آیا زایمان در هفته 36 خطرناک است یا نه ؟
در گذشته، هفته 37 هفته بارداری به عنوان زمان مناسب برای زایمان یا اصطلاحاً "ترم کامل" در نظر گرفته می شد. یعنی پزشکان تصور می کردند رشد جنین در این مقطع کامل شده و زایمان خطری ندارد. اما در بسیاری از موارد، القای زایمان در هفته 37 به عوارض جانبی منجر گردید و این نکته روشن شد که هفته 37 بارداری، بهترین سن برای تولد جنین نیست.
در این مقاله بررسی می کنیم که چرا جنین باید مدت زمان بیشتری در رحم مادر بماند؟ آیا زایمان در هفته 36 خطرناک است؟
آیا زایمان در هفته 36 خطرناک است؟
برای توضیح این که آیا زایمان در هفته 36 خطرناک است یا نه، در ابتدا لازم است با هر یک از مفاهیم زیر آشنا شوید:
ّزایمان ترم یا زایمان به موقع: به طور معمول به بارداری به مدت 37 تا 42 هفته پس از لقاح اطلاق می شود. امروزه این معیار مورد استفاده قرار نمی گیرد.
زایمان زودرس: نوزادانی هستند که بین هفته 34 تا 37 بارداری متولد می شوند و از نظر فیزیولوژیک و متابولیک نابالغ محسوب می شوند.
ابتدای ترم: برای نوزادانی به کار رود که در طول هفته 37 تا 38 بارداری به دنیا می‌آیند.
ترم کامل: برای زایمان در فاصله هفته 39 تا 40 استفاده می شود.
انتهای ترم: برای اطلاق به نوزادانی که در طول هفته 41 به دنیا آمده‌اند، به کار می رود.
پس از ترم: این اصطلاح مربوط به نوزادانی است که در هفته 42 بارداری و پس از آن به دنیا می‌آیند.
زایمان زودرس در مقابل زایمان ترم
پس از آنکه شمار زیادی از نوزادان متولد شده در هفته 37 بارداری، عوارض جانبی نشان دادند، پزشکان متخصص زنان و زایمان (کالج متخصصان زنان و زایمان آمریکا) درصدد اعمال تغییراتی در دستورالعمل های رسمی برآمدند.
امروزه بارداری بعد از 39 هفته، بارداری کامل یا "ترم کامل" اطلاق شده و نوزادانی که در هفته 37 تا 38 هفته و شش روز به دنیا می آیند، زودرس محسوب می شوند. به موجب دستورالعمل های جدید، در شمار زیادی از بارداری ها، جنین برای مدت بیشتری در رحم باقی می ماند. اما در هر حال، شکستن باورهای قدیمی کار ساده ای نیست. بعضاً این سوال مطرح می شود که آیا تولد در هفته 36 نیز بدون مشکل خواهد بود؟
در اغلب موارد، پاسخ مثبت است اما در ادامه برای آگاهی بیشتر به نکاتی اشاره می کنیم که لازم است بدانید:
چرا تاریخ زایمان ممکن است تغییر کند؟
احتمال دارد تاریخی که پزشک برای زایمان مشخص کرده است، تغییر کند. بنابراین اگرچه هفته 37 بارداری به عنوان زمان مناسب برای زایمان در نظر گرفته می شود، اما به دلیل اشتباه محاسباتی ممکن است سن واقعی بارداری 36 هفته باشد.
به طور کلی جز در مواردی که بارداری از طریق لقاح آزمایشگاهی (IVF) اتفاق افتاده باشد، نمی توان سن واقعی بارداری را تخمین زد و امکان اشتباه وجود دارد.
از آنجا که زمان نزدیکی، تخمک گذاری و لانه گزینی همگی در وقوع بارداری موثرند، حتی برای خانم هایی که چرخه قاعدگی منظم و دقیقاً 28 روزه دارند، زمان لقاح و لانه گزینی متفاوت بوده نمی توان زمان دقیق زایمان را به درستی پیش بینی کرد. بنابراین تا زمانی که شرایط از نظر پزشکی ایجاب نکند، القای زایمان لازم نیست و باید تا شروع زایمان طبیعی صبر کرد.
خطرات زایمان در هفته 36
در شرایط عادی بهتر است اجازه دهیم فرایند زایمان به طور طبیعی پیشرفت کند. اما در برخی موارد مانند پره اکلامپسی، زایمان پیش از موعد امن ترین راه است. این بدان معنی نیست که خطری نوزاد را تهدید نمی کند. هرگاه جنین پیش از موعد متولد گردد، خطراتی به همراه خواهد داشت.
نوزاد در هفته 36 زودرس تلقی می شود. به نقل از منابع معتبر علمی قریب به سه چهارم نوزادانی که بین هفته 34 تا 36 متولد می شوند، نوزادان زودرس (نارس) هستند. در ارتباط با آمار نوزادان نارس سالانه در کشور ما یک میلیون و ۶۰۰ هزار زایمان به وقوع می‌پیوندد که حدود ۸ تا ۱۲ درصد این نوزادان به صورت نارس به دنیا می‌آیند. میانگین جهانی تولد نوزادان نارس ۱۰ درصد بوده که در ایران براساس آمار تولد ۱۶۰ هزار تولد نوزاد نارس است که با تمهیدات و مراقبت‌های انجام گرفته، طی سال‌های اخیر این رقم به ۸ درصد رسیده است.
بعد از هفته 36، خطر عوارض سلامتی بطور چشمگیری کاهش می یابد. موارد زیر از جمله خطراتی هستند که نوزادان نارس را تهدید می کنند:
- سندرم زجر (دیسترس) تنفسی (RDS)
- عفونت سپتیسم (مسمومیت خونی)
- مجرای شریانی باز (PDA)
- زردی
- وزن کم هنگام تولد
- دشواری در تنظیم دما
- تأخیرهای رشد یا نیازهای ویژه
- مرگ و میر
به دلیل بروز چنین عوارضی در موارد مربوط به زایمان در هفته 36، ممکن است لازم باشد نوزاد نارس در بخش مراقبت های ویژه نوزادان (NICU) بستری شود. برخی نوزادان بعد از ترخیص دوباره به بیمارستان باز می گردند.
مجرای شریانی باز (RDS) بزرگترین خطری است که تاکنون نوزادان نارس هفته 36 را تهدید می کند. ظاهراَ نوزادان پسر بیش از دختران در معرض مشکل قرار دارند.
در بیشتر موارد، زایمان در هفته 36 انتخابی نیست. بیشتر نوزادان زودرس به دلیل درد زودرس زایمان یا پارگی زودهنگام کیسه آب متولد می شوند. در چنین شرایطی، باید از خطراتی که نوزاد را تهدید می کند، آگاه باشیم و خود را برای تصمیمات پزشک آماده کنیم.
بیشتر بدانید:
1- نشانه‌های زایمان نارس و هر آنچه که در انتظار نوزاد نارس است
2- محاسبه سن بارداری با استفاده از CRL (طول فرق سر تا دنبالچه)
3- محاسبه سن بارداری بر اساس معیارهای سونوگرافی
4- دلیل اختلاف سن بارداری براساس سونوگرافی چیست؟
منبع: healthline
