رحم رتروورسه یا به عقب برگشته و علل ایجاد رحم رتروورس چیست؟
واژن به طور عمودی در لگن قرار نگرفته است، بلکه با یک زاویه به طرف پایین کمر قرار دارد. در اکثر بانوان، رحم به سمت جلو خم شده است، به طوری که روی مثانه قرار دارد و قسمت بالای آن (فوندوس) به سمت دیواره شکم است. یکی دیگر از اشکال طبیعی رحم که در بعضی بانوان مشاهده می‌شود، رحم به صورت قائم است، طوری که فوندوس رو به بالا قرار گرفته است.
حدود یک چهارم از بانوان رحم رتروورس (به عقب برگشته) دارند. این بدان معنی است که رحم به سمت عقب پیچیده شده است، به طوری که قسمت انتهایی آن به سمت راست روده متمایل است. در حالی که به عقب برگشتگی رحم در بیشتر موارد مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما برخی از بانوان علائمی را تجربه می‌کنند. نام‌های دیگر رحم رتروورس عبارتند از: رحم کج شده، رحم خمیده به عقب، رحم جابجا شده.
علائم رحم به عقب برگشته
به طور کلی، رحم به عقب برگشته مشکلی ایجاد نمی‌کند. در صورت بروز مشکلات، احتمالاً دلیل آن این است که با یک اختلال مانند آندومتریوز همراه است. این گونه اختلال می‌تواند علائم زیر را ایجاد کند:
- مقاربت دردناک
- پریود دردناک (به ویژه برگشتگی رحم با آندومتریوز همراه باشد)
علل ایجاد رحم رتروورس یا رحم رو به عقب
برخی از دلایلی که منجر به برگشتگی رحم می‌شود شامل موارد زیر هستند:
- تفاوت طبیعی- به طور کلی با بالغ شدن یک دختر، رحم به سمت جلو متمایل می‌شود. بعضی اوقات این اتفاق نمی‌افتد و رحم به سمت عقب می‌چرخد.
- چسبندگی- چسبندگی، یک نوار از بافت زخم است که معمولاً دو سطح آناتومیکی جدا را به هم وصل می‌کند. جراحی لگن می‌تواند باعث ایجاد چسبندگی شود، که می‌تواند رحم را به عقب برگرداند.
- اندومتریوز- آندومتر لایه داخل رحم است. آندومتریوز به رشد غیرطبیعی سلول‌های آندومتر در خارج از رحم گفته می‌شود. این سلول‌ها با چسباندن رحم به سایر ساختارهای لگن می‌توانند باعث به عقب برگشتن رحم شوند.
- فیبروم‌ها- این توده‌های کوچک و غیرسرطانی می‌توانند رحم را به سمت عقب برگردانند.
- بارداری- رحم توسط باندهای بافت پیوندی به نام رباط‌ها در جای خود نگه داشته می‌شوند. بارداری می‌تواند باعث کشیده شدن بیش از حد این رباط‌ها شده و به رحم اجازه دهد که به عقب برگردد. در بیشتر موارد، رحم پس از زایمان به حالت طبیعی خود باز می‌گردد، اما گاهی نیز این اتفاق نمی‌افتد.
مشکلات جنسی
در بیشتر موارد به عقب برگشتگی رحم، تخمدان ها و لوله های فالوپ نیز به عقب کشیده می شوند. این بدان معناست که در هنگام مقاربت، توسط آلت مردانه به تمام این ساختارها ضربه وارد می شود. این وضعیت به "برخورد دردناک" معروف است. وضعیت زن در بالا، در طول رابطه جنسی، بیشترین درد را ایجاد می کند. رابطه جنسی قوی در این وضعیت، امکان آسیب دیدن یا پارگی رباط های اطراف رحم وجود دارد.
مسائل مربوط به باروری
تصور می‌شود که به عقب برگشتن رحم هیچ تاثیری بر باروری بانوان ندارد.
رحم برگشته و بارداری
در بیشتر موارد رحم به عقب برگشته در بارداری اختلالی ایجاد نمی‌کند. پس از سه ماهه اول، رحم در حال رشد از لگن خارج می‌شود و برای باقیمانده زمان بارداری به موقعیت معمول خود یعنی رو به جلو برمی‌گردد.
در درصد کمی از موارد، رحم در حال رشد بر روی استخوان لگن (معمولاً ساکروم)، گره خورده است. این وضعیت به عنوان "رحم محبوس" شناخته می‌شود. این علائم معمولاً در زمانی بین هفته‌های ۱۲ تا ۱۴ بارداری رخ می‌دهد و می‌تواند شامل درد و مشکلات در دفع ادرار باشد.
تشخیص رحم رتروورس یا عقب برگشته
این عارضه با استفاده از معاینه معمول لگن تشخیص داده می‌شود. بعضی از اوقات ممکن است یک فرد در حین انجام آزمایش پاپ اسمیر متوجه شود که دارای رحم به عقب برگشته است. اگر شما دارای علائمی مانند مقاربت دردناک هستید، اولین اقدامی که پزشک شما انجام می‌دهد ممکن است شامل طیف وسیعی از آزمایشات باشد، تا مشکلاتی که باعث ایجاد رحم به عقب برگشته شده اند، مانند آندومتریوز و فیبروئید، مشخص شوند.
درمان رحم رتروورسه یا به عقب برگشته
درصورتی که برگشتگی رحم موجب ایجاد مشکل شده است، گزینه‌های درمانی شامل موارد زیر است:
- درمان بیماری زمینه‌ای- مانند هورمون درمانی برای اندومتریوز.
- ورزش- اگر حرکت رحم توسط اندومتریوز یا فیبروم محدود نشده باشد و اگر پزشک می‌تواند با دستگاه وضعیت رحم را در حین معاینه لگن تغییر دهد، حرکات ورزشی می‌تواند مفید باشد. با این حال متخصصان پزشکی از نظر اینکه ورزش لگن می‌تواند به عنوان یک راه حل درازمدت مفید باشد یا نه اختلاف نظر دارند. در بسیاری از موارد، رحم دوباره به عقب برمی‌گردد.
- پیساری- استفاده از یک ابزار کوچک پلاستیکی یا سیلیکونی می‌تواند به طور موقت یا دائم برای برگرداندن رحم به سمت جلو کمک کند. با این حال، پساری با افزایش خطر عفونت و التهاب مرتبط است. ایراد دیگر آن دردناک بودن رابطه جنسی است که این موجب ناراحتی شریک زندگی وی نیز می شود.
- جراحی- با استفاده از تکنیک‌های جراحی لاپاروسکوپی (سوراخ کلید) رحم می‌تواند جابجا شده و روی مثانه قرار گیرد. این عمل نسبتاً ساده و معمولاً موفقیت آمیز است. در برخی موارد، برداشتن رحم (هیسترکتومی) ممکن است در نظر گرفته شود.
- گزینه‌های درمانی برای رحم حبس شده- شامل بستری در بیمارستان، قرار دادن سوند ادرار برای تخلیه مثانه و یکسری تمرینات (مانند حرکت لگن) برای کمک به آزاد کردن رحم است.
از کجا می‌توانم کمک بگیرم؟
- پزشک‌تان
- متخصص زنان
- ماما یا متخصص زایمان
مسائلی که باید به خاطر داشته باشید
- رحم رتروورس به این معنی است که رحم به سمت عقب بدن متمایل است، به طوری که به جای اینکه به سمت شکم قرار بگیرد، به سمت راست روده قرار گرفته.
- برخی از بانوان ممکن است علایمی از جمله مقاربت دردناک را تجربه کنند.
- در بیشتر موارد، رحم برگشته در دوران بارداری مشکلی ایجاد نمی‌کند.
- گزینه‌های درمانی شامل تمرینات ورزشی، پیساری و یا جراحی است.
منبع: betterhealth.vic.gov.au
بیشتر بدانید:
1- چگونگی تغییرات و نحوه عملکرد رحم به همراه تصویر رحم زنان
2- 6 نا‌هنجاری رحمی و تاثیر آن در بارداری
3- چگونه رحم را برای بارداری آماده کنیم و راههای تقویت رحم چیست
4- علت بیرون زدگی دهانه رحم چیست و چگونه درمان می شود؟
