخصصان، استراحت مطلق بعد از زایمان را توصیه نمی کند. چون فعالیت فیزیکی برای افراد باردار مهم است.
نتیجه
راحت گرفتن تا پایان دوره بارداری و پس از زایمان می تواند مفید باشد. اما به طور کلی، بی تحرکی زیاد و استراحت مطلق بعد از زایمان برای شما خوب نیست. می تواند احتمال ایجاد لخته خون را افزایش دهد و به سلامت ذهن و بدن شما آسیب برساند. برای همین است که دیگر استراحت مطلق توصیه نمی شود، هر چند پزشک ممکن است به شما توصیه کند هر وقت می توانید استراحت کنید.
مطالعه بیشتر:
پیامدها و معایب استراحت مطلق در دوران بارداری
استراحت مطلق بارداری در چه شرایطی ضروری است؟
انواع استراحت مطلق در بارداری چگونه است و چه زمانی توصیه می شود؟
