عوارض یائسگی و اولین نشانه و علامت یائسگی چیست؟
زمانی که بانوان به مدت بیش از یک سال دچار عادت ماهانه نشوند یائسه شده اند. سن میانگین بانوان آمریکایی برای یائسگی ۵۲ سال است. اما عوارض پیشایائسگی زودتر شروع می شود. پیشایائسگی با عنوان دوره انتقالی یائسگی شناخته می شود. برخی از عوارض یائسگی و سالهای قبل از آن ممکن است به شدت شما را آزار دهد. در ادامه این مقاله برای شما شرح می دهیم که عوارض یائسگی را چگونه باید مدیریت کنید تا از این مرحله با آرامش خیال عبور کنید. با خواندن این متن درباره عوارض یائسگی و چگونگی برخورد با آن ها برای بهبود کیفیت کلی زندگی بیشتر بدانید.
اولین علامت یائسگی چیست؟
در دوران پیشایائسگی و یائسگی، سطح استروژن و پروژسترون بدن دچار تغییر می شود، زیرا تخمدان ها سعی می کنند با سطح طبیعی تولید هورمون شما هماهنگ شوند. این تغییرات باعث بروز عوارض یائسگی می شوند که شامل موارد زیر است:
- گرگرفتگی
- تغییرات خلق و خو
- مشکلات خواب
- پوکی استخوان
- اشکال در تمرکز
برای مدیریت عوارض یائسگی چه کنیم؟
شایعترین عوارض یائسگی و نحوه کنترل انها شامل:
گرگرفتگی
فیتواستروژن ها هورمون های گیاهی هستند که می تواند تا اندازه ای تغییرات هورمونی ناشی از یائسگی را تعدیل کنند. غذاهای سویادار حاوی مقدار زیادی فیتواستروژن است، بنابراین خوردن توفو می تواند مفید باشد. مکمل های دیگر در این دسته بندی شامل موارد زیر است:
- کوهوش سیاه
- سیب زمینی شیرین وحشی
- جینسنگ ماده
- شیرین بیان
- شبدر قرمز
در مصرف این مواد دقت کنید. سازمان غذا و داروی آمریکا خلوص یا کیفیت این مکمل ها را کنترل نمی کند و برخی از آن ها می تواند با داروها تداخل داشته باشد. مهم است پیش از مصرف این مواد با پزشک خود مشورت کنید.
ورزش با کاهش میزان هورمون های محرک فولیکول در جریان و هورمون جسم زرد تخمدان (LH) گرگرفتگی را کم می کند. حداقل ۲۰ دقیقه در روز و سه بار در هفته ورزش کنید. طب سوزنی هم می تواند گرگرفتگی را در برخی بانوان کاهش دهد.
همچنین باید از محرک هایی که گرمای بدن شما را بالا می برد دوری کنید. از جمله نوشیدنی های داغ، غذاهای پرادویه و الکل. تا جای ممکن خود را خنک نگه دارید و آب بنوشید.
درد پستان ها
درد و تورم پستان ها نیز از عوارض یائسگی است. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می تواند به کاهش تورم و درد کمک کند. جایگزین تستوسترون با این که عوارض منفی دارد، اما می تواند در کاهش درد شدید پستان موثر باشد.
برخی گیاهان دارویی نیز موثر است:
- روغن انگور فرنگی سیاه مقدار زیادی ویتامین C دارد و همچنین سرشار از مواد مغذی دیگر است و می تواند درد پستان را بسیار کاهش دهد.
- روغن گل مغربی یا پامچال شب نیز در برخی کشورهای اروپایی برای کاهش درد پستان استفاده می شود.
خشکی واژن
خشکی واژن می تواند بصورت بالقوه بر روابط جنسی شما تاثیر بگذارد. می توان پیش از رابطه جنسی از روان کننده های بدون نسخه استفاده کرد. از روغن دانه کنجد هم می تواند برای کاهش خشکی استفاده کرد.
کرم استروژن واژینال و حلقه های استروژن واژینال نیز می تواند مقدار کمی استروژن وارد واژن کند. استروژن می تواند در درمان خشکی بسیار موثر باشد، اما ممکن است احتمال عوارض خطرناکی را افزایش دهد:
- سکته
- لخته شدن خون
- حمله قلبی
به این دلیل، باید کمترین میزان استروژن را مصرف کنید. بانوانی که سابقه این عوارض را دارند نمی توانند هورمون مصرف کنند.
از بین رفتن میل جنسی
یائسگی باعث می شود بدن بانوان تستوسترون کمتری تولید کند. این هورمون در ایجاد میل جنسی مهم است. درمان جایگزین تستوسترون گاهی برای درمان اختلالات میل جنسی مورد استفاده قرار می گیرد. اما می تواند عوارض جانبی جدی، مشابه درمان های استروژن داشته باشد. در مورد این گزینه ها با پزشک خود مشورت کنید.
روش های درمان غیرپزشکی زیر نیز می تواند مفید باشد:
- روان کننده ها
- ماساژ
- روان درمانی
گفته می شود یوهمبین می تواند جریان خون در واژن را افزایش دهد و میل جنسی را بالا ببرد، اما در این مورد تحقیق کافی انجام نشده است.
بی اختیاری ادرار
بی اختیاری ادرار می تواند خجالت آور باشد، اما این نیز از عوارض یائسگی است. تمرین های کگل می تواند ماهیچه های کف لگن را تقویت کند. این تمرین ها کنترل ادرار را به میزان زیادی بهبود می بخشد.
از نوشیدنی های الکلی و کافئین دار پرهیز کنید، چراکه مثانه را تحریک می کنند. مصرف غذاهای پرادویه را محدود کنید، چراکه آن ها نیز باعث مشکلات مربوط به مثانه می شود.
پساری یک حلقه لاستیکی، پلاستیکی یا سیلیکونی است که داخل واژن قرار می گیرد. پساری ارگان های شما را در راستای مناسب قرار می دهد و نشت ادرار را کاهش می دهد.
برای تجویز دارو به منظور کمک به بی اختیاری ادرار با پزشک مشورت کنید.
مدیریت تغییرات دیگر
تغییرات خلق وخو
تغییرات هورمونی بر خلق و خوی شما تاثیر می گذارد. زودرنجی، افسردگی و بدخلقی شایع ترین عوارض جانبی است. راه حل های زیر می تواند مفید باشد:
- ورزش مرتب و روزانه، اما نه نزدیک خواب
- مدیتیشن یا یوگا
- فقط صبح ها قهوه مصرف کنید
- میوه و سبزیجات بیشتری استفاده کنید
گیاهان خاص نیز می تواند مفید باشد، اما برای اثبات بی خطری و موثر بودن آن ها به تحقیقات بیشتری نیاز است. با پزشک خود درباره این گیاهان دارویی مشورت کنید:
- هوفاریقون
- مریم گلی
- جینسنگ
- کوهوش سیاه
- جینسنگ ماده
مشکلات تمرکز و کمبود حافظه
مشکلات حافظه را اغلب با پیری مرتبط می دانند، در صورتی که معمولا هورمون ها دلیل آن است. موارد زیر می تواند در بهبود تمرکز و مبارزه با کمبود حافظه مفید باشد:
- جینکگو بیلوبا به مدت هزاران سال استفاده شده است. علم مدرن نیز نشان داده است که می تواند در درمان کمبود حافظه و دیمانس مفید باشد. مکمل های گیاهی دیگری مانند مریم گلی و جینسینگ هم توصیه می شود.
- انجام ورزش های فکری مانند سودوکو، جدول کلمات، پازل یا ساخت مدل نیز می تواند ذهن شما را فعال و شاداب نگه دارد.
- تغییر سبک زندگی نظیر کاهش مصرف الکل و کافئین، مصرف بیشتر میوه و سبزیجات و ورزش منظم نیز مفید است.
- برای بهبود حافظه کوتاه مدت خواب کافی داشته باشید.
بی خوابی و مشکلات خواب
در دوران یائسگی، انگار همیشه خسته هستید. گرگرفتگی و عوارض دیگر نیز می تواند خواب شما را مختل کند. کارهای زیر را برای خواب بهتر شبانه انجام دهید:
- به طور مرتب ورزش کنید، اما شب ها این کار را انجام ندهید.
- چرت نزنید
- هنگام خواب چای بابونه بنوشید
- درباره مصرف مکمل هایی مانند گل ساعت یا سنبل الطیب با پزشک مشورت کنید.
کلسترول بالا
ورزش منظم و رژیم کم چربی و کم کالری بهترین روش برای تنظیم کلسترول است. غذاهای با چربی حیوانی بالا را از رژیم غذایی خود حذف کنید و تلاش کنید حداقل سه بار در هفته ۲۰ تا ۳۰ دقیقه ورزش ایروبیک انجام دهید.
فیتواستروژن ها نیز می تواند تا اندازه تغییرات کلسترول ناشی از تغییرات هورمونی وابسته به یائسگی را تعدیل کنند.
پوکی استخوان
اولین قدم در جلوگیری از پوکی استخوان ناشی از یائسگی افزایش مصرف کلسیم و ویتامین D است.
همچنین داروهایی نیز برای جبران پوکی استخوان وجود دارد. بیسفسفونات ها دسته جدیدی از داروهای غیرهورمونی است که می تواند روند پوکی استخوان را کند سازد. کلسیتونین هورمونی است که از طریق اسپری بینی استفاده می شود و روند پوکی استخوان را آهسته می کند.
برخی تعدیل کننده های گیرنده استروژن گزینشی (SERMs) نیز در درمان پوکی استخوان به عنوان یکی از عوارض یائسگی موثر بوده است. در مورد این داروها با پزشک خود مشورت کنید.
آیا هورمون درمانی HRT برای من مناسب است؟
درمان جایگزینی هورمون (HRT) رژیم دارویی مشتمل بر هورمون های زنانه است. ایده این است که هورمون هایی را که بدن پس از یائسگی دیگر تولید نمی کند وارد بدن کنیم. معمولا HRT شامل استروژن و پروستین، نسخه ساخت بشر پروژسترون است. از آن جا که عوارض یائسگی ناشی از تغییر هورمونی است، این روش می تواند در کاهش تمام عوارض یائسگی مفید باشد.
سال ها HRT درمان استاندارد این عوارض بود. اما طبق نظر اداره سلامت زنان، ممکن است خطر سرطان پستان، حمله قلبی و سکته را افزایش دهد. از پزشک در مورد مناسب بودن این روش برای خود سؤال کنید. ممکن است گزینه های دیگر برای شما مناسب تر باشد.
چشم انداز
وقتی به یائسگی می رسید، ممکن است بی صبرانه منتظر تمام شدن این دوره باشید تا یائسگی تمام شود. اما ممکن است آن زمان هم از شر عوارض یائسگی خلاص نشوید.
جدول زمانی مشخصی برای شروع و پایان عوارض یائسگی وجود ندارد. مورد شما اساسا به ژنتیک وابسته است. یادگیری چگونگی مواجهه با عوارض یائسگی می تواند ماه های راحتی را در دوره انتقالی به مرحله بعدی زندگی فراهم آورد.
مطالعه بیشتر:
روش های پیشگیری از یائسگی زودرس
دوران یائسگی در چه سنی آغاز می شود؟
امکان بارداری در یائسگی چند درصد است؟
علائم شایع دوران یائسگی چیست چگونه می توان آن را تشخیص داد؟
