آیا سرطان دهانه رحم کشنده است یا قابل درمان است؟
مرگ و میر ناشی از سرطان دهانه رحم (سرطان سرویکس)، کمتر از گذشته اتفاق می افتد، اما بله، همچنان ممکن است به دلیل سرطان دهانه رحم فوت رخ دهد.
منبع مورد اعتماد انجمن سرطان آمریکا (ACS) تخمین می زند که حدود 4250 نفر در ایالات متحده در سال 2019 بر اثر سرطان دهانه رحم فوت کرده اند.
دلیل اصلی اینکه امروزه افراد کمتری بر اثر سرطان دهانه رحم جان خود را از دست می دهند، افزایش استفاده از تست پاپ اسمیر و تشخیص زودهنگام است.
سرطان دهانه رحم در مناطق کمتر توسعه یافته جهان شایع تر است. در سرتاسر جهان، حدود 311000 نفر در سال 2018 بر اثر سرطان دهانه رحم جان خود را از دست دادند.
آیا سرطان دهانه رحم قابل درمان است؟
خوشبختانه سرطان دهانه رحم به ویژه زمانی که در مراحل اولیه درمان شود، قابل درمان است.
آیا مرحله تشخیص سرطان دهانه رحم مهم است؟
بله! به طور کلی، هر چه سرطان زودتر تشخیص داده شود، درمان آن نتیجه بهتری خواهد داشت. سرطان دهانه رحم به کندی رشد و پیشرفت می کند. تست پاپ اسمیر می تواند سلول های غیرطبیعی دهانه رحم را قبل از سرطانی شدن تشخیص دهد. این شرایط به عنوان سرطان درجا یا مرحله صفر سرطان دهانه رحم شناخته می شود. از بین بردن این سلول ها می تواند در وهله اول از بروز سرطان جلوگیری کند.
مراحل کلی سرطان دهانه رحم عبارتند از:
- مرحله 1: سلول های سرطانی در دهانه رحم وجود دارند و ممکن است به داخل رحم گسترش یافته باشند.
- مرحله 2: سرطان به خارج از دهانه رحم و رحم گسترش یافته است. اما هنوز به دیواره های لگن یا قسمت پایین واژن نرسیده است.
- مرحله 3: سرطان به قسمت پایین واژن و دیواره لگن رسیده است یا بر کلیه ها تأثیر گذاشته است.
- مرحله 4: سرطان فراتر از لگن به پوشش مثانه، راست روده، یا به اندام ها و استخوان های دورتر گسترش یافته است.
نرخ بقای نسبی 5 ساله افراد مبتلا به سرطان دهانه رحم از سال 2009 تا 2015 عبارت است از:
- مرحله موضعی (محدود به دهانه رحم و رحم): 91.8 درصد.
- مرحله منطقه ای (گسترش فراتر از دهانه رحم و رحم تا مکان های مجاور): 56.3 درصد.
- مرحله دور (گسترش فراتر از لگن): 16.9 درصد.
- ناشناخته: 49 درصد.
اینها میزان بقای کلی بر اساس داده های سال های 2009 تا 2015 هستند. البته درمان سرطان به سرعت با پیشرفت علم تغییر کرده و بنابراین ممکن است چشم انداز کلی در حال حاضر بهبود یافته باشد.
آیا عوامل دیگری وجود دارد که باید در نظر گرفته شوند؟
بله. عوامل زیادی فراتر از مرحله سرطان وجود دارند که می توانند بر پیش آگهی فردی شما تأثیر بگذارند.
برخی از این موارد عبارتند از:
- سن شما در هنگام تشخیص،
- سلامت عمومی، از جمله شرایط دیگری مانند آلودگی به اچ آی وی (HIV)،
- نوع سرطان دهانه رحم،
- سرعت شروع درمان،
- آیا این اولین نوبت ابتلا به سرطان است یا عود سرطان دهانه رحمی است که قبلاً درمان شده است،
- نوع ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) که به آن آلوده هستید،
نژاد نیز فاکتور دیگری است که در این مساله نقش دارد. زنان سیاه پوست و اسپانیایی تبار در صورت ابتلا به سرطان دهانه رحم، نرخ مرگ و میر بالاتری دارند.
چه کسانی به سرطان دهانه رحم مبتلا می شوند؟
هر فردی که دهانه رحم داشته باشد، ممکن است به سرطان دهانه رحم مبتلا شود. اگر در حال حاضر از نظر جنسی فعال نیستید، باردار هستید و یا در دوران پس از یائسگی قرار دارید، این درست است. با توجه به گزارش های منبع مورد اعتماد انجمن سرطان آمریکا (ACS)، سرطان دهانه رحم در افراد زیر 20 سال نادر است و اغلب در افراد بین 35 تا 44 سال تشخیص داده می شود.
چه چیزی باعث سرطان دهانه رحم می شود؟
بیشتر موارد سرطان دهانه رحم ناشی از عفونت HPV است. HPV شایع ترین عفونت ویروسی دستگاه تناسلی است که اکثر افراد فعال جنسی در برخی مواقع به آن مبتلا می شوند. اچ پی وی به راحتی قابل انتقال است، زیرا برای انتقال فقط به تماس پوست با پوست با دستگاه تناسلی نیاز دارد. حتی اگر رابطه جنسی دخول نداشته باشید، می توانید به این ویروس آلوده شوید. در اکثر مواقع، HPV خود به خود در عرض 2 سال از بین می رود. اما اگر از نظر جنسی فعال باشید، ممکن است دوباره به آن آلوده شوید.
فقط تعداد کمی از افراد مبتلا به HPV به سرطان دهانه رحم مبتلا می شوند، اما بر اساس گزارش منابع معتبر، تقریباً تمام موارد سرطان دهانه رحم، به دلیل این ویروس ایجاد می شوند. هرچند سرطان یک شبه اتفاق نمی افتد. پس از آلوده شدن به ویروس HPV، ممکن است 15 تا 20 سال طول بکشد تا سرطان دهانه رحم ایجاد شود، که البته در صورت ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن، این زمان کمتر و برابر با 5 تا 10 سال خواهد بود. اگر سیگار می کشید یا به سایر عفونت های مقاربتی (STIs) مانند کلامیدیا، سوزاک یا هرپس سیمپلکس مبتلا هستید، احتمال بیشتری وجود دارد که آلودگی به ویروس HPV به سرطان دهانه رحم تبدیل شود.
آیا انواع مختلفی از سرطان دهانه رحم وجود دارد؟
از هر 10 مورد سرطان دهانه رحم، 9 مورد از نوع سرطان سلول سنگفرشی است. این نوع سرطان، از سلول های سنگفرشی واقع در اگزوسرویکس، بخشی از دهانه رحم که به واژن نزدیک است، ایجاد می شوند. اکثر موارد دیگر آدنوکارسینوم هستند که در سلول های غده ای در اندوسرویکس، نزدیک ترین قسمت به رحم، ایجاد می شوند. سرطان دهانه رحم همچنین می تواند از انواع لنفوم، ملانوم، سارکوم یا سایر انواع نادر باشد.
آیا راهی برای پیشگیری از آن وجود دارد؟
از زمان پیدایش تست پاپ اسمیر، کاهش قابل توجهی در میزان مرگ و میر ناشی از سرطان دهانه رحم به دست آمده است. بنابراین یکی از مهم ترین کارهایی که می توانید برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم انجام دهید، انجام معاینات منظم و آزمایش پاپ اسمیر در فواصل و زمان هایی است که توسط پزشک توصیه شده است. راه های دیگر برای کاهش خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم عبارتند از:
- از پزشک خود بپرسید که آیا باید واکسن HPV را دریافت کنید یا خیر.
- در صورت یافتن سلول های پیش سرطانی دهانه رحم، درمان را تحت نظر پزشک آغاز کنید.
- هنگامی که تست پاپ غیرطبیعی یا تست HPV مثبت دارید، برای انجام آزمایشات پیگیری مراجعه کنبد.
- از کشیدن سیگار اجتناب کرده و بهتر است آن را ترک کنید.
از کجا بفهمیم که سرطان دهانه رحم داریم یا نه؟
سرطان زودهنگام دهانه رحم معمولاً علائم خاصی ایجاد نمی کند، بنابراین احتمالاً متوجه نخواهید شد که به آن مبتلا هستید. به همین دلیل انجام آزمایشات غربالگری در فواصل منظم بسیار مهم است. با پیشرفت سرطان دهانه رحم، علائم و نشانه های احتمالی ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- ترشحات غیرمعمول واژن،
- خونریزی واژینال،
- درد هنگام مقاربت،
- درد لگن،
البته، تجربه این علائم به این معنی نیست که شما سرطان دهانه رحم دارید. زیرا این علائم می توانند نشانه های بسیاری از انواع بیماری های دیگر نیز باشند.
دستورالعمل های غربالگری چه هستند؟
طبق دستورالعمل های غربالگری انجمن سرطان آمریکا (ACS):
- افراد 21 تا 29 ساله باید هر 3 سال یکبار آزمایش پاپ اسمیر انجام دهند.
- افراد 30 تا 65 ساله باید هر 5 سال یکبار تست پاپ اسمیر به همراه تست HPV انجام دهند. از طرف دیگر، این افراد می توانند هر 3 سال یکبار آزمایش پاپ را به تنهایی انجام دهند.
- اگر به دلایلی غیر از سرطان یا تغییرات پیش سرطانی، هیسترکتومی (جراحی خارج کردن رحم) کامل را انجام داده اید، دیگر نیازی به انجام تست پاپ یا HPV ندارید. اما اگر رحم شما برداشته شده است، اما هنوز سرویکس در جای خود قرار دارد، غربالگری باید ادامه پیدا کند.
- اگر بالای 65 سال سن دارید، در 20 سال گذشته یک پیش سرطان جدی نداشته اید و به مدت 10 سال غربالگری ها را به صورت منظم انجام داده اید، دیگر می توانید غربالگری سرطان دهانه رحم را متوقف کنید.
البته گاهی اوقات ممکن است به آزمایش و غربالگری های مکرر نیاز داشته باشید، به ویژه اگر:
- در معرض خطر بالای سرطان دهانه رحم قرار دارید.
- یک نتیجه غیر طبیعی پاپ داشته اید.
- تغییرات پیش سرطانب دهانه رحم یا HIV در شما تشخیص داده شده است.
- قبلاً برای سرطان دهانه رحم تحت درمان بوده اید.
یک مطالعه در سال 2017 نشان داد که میزان مرگ و میر ناشی از سرطان دهانه رحم، به ویژه در زنان سیاه پوست مسن، ممکن است دست کم گرفته شده باشد. در مورد خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم با پزشک خود صحبت کنید و مطمئن شوید که غربالگری ها را به شکلی مناسب انجام می دهید. اولین قدم معمولاً معاینه لگن برای بررسی سلامت عمومی و علائم بیماری است. تست HPV و تست پاپ را نیز می توان همزمان با معاینه لگن انجام داد.
سرطان دهانه رحم چگونه تشخیص داده می شود؟
اگرچه تست پاپ اسمیر می تواند سلول های غیر طبیعی را بررسی کند، اما نمی تواند سرطانی بودن این سلول ها را تایید کند. و برای این مساله، به بیوپسی از دهانه رحم نیاز دارید. در روشی به نام کورتاژ اندوسرویکال، نمونه ای از بافت از کانال دهانه رحم با استفاده از ابزاری به نام کورت گرفته می شود. این کار را می توان به تنهایی یا در طی کولپوسکوپی انجام داد، جایی که پزشک از یک ابزار بزرگنمایی برای مشاهده دقیق واژن و دهانه رحم استفاده می کند. پزشک شما ممکن است بخواهد بیوپسی مخروطی را انجام دهد تا نمونه بزرگتر و مخروطی شکل از بافت دهانه رحم به دست آید. این یک جراحی سرپایی است که شامل اسکالپل یا لیزر می شود. سپس بافت به دست آده، زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می گیرد تا سلول های سرطانی در آن جستجو شوند.
آیا ممکن است نتیجه آزمایش پاپ اسمیر طبیعی باشد و همچنان به سرطان دهانه رحم مبتلا شویم؟
بله. آزمایش پاپ اسمیر فقط می تواند به شما بگوید که در حال حاضر سلول های سرطانی یا پیش سرطانی دهانه رحم را ندارید. این مساله بدان معنا نیست که نمی توانید به سرطان دهانه رحم مبتلا شوید. با این حال، اگر نتیجه تست پاپ اسمیر شما طبیعی و نتیجه تست HPV منفی باشد، احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم در چند سال آینده بسیار کم خواهد بود.
هنگامی که نتیجه پاپ اسمیر طبیعی دارید اما تست HPV مثبت است، پزشک ممکن است آزمایشات بعدی را برای بررسی تغییرات توصیه کند. با این حال، ممکن است تا یک سال دیگر نیازی به آزمایش نداشته باشید. به یاد داشته باشید، سرطان دهانه رحم به کندی رشد می کند، بنابراین تا زمانی که غربالگری و آزمایشات بعدی را دنبال کنید، دلیل زیادی برای نگرانی وجود ندارد.
سرطان دهانه رحم چگونه درمان می شود؟
زمانی که سرطان دهانه رحم تشخیص داده شد، قدم بعدی این است که بفهمید سرطان تا چه اندازه ممکن است گسترش یافته باشد. تعیین مرحله سرطان، ممکن است با یک سری آزمایشات تصویربرداری برای جستجوی شواهد سرطان شروع شود. پزشک شما می تواند پس از انجام عمل جراحی، تصور بهتری از مرحله این بیماری داشته باشد. درمان سرطان دهانه رحم به میزان گسترش آن بستگی دارد و گزینه های جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- کونیزاسیون: برداشتن بافت سرطانی از دهانه رحم.
- هیسترکتومی کامل: برداشتن دهانه رحم و رحم.
- هیسترکتومی رادیکال: برداشتن دهانه رحم، رحم، بخشی از واژن و برخی از رباط ها و بافت های اطراف. این نوع از جراحی ممکن است شامل برداشتن تخمدان ها، لوله های فالوپ یا غدد لنفاوی مجاور نیز باشد.
- هیسترکتومی رادیکال اصلاح شده: برداشتن دهانه رحم، رحم، قسمت فوقانی واژن، برخی از رباط ها و بافت های اطراف، و احتمالاً غدد لنفاوی مجاور.
- تراکلکتومی رادیکال: برداشتن دهانه رحم، بافت مجاور و غدد لنفاوی، و واژن فوقانی.
- سالپنگو اوفورکتومی دوطرفه: برداشتن تخمدان ها و لوله های فالوپ.
- بیرون آوردن لگن: برداشتن مثانه، پایین روده بزرگ، راست روده، به علاوه دهانه رحم، واژن، تخمدان ها و غدد لنفاوی مجاور. در صورت انجام این نوع جراحی، باید منافذ مصنوعی برای جریان ادرار و مدفوع ایجاد شود.
درمان های دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- پرتودرمانی: برای هدف قرار دادن و از بین بردن سلول های سرطانی و جلوگیری از رشد آن ها.
- شیمی درمانی: به صورت منطقه ای یا سیستمیک برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود.
- درمان هدفمند: داروهایی که می توانند سلول های سرطانی را بدون آسیب رساندن به سلول های سالم شناسایی کرده و به آن ها حمله کنند.
- ایمونوتراپی: داروهایی که به سیستم ایمنی بدن در مبارزه با سرطان کمک می کنند.
- کارآزمایی های بالینی: برای آزمایش درمان های نوآورانه جدید که هنوز برای استفاده عمومی تایید نشده اند.
- مراقبت تسکینی: درمان علائم و عوارض جانبی برای بهبود کیفیت کلی زندگی بیماران.
آیا امکان عود سرطان دهانه رحم وجود دارد؟
مانند سایر انواع سرطان ها، سرطان دهانه رحم نیز پس از اتمام درمان می تواند مجددا بازگشته و عود کند. این سرطان ممکن است در نزدیکی دهانه رحم یا جای دیگری در بدن شما عود کند. بنابراین برای برای نظارت بر شرایط و بررسی علائم عود باید بعد اتمام درمان باز هم در فواصل منظم به پزشک مراجعه کنید.
چشم انداز کلی سرطان دهانه رحم چیست؟
سرطان دهانه رحم یک بیماری با رشد آهسته، اما تهدید کننده زندگی است. تکنیک های غربالگری امروزی به این معنی است که شما احتمال بیشتری برای کشف سلول های پیش سرطانی دارید که می توانند قبل از اینکه شانس تبدیل شدن به سرطان را پیدا کنند، درمان و حذف شوند. شما می توانید به کاهش شانس ابتلا به سرطان دهانه رحم یا ابتلای زودهنگام به آن کمک کنید. بنابراین در مورد عوامل خطر و اینکه چند وقت یکبار باید غربالگری شوید، با پزشک خود صحبت کنید. با تشخیص و درمان به موقع، چشم انداز بسیار خوبی برای این بیماری وجود داشته و می توان به درمان کامل آن امیدوار بود.
مطالعه بیشتر:
سرطان دهانه رحم با چه روش های قابل تشخیص است؟
علت سرطان دهانه رحم چیست و چگونه درمان می شود؟
تاثیر روش های مختلف درمان سرطان دهانه رحم بر بارداری
سرطان دهانه رحم چه علائمی دارد و نشانه های خطر کدامند؟
