عوارض زایمان طبیعی بر واژن چیست و چگونه درمان می شود؟

تغییرات اندازه، خشکی و سوزش واژن بعد از زایمان امری طبیعی است. در این مقاله در می یابید بعد از زایمان برای تسریع روند بهبودی چه اقداماتی می توان انجام داد و چه انتظاراتی باید داشت.

هنگام زایمان،  نوزاد مسیری از دهانه رحم تا واژن را طی می کند که به آن کانال زایمان می گویند. برای اینکه جنین بتواند از واژن عبور کند، دهانه واژن باید به اندازه کافی کشیده و باز شود. در اثر این کشیدگی، گاهی اوقات امکان پارگی ناحیه پرینه، بین واژن و مقعد، وجود دارد. البته در مواردی پزشک یا ماما در این ناحیه برش ایجاد می کنند تا فضای کافی برای عبور جنین فراهم آید، به این روش اپیزوتومی می گویند.

بعد از زایمان، احساس خشکی و شلی واژن و نیز درد پرینه یا درد در حین رابطه جنسی معمولا رخ می دهد. در این مقاله به بررسی عوارض زایمان طبیعی بر واژن می پردازیم و به اختصار راه حل هایی برای هریک از آنها ارائه می کنیم.

عوارض زایمان طبیعی بر واژن، بازتر شدن واژن

به عقیده پزشکان  بعد از زایمان امکان بازتر شدن واژن وجود دارد. واژن بعد از زایمان شل تر، نرم تر و" باز تر می شود. همچنین ممکن است کبود یا متورم به نظر برسد. این تغییرات طبیعی هستند و چند روز پس از زایمان به تدریج کمتر می شوند.

احتمالا بعد از زایمان واژن از نظر شکل دقیقا به زمان قبل از زایمان بر نمی گردد. اما نباید نگران شوید. اگر مشکلی دارید با پزشک در میان بگذارید. برای ترمیم و بازگشت واژن به شرایط قبل، پزشکان معمولا تمرینات کف لگن را توصیه می کنند. تمرینات کف لگن، که گاهی به آن تمرینات کگل نیز گفته می شود، به افزایش تونس عضلانی واژن و عضلات کف لگن، جلوگیری از بی اختیاری ادرار و سفت تر شدن مهبل کمک می کند. بی اختیاری ادرار یا نشت غیرارادی ادرار بعد از زایمان امری طبیعی است اما با انجام تمرینات کگل، این مشکل محدود شده و حتی کیفیت رابطه جنسی بهتر می شود. 

تمرینات کف لگن در هر کجا و در هر زمان، در حالت نشسته و ایستاده قابل انجام است:

• به طور همزمان مقعد را سفت کنید و در عین حال مهبل خود را به سمت بالا بکشید، این حرکت مشابه زمانی است که موقع ادرار کردن ناگهان مانع جریان یافتن ادرار می‌شوید و آن را لحظه‌ای متوقف می‌کنید.
• این کار را سریع انجام دهید و بلافاصله عضلات را سفت و آزاد کنید.
• سپس آن را به آرامی انجام دهید، انقباضات را تا زمانی که می توانید نگه دارید ، اما این مدت نباید بیشتر از 10 ثانیه باشد، کمی استراحت کنید.
• هر تمرین را در روز 4 تا 6 بار و هر بار 10 مرتبه تکرار کنید.

این تمرینات اگر به درستی انجام شود شبیه حالتی است که مانع از دفع مدفوع یا جریان ادرار می شوید و یا یک تامپون را در خود نگه می دارید. می توانید تمرینات کگل را حین شستشو، در صف فروشگاه و یا هنگام تماشای تلویزیون انجام دهید.

عوارض زایمان طبیعی بر واژن، خشکی مهبل

از مهمترین عوارض زایمان طبیعی بر واژن ابتلا به خشکی واژن است. خشکی واژن بعد از زایمان به دلیل کاهش سطح استروژن در بدن مادر در مقایسه با دوران بارداری و طبیعی است. در مادران شیرده میزان استروژن پایین تر بوده و لذا خشکی محسوس تر است. پس از قطع شیردهی و بازگشت قاعدگی، سطح استروژن به سطح قبل از بارداری برمی گردد. اگر خشکی شدیدی در ناحیه واژن حس می کنید، به تدریج بهبود خواهد یافت.

اگر رابطه زناشویی را از سر گرفتید و خشکی واژن مشکلاتی ایجاد کرده است، می توانید از ژل لوبریکانت به عنوان روان کننده استفاده کنید. این ژل ها از داروخانه و دراگ استور قابل تهیه است.

اگر از کاندوم های لاتکس یا پلی ایزوپرن استفاده می کنید، ژل روان کننده باید مبتنی بر آب باشند. ژلهای مبتنی بر روغن مانند مرطوب کننده ها و لوسین ها موجب پارگی کاندوم خواهند شد. اگر مشکل خشکی واژن زندگی زناشویی شما را تحت تاثیر قرار داده است، به جای هرگونه نگرانی مشکل را با همسرتان مطرح کنید و برای رفع آن به پزشک مراجعه نمائید. 

عوارض زایمان طبیعی بر واژن، سوزش و بخیه در پرینه

احساس درد و سوزش بلافاصله بعد از زایمان طبیعی است و معمولاً 6 تا 12 هفته پس از زایمان بهبود می یابد. برای بهتر شدن شرایط، می توان از تمرینات کف لگن، کمک گرفت. در صورت پارگی پوست پرینه یا نیاز به بخیه برای ترمیم پارگی یا اپیزتومی، سوزش در پرینه احساس می شود. در این صورت مسکن موثر است اما در صورت شیردهی باید قبل از مصرف مسکن های بدون نسخه با پزشک مشورت کنید.

رعایت بهداشت در ناحیه پرینه بسیار مهم است، بنابراین همیشه قبل و بعد از تعویض نوار بهداشتی، دستان خود را بشویید و پدهای بهداشتی را زود به زود تعویض نمائید. برای رعایت بهداشت فردی، هر روز حمام کنید یا دوش بگیرید. اگر نگران روند بهبود بخیه های خود هستید، با پزشک مشورت کنید. بروز هر گونه درد و ناراحتی و به ویژه بوی بد باید سریعاً مورد رسیدگی قرار بگیرد. بسته به اندازه زخم، بعد از بهبود پارگی یا بریدگی ممکن است جای زخم باقی بماند.

عوارض زایمان طبیعی بر واژن، درد هنگام رابطه زناشویی

برای آغاز رابطه زناشویی بعد از زایمان، هیچ زمان دقیقی وجود ندارد. اگر می بینید رابطه برای شما دردناک است یا لذتی ندارد، بهتر است عجله نکنید و مدتی به تعویق بیندازید. اگر از خشکی واژن ناراحت هستید، از روان کننده ها استفاده کنید. اگر مشکلی در ناحیه پرینه دارید و مشکلتان بیشتر شده است باید به پزشک مراجعه نمائید.

تمایل کمتر به رابطه زناشویی بعد از زایمان امری طبیعی است، به هر حال به تازگی زایمان کرده اید و مسئولیت مراقبت از یک نوزاد نیز بر عهده شماست لذا طبیعی است که احساس خستگی داشته باشید. اما به جای خودداری از برقراری رابطه، با همسرتان صحبت کنید تا او نیز در جریان امر قرار بگیرد و به طور صحیح با موضوع کنار بیاید. در صورت تداوم درد حین رابطه، مسئله را با پزشک زنان و زایمان در میان بگذارید. از آنجا که حدود سه هفته بعد از زایمان، امکان بارداری مجدد وجود دارد لذا هر چه زودتر به فکر روش پیشگیری مناسب باشید.

 https://www.nhs.uk/live-well/sexual-health/vagina-changes-after-childbirth/?tabname=sex-facts

بیشتر بدانید:

1- ترمیم واژن بعد از زایمان طبیعی چقدر طول می کشد؟

2- مراقبت از ناحیه پرینه و واژن پس از زایمان

3- پارگی پرینه یا میان دوراه در زایمان طبیعی و روش های جلوگیری از آن

4- عوارض زایمان طبیعی بر واژن و بروز مشکلات احتمالی