مریم گلی در شیردهی و خواص مریم گلی در طب سنتی چیست؟
بسیاری از مردم در سراسر جهان، با رایحه دلپذیر و منحصر به فرد مریم گلی آشنا هستند و به آن علاقه دارند. و همین مساله سبب شده تا این گیاه به شکل گسترده ای، در تهیه صابون ها و مواد آرایشی معطر، مورد استفاده قرار بگیرد. اما به جز این موارد، مریم گلی به عنوان یک گیاه دارویی نیز شناخته شده و جایگاه ویژه ای در طب سنتی دارد. اگر جزو طرفداران این گیاه پرکاربرد هستید و می خواهید با فواید و عوارض مصرف مریم گلی در شیردهی آشنا شوید، این مقاله بخوانید تا همه چیز را درمورد استفاده از مریم گلی در شیردهی بدانید.
مریم گلی چیست؟
مریم گلی با نام لاتین Sage که به نام های دیگری همچون " common sage" و " garden sage " نیز معروف است، به عنوان گیاهی معطر و زینتی شناخته شده که در حال حاضر بیش از صدها گونه از آن در سرتاسر جهان کشت و پرورش داده می شوند. در میان انواع مریم گلی، معروف ترین و رایج ترین آن ها، شامل دو گونه مریم گلی (Salvia officinalis) و مریم گلی اسپانیایی (Salvia lavandulaefolia) بوده که به نسبت سایر انواع، مطالعات و بررسی های بیشتری بر روی آن ها انجام شده است.
مریم گلی، هم خانواده پونه کوهی، رزماری، ریحان و آویشن به حساب آمده و اگر بخواهیم آن را از نظر ظاهری توصیف کنیم، باید بگوییم که گیاهی است چند ساله، دارای شاخه های متعدد که اغلب در حدود 30 تا 60 سانتی متر رشد کرده و بلند می شود. البته امکان مرتفع تر شدن گیاه در صورت وجود شرایط مناسب محیطی از جمله گرما و هوای خشک نیز وجود دارد. برگ های کرک دار مریم گلی، در حاشیه دندانه دار بوده، دارای ضخامت قابل توجه و طولی در حدود 5 سانتی متر بوده و به رنگ سبز روشن هستند. این برگ ها که در سطح رویی بیشتر مایل به خاکستری روشن بوده و در سطح زیرین به سفیدی می زنند. رنگ گل های آن که منبع غذایی خوبی برای زنبورهای عسل به حساب می آیند، در بیشتر گونه ها از آبی تا بنفش و ارغوانی متغیر بوده و در تعداد کمتری از انواع، ممکن است سفید رنگ باشند. در نهایت، میوه یا همان بذر قهوه ای رنگ مریم گلی، در درون گل آن ظاهر شده که شباهت بسیار زیادی به فندوق دارد.
از جمله اجزای مریم گلی که دارای خواص درمانی هستند، می توان به ترکیبات اسیدی دارای خاصیت آنتی اکسیدانی، از جمله کلروژنیک اسید، رزمارینیک اسید و الاژیک اسید اشاره کرد که همگی با مزایایی مانند کاهش خطر انواع سرطان ها، بهبود حافظه و بهبود عملکرد مغز ارتباط دارند. کافور (ماده ای روغنی که عامل رایحه تند و قوی مریم گلی است و بر روی اعصاب اثر تحریک کنندگی دارد)، کارنوزیک و کارنوزول (از ترکیبات شیمیایی با خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی و موثر بر سطح قند خون و چربی ها)، از دیگر مواد موجود در مریم گلی بوده و به علاوه این گیاه، سرشار از ویتامین های K، E و A و مواد معدنی حیاتی مانند کلسیم، روی، آهن، مس، پتاسیم، منیزیم و فسفر است. و در نهایت وجود بیش از 160 نوع پلی فنول به عنوان ترکیبات شیمیایی گیاهی با خواص آنتی اکسیدانی قابل توجه، در کنار سایر موارد سبب منحصر به فرد شدن و خواص دارویی بی نظیر این گیاه مدیترانه ای شده است.
خواص مریم گلی در طب سنتی
استفاده دارویی از مریم گلی، سابقه ای طولانی داشته و در بسیاری از کشورها به ویژه طب سنتی چین، از آن برای حل مشکلات و بیماری های مختلف از مشکلات و ناراحتی های روانی و عصبی گرفته تا اختلالات قاعدگی استفاده می کردند. امروزه نیز مریم گلی، چه در طب سنتی و چه در طب نوین، با اهداف مختلف درمانی مورد استفاده قرار می گیرد که از جمله آن ها می توان به این موارد اشاره نمود:
- درمان عدم تعادل شیمیایی مغز و در نتیجه مقابله با مشکلات حافظه و درمان فراموشی،
- دارای تأثیر مثبت بر مهارت های شناختی و بهبود هوشیاری،
- برطرف کننده ضعف اعصاب،
- شادی بخش و رفع اندوه و غم،
- تسکین شرایط التهابی در بدن،
- کاهش قابل توجه سطح گلوکز خون،
- جلوگیری از دیابت نوع 2 و کمک به درمان آن،
- پایین آوردن سطح کلسترول تام، تری گلیسیرید و سطح کلسترول بد خون،
- ضد میکروب قوی،
- تسکین دهنده درد،
- ضد روماتیسم مفصلی،
- آنتی اکسیدان قوی و در نتیجه موثر در جلوگیری از بروز سرطان ها،
- درمان تحریکات پوستی،
- مقابله با انگل ها،
- دارای خواص ضد قارچ،
- درمان مارگزیدگی (در گذشته های دور)،
- کاهش بسیاری از علائم و نشانه های سرماخوردگی از جمله گرفتگی گلو و قفسه سینه،
- درمان سرگیجه،
- درمان گرگرفتگی در مردانی که تحت درمان سرطان پروستات هستند و از هورمون آندروژن محرومند،
- درمان فارنژیت (التهاب دردناک گلو)،
- کاهش تورم لوزه ها (التهاب لوزه یا تونسیلیت)،
- موثر در درمان افسردگی،
- کاهش سطح استرس و اضطراب،
- تسکین دل درد،
- درمان سردرد،
- کمک به حفظ سلامت و بهداشت حفره دهان،
- درمان آبسه های دندان،
- کاهش احتمال شکستگی های استخوانی و پوکی استخوان،
- مبارزه با علائم و نشانه های پیری پوست و کاهش چین و چروک ها،
- کمک به هضم هرچه بهتر غذا،
- بالا بردن توان و نیروی عمومی بدن،
- افزایش خروجی ادرار (مدر) و در نتیحه کمک به درمان بسیاری از بیماری های سیستم کلیوی،
- سم زدایی از بدن،
- بهبود عملکرد کبد،
- درمان کبد چرب و پایین آوردن سطح آنزیم های کبدی،
- مقوی قلب،
- بهبود دهنده گردش خون،
- تقویت رشد موها،
- کم کردن موهای سفید رنگ،
- افزایش دهنده اشتها،
- کاهش احتمال بروز زخم های دهانی ناشی از شیمی درمانی در بیماران سرطانی و کمک به درمان آن ها،
- درمان درد و کبودی های ناشی از آسیب دیدگی و ضربه وارد شدن به بدن،
- تسکین درد و سوزش ناشی از نیش زنبور (در استفاده موضعی)،
- مقابله با میگرن و دردهای میگرنی،
- بهبود قدرت جنسی،
- بالا بردن میل جنسی و درمان سردمزاجی،
- درمان ترشحات غیرمعمول زنانه و عفونت های واژینال،
- بهبود قدرت باروری در خانم ها و افزایش شانس بچه دار شدن،
- کمک به شروع خونریزی ماهیانه در زنان و ...
با اینکه بسیاری از این خواص و تأثیرات مثبت مریم گلی بر بدن، در تحقیقات علمی به روز نیز به اثبات رسیده اند، اما هنوز هم برای تأیید عملکرد این گیاه به مطالعات بیشتری نیاز است و بنابراین هرگز نباید بدون مشورت با پزشک و به صورت خودسرانه از مریم گلی به عنوان یک دارو استفاده کرد.
خواص مریم گلی در شیردهی
در رابطه با خواص منحصر به فرد مریم گلی در شیردهی، مطالعه معتبر و قابل استنادی در دست نیست، زیرا به دلیل زیر سوال بودن ایمنی این گیاه برای مادران شیرده، اخلاقی نیست که چنین مطالعاتی انجام شوند.
آیا مصرف مریم گلی در شیردهی بی خطر است؟
شاید به دلیل خواص بی شمار و منفعت های مریم گلی، به خوردن آن وسوسه شده باشید، اما باید بدانید که استفاده از مریم گلی در شیردهی، به طور قطع ممنوع است، زیرا باعث کاهش تولید شیر و حتی خشک شدن سینه ها می شود.
در واقع در گذشته های دور نیز مردم به صورت تجربی، برای کم کردن و توقف جریان شیر در زنانی که به هر دلیل قرار نبود شیردهی داشته باشند (مرگ نوزاد، تمایل به استفاده از شیر خشک، نیاز به مصرف داروهای پر عارضه توسط مادر و ...)، از مریم گلی به عنوان روشی موثر و کم خطر کمک می گرفتند.
عوارض مریم گلی در شیردهی
مریم گلی، گیاهی به نسبت ایمن و بی خطر است، اما درست مانند هر گیاه دارویی دیگری، اگر بیش از حد از آن استفاده کنید، باید منتظر عواقب و عوارض جانبی جدی باشید که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حساسیت،
- تحریکات پوستی به ویژه در صورت استفاده بیش از 7 روز مداوم،
- حالت تهوع،
- قی کردن و استفراغ کردن،
- رعشه و لرزش بدن و یا حتی تشنج،
- آسیب به ارگان های مختلف بدن به ویژه مغز و کبد،
- آسیب به سیستم عصبی،
- ایجاد اختلال در سطح قند خون در حین جراحی ها،
- پایین آوردن بیش از حد سطح قند خون،
- ایجاد تداخل با داروهایی مانند فنوباربیتال، پریمیدون، والپروئیک اسید، گاباپنتین، کاربامازپین و فنی توئین، گلیبوراید، انسولین، گلی بن کلامید، متفورمین، کلونازپام، لورازپام، زولپیدم و ...
- بالا یا پایین آوردن بیش از حد فشار خون،
بدیهی است که این عوارض ممکن است برای هر فرد، از جمله مادران شیرده ایجاد شود و بنابراین باید از زیاده روی در مصرف مریم گلی و یا استفاده طولانی مدت از آن پرهیز کنید. در مورد عوارض مصرف مریم گلی در شیردهی نیز شناخته شده ترین عارضه، کم کردن ترشح غدد شیری و کاهش و توقف جریان شیر بوده و در مورد سایر عوارض احتمالی، متاسفانه داده های کافی وجود ندارند. به همین دلیل نیز، اگر قصد دارید تا از سینه های خود به دلبندتان شیر بدهید، هرگز در دوران شیردهی، از دمنوش و یا سایر فرآورده های مریم گلی استفاده نکنید.
مطالعه بیشتر:
آیا آنچه می‌‌خورید بر شیرتان اثر می‌گذارد؟
خار مریم برای افزایش شیر مادر آیا مؤثر و مفید است؟
دمنوش های لاغری در دوران شیردهی آیا بی ضرر است؟
راه های خشک شدن شیر مادر در پایان شیردهی چیست؟
