علائم نارسایی زودرس تخمدان چیست و چگونه میتوان آن را تشخیص داد؟

نارسایی زودرس تخمدان POI

نارسایی اولیه تخمدان یک اختلال مربوط به باروری بانوان با درجات مختلف است. برخی موارد POI بسیار شدید بوده و متاسفانه مانع از بارداری فرد می شود. درجات مختلف عارضه به این معنی است که زنان درجات مختلفی از علائم را دارند. شایعترین علامت نارسایی زودرس تخمدان، قاعدگی نامنظم است. زنان مبتلا به POI ممکن است علائم زیر را نیز تجربه کنند.

• پریود نشدن (آمنوره)
• عادت ماهانه هایی که خیلی دیر به دیر رخ می دهد.
• عادت ماهانه نامنظم (بیش از چند هفته از ماه به ماه دیگر عقب یا جلو می افتد)
• خونریزی قاعدگی غیرمعمول داشته باشید (دوره های بسیار سبک یا در حد لکه بینی)

همچنین برای زنی که مبتلا به POI است ممکن است سالها پریود نشود و سپس ناگهان دوباره قاعدگی رخ دهد.

برخی اما نه همه  زنان مبتلا به POI علائم ناشی از سطح پایین استروژن را نیز تجربه می کنند. این علائم ممکن است ثابت باشد یا گاهی بیایند و بروند. این علائم ناشی از کمبود هورمون استروژن شامل:

• مقاربت دردناک
• خشکی واژن
• میل جنسی کم
• گرگرفتگی و یا تعریق شبانه
• بی خوابی یا مشکل خواب
• افسردگی و یا اضطراب

اگر چرخه نامنظمی داشه باشیم اما این علائم کم بودن استروژن را نداشته باشیم، آیا به آن معنی است که نارسایی زودرس تخمدان نداریم؟

 بین 50 تا 75 درصد از زنان مبتلا به نارسایی زودرس تخمدان ها تخمک گذاری می کنند و به طور گهگاه استروژن زیادی آزاد می کنند. در حقیقت همین امر وجه تمایز نارسایی زودرس تخمدان و یائسگی است. خانمی که یائسگی واقعی را پشت سر گذاشته است. بعد از یائسگی، تخمک گذاری و سطح استروژن قبل از یائسگی به هیچ وجه اتفاق نمی افتد.

قبل از نگران شدن شما باید بگوییم، دلایل زیادی برای تخمک گذاری نامنظم یا عدم تخمک گذاری وجود دارد. کمتر از 10 درصد زنان، مبتلا نارسایی زودرس تخمدان تخمک گذاری نامنظم دارند. سایر دلایل شایع تخمک گذاری نامنظم شامل سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، هایپر پرولاکتینمی و ناباروری مرتبط با چاقی است.

نارسایی زودرس تخمدان چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص نارسایی اولیه تخمدان را نمی توان تنها بر روی علائم انجام داد. علل احتمالی دیگری غیر از نارسایی اولیه تخمدان، برای چرخه های نامنظم و پایین بودن سطح استروژن نیز وجود دارد. پزشک شما ممکن است آزمایشات زیر را قبل از تشخیص نارسایی زودرس تخمدان تجویز کند:

• تست بارداری (برای تأیید این دلیل نیست که قاعدگی شما متوقف شده است)
• سطح FSH (در زنان مبتلا به نارسایی زودرس تخمدان، مقدار این هورمون در سطح یائسگی خواهد بود)
• سطح استرادیول (استروژن) (اغلب در زنان مبتلا به POI کم است، اما نه همیشه)
• AMH (برای ارزیابی ذخایر کلی تخمدان)
• پرولاکتین (برای رد احتمال هیپرپرولاکتینمی)
• بررسی تعداد فولیکول های آنترال و ارزیابی ذخایر تخمدان با کمک سونوگرافی
• تست تجویز کلومید (برای ارزیابی نحوه پاسخ تخمدان به داروهای باروری)

اگر سطح FSH شما به طور غیرمعمولی بالا و در محدوده یائسگی باشد، پزشک احتمالاً آزمایش را برای یک ماه بعد مجدداً ترتیب می دهد تا تأیید شود.

اگر نتایج تکرار شود و شما 40 سال به بالا دارید، ممکن است پزشک وقوع نارسایی زودرس تخمدان را در شما تشخیص دهد.

چه عواملی باعث نارسایی زودرس تخمدان می شوند؟

برای اکثر زنان مبتلا به POI، معمولا مشخص نمی شود که علت اصلی بروز این عارضه چیست.

نارسایی زودرس تخمدان با تعدادی از بیماری های خود ایمنی از جمله سندرم خشکی چشم، آرتریت روماتوئید و لوپوس در ارتباط است. با این حال، نحوه ارتباط آنها با هم مشخص نیست. برخی موارد POI به دلیل جهش های ژنتیکی است. Fragile-X و سندرم ترنر می توانند باعث بروز POI شوند.

با این حال ، تحقیقات جدید ژنتیکی نشان داده است که 20 تا 25 درصد موارد POI ممکن است توسط عوامل ژنتیکی (از جمله Fragile-X و سندرم ترنر) ایجاد شود. این هنوز در مراحل اولیه تحقیقات است.

با توجه به ارتباط ژنتیکی احتمالی، تعجب آور نیست که سابقه خانوادگی نارسایی اولیه تخمدان در 10 تا 15 درصد موارد رخ دهد. مشخص نیست که آیا زنان با نارسایی اولیه تخمدان با تخمک کمتری متولد می شوند یا اینکه قدرت باروری آنها با سرعت بیشتری کاهش می یابد.

نارسایی اولیه تخمدان همچنین می تواند ناشی از درمان های پزشکی باشد. برخی از درمان های سرطان، از جمله شیمی درمانی، پرتودرمانی و جراحی، ممکن است منجر به POI شود.

نارسایی زودرس تخمدان که اندکی پس از درمان سرطان رخ می دهد به عنوان نارسایی حاد تخمدان شناخته می شود. لازم است بدانید که کاهش باروری بعد از درمان سرطان همیشه دائمی نیست. اینکه باروری شما تا حدی یا به طور کامل برگردد یا نه، به سن شما در هنگام دریافت درمان سرطان و اینکه چه روش های درمانی سرطانی استفاده شده است، بستگی دارد.

اگر تشخیص داده اید که سرطان دارید و هنوز درمان سرطان را شروع نکرده اید، در مورد حفظ باروری با پزشک خود صحبت کنید. ممکن است تخمک یا بافت تخمدان شما را منجمد کند.

مطالعه بیشتر:

اندازه تخمدان برای بارداری آیا اهمیت دارد؟

نارسایی تخمدان و نارسایی اولیه تخمدان چه علائمی دارد؟

تنبلی تخمدان یا pco چیست و درمان تنبلی تخمدان چیست؟

درد تخمدان ها نشانه چیست و چگونه تشخیص داده می شود؟