به پهلو خواباندن نوزاد بهتر است یا به پشت خواباندن؟
به پهلو خواباندن نوزاد بهتر است یا به پشت؟ لحظه ای را تصور کنید که شما نوزاد خود را در هنگام خواب با دقت به زمین می گذارید و فکر می کنید که "خواباندن به پشت بهترین است". با این حال، کوچولوی شما در خواب می لرزد تا بتواند به پهلو بچرخد. یا شاید فرزند شما به هیچ وجه حاضر به خوابیدن نباشد؛ مگر اینکه در ابتدا او را به پهلو بگذارید! با وجود تمام هشدارها در مورد وضعیت خوابیدن ایمن و سندرم مرگ ناگهانی شیرخوار (SIDS)، بدیهی است که این اتفاق ممکن است آرامش خاطر شما را به کوهی از نگرانی تبدیل کند. یک نفس عمیق بکشید، برای یک یا دو دقیقه از کنترل کردن فرزندتان دست بردارید و به خودتان یادآور شوید که حتی اگر فرزند شما حاضر نباشد به پشت بخوابد، باز هم شما کار فوق العاده ای را انجام داده و یک والد توانمند هستید. در این مقاله می توانید با دلایل اینکه چرا باید نوزادان را به پشت خواباند، آشنا شده و همچنین در رابطه با اینکه چه زمانی می توانید به فرزند خود اجازه دهید تا به پهلو بخوابد، اطلاعات لازم را به دست بیاورید.
به پهلو خواباندن نوزاد بهتر است یا به پشت؟
خوابیدن به پشت برای نوزادان مناسب است. اما با رشد و قوی شدن فرزند شما، به پهلو خواباندن نوزاد نیز می تواند ایمن باشد. با نزدیک شدن به اولین سالگرد تولد فرزندتان متوجه خواهید شد که او در طول خواب بیشتر و بیشتر فعال می شود که خوشبختانه این اتفاق مصادف با زمانی است که بسیاری از این نگرانی های مربوط به وضعیت خواب از بین می روند. در این میان چندین روش وجود دارند که می توانند به حفظ ایمنی فرزند کوچک شما در هنگام خواب کمک کنند.
آیا به پهلو خواباندن نوزاد خطرناک است؟
در اغلب موارد خطراتی که در زیر در رابطه با به پهلو خواباندن نوزاد صحبت می کنیم، به راحتی برطرف می شوند و شما و فرزندتان، بدون اینکه بدانید، راحت تر به خواب خواهید رفت.
جدی ترین خطر: سندرم مرگ ناگهانی شیرخوار (SIDS)،
بیایید این خطر جدی را از فرزندان خود دور کنیم: خواباندن نوزادان به پشت مطمئناً ایمن تر از خوابیدن بر روی شکم یا پهلو است. زیرا از یک سو خوابیدن بر روی شکم و معده، سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) و خفگی را افزایش می دهد و از سوی دیگر، چرخش از پهلو به شکم بسیار آسان بوده و به دلیل جاذبه، به تلاش بسیار اندکی از جانب شیرخوار نیاز دارد.
سندرم مرگ ناگهانی نوزاد، علت اصلی مرگ در نوزادان بین 1 ماه تا 1 سال است. بر اساس گزارش منابع معتبر، در ایالات متحده سالانه حدود 3500 نوزاد ناگهان در هنگام خواب می میرند. البته خواب بر روی شکم تنها عامل وقوع این اتفاق نبوده و خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد در موارد زیر نیز افزایش پیدا می کند:
• مادر در دوران بارداری سیگار کشیده و یا نوزاد پس از تولد، در معرض دود دست دوم سیگار باشد،
• نوزاد زودهنگام (نارس) متولد شده باشد (افزایش خطر چهار برابری)،
• نوزاد در تخت خواب والدین خود خوابانده شده باشد،
• نوزاد بر روی صندلی ماشین یا روی مبل یا کاناپه خوابانده شود،
• والدین الکل مصرف کرده و یا از مواد مخدر سوء استفاده کنند،
• نوزاد به جای شیر مادر از شیشه شیر بخورد،
• پتو یا اسباب بازی در داخل گهواره یا تخت وجود داشته اشد.
متاسفانه همه این موارد تحت کنترل شما نبوده و بنابراین برای مواردی که خارج از کنترل و خواست شما هستند، هرگز نباید احساس گناه و شرمندگی کرده یا اجازه دهید کسی شما را به این خاطر سرزنش کند. البته اکثر نوزادانی که زودتر از موعد به دنیا می آیند، عملکرد خوبی دارند و نوزادان تغذیه شده (با سینه یا شیشه شیر)، درست مانند یک نوزاد سالم هستند.
اما این خبر خوب این است که برخی از این عوامل در کنترل شما هستند. در وهله اول، امن ترین مکان برای خواب نوزاد تازه متولد شده در اتاق خواب شما است، اما در یک تخت یا گهواره جداگانه!
دوم اینکه شما می توانید نوزاد را به پشت بخوابانید تا بخوابد. قنداق زود هنگام خوب است و حتی در مواردی تا زمانی که کودک کوچک شما بتواند روی زمین بچرخد، استفاده از آن ترجیح داده می شود، زیرا قنداق، شرایطی مانند ایمنی و امنیت رحم را تقلید و شبیه سازی می کند. البته، در هنگام قنداق کردن دقت کنید که دست ها باید آزاد باشند تا در صورت چرخیدن بر روی شکم، خطر خفگی را کاهش دهند.
در این مرحله دقت کنید که: چرخیدن تصادفی از پهلو به شکم، حتی برای نوزادانی که هنوز به طور کامل چرخیدن و غلت زدن را یاد نگرفته اند، بسیار راحت تر از چرخش از پشت به شکم است. خطر ابتلا به SIDS در نوزادان 2 تا 4 ماه بیشتر است اما می تواند در هر زمان و تا سن 1 سالگی رخ دهد.
آیا به پهلو خواباندن نوزاد از خفگی جلوگیری می کند؟
ممکن است از این بابت نگران باشید که اگر فرزندتان در هنگام خوابیدن به پشت، شیر را تف کرده و یا بالا آورد و استفراغ کند، آیا احتمال دارد که دچار خفگی شود؟! به گفته منبع معتبر موسسه ملی بهداشت (NIH)، شواهد تحقیقات نشان می دهد که به پهلو خواباندن نوزاد، نمی تواند از خفگی در هنگام خواب جلوگیری کند.
در واقع و بر اساس نظر این سازمان، مطالعات نشان می دهد که خوابیدن به پشت در هر حال با خطر خفگی کمتری همراه است. امکان پاک کردن مجاری تنفسی نوزادان در هنگام خوابیدن به پشت بهتر فراهم شده و همچنین آن ها دارای واکنش های خودکاری در بدن خود هستند که مانع از سرفه، بلعیدن و هرگونه تف کردن در حین خواب خواهد شد. به این فکر کنید که چگونه فرزند شما به راحتی تف می کند. آن ها به طور طبیعی استعداد دارند که بتوانند این کار را در خواب نیز انجام دهند!
بی خطر و قابل پیشگیری: مسطح بودن سر
ممکن است از اطرافیان و بزرگترها شنیده باشید که خواباندن نوزاد به پشت و یا قرار گرفتن تنها در یک حالت، می تواند باعث ایجاد سر صاف یا شکل عجیب و غریبی شود که از نظر پزشکی به آن پلاژیوسفالی یا سندرم سر تخت گفته می شود.
این درست است که نوزادان با جمجمه نرم تری متولد می شوند. (باید از این بابت خدا را شکر کنید، زیرا تنها کافی است تا تصور کنید که یک سر سفت و سخت چگونه باید مجرای زایمان عبور کند؟). آن ها همچنین در ماه های اولیه زندگی خود ماهیچه های گردن ضعیفی دارند. این بدان معناست که خوابیدن در یک حالت (پشت یا یک طرف خاص)، برای مدت طولانی ممکن است باعث صاف شدن سرشان شود.
این حالت کاملا طبیعی است و معمولاً خود به خود از بین می رود. همچنین چندین راه برای جلوگیری از ایجاد صافی سر در هفته های ابتدایی تولد وجود دارد.فرزند خود را برای چرت زدن یا خوابیدن به پشت قرار دهید. ممکن است متوجه شوید که شیرخواران در این سن، برای اینکه بتوانند به دیوار یا چیزی جالب توجه نگاه کنند، سر خود را می چرخانند. برای دیدن این مهارت در عمل، کافی است تا فقط یک اسباب بازی یا چیزی روشن و درخشان را در خارج از تخت یا گهواره قرار دهید (در این سن هرگز در داخل گهواره چیزی را قرار ندهید).
"دیدگاه" خود در رابطه با خواباندن نوزاد به پشت را حفظ کنید اما موقعیت سر فرزندتان را با حالت های متناوب در تخت تغییر دهید، به خصوص اگر تخت کودک به دیوار برخورد دارد، تلاش کنید تا:
• در ابتدا نوزاد خود را با سر در بالای تخت کودک قرار دهید.
• روز بعد، نوزاد خود را در جهت مخالف به گونه ای که سر او رو به پایین گهواره باشد، قرار دهید. با این کار به احتمال زیاد شیرخوار سر خود را برعکس می کند تا به جای دیوار، منظره اتاق را ببیند.
• به این ترتیب به تناوب ادامه دهید.
• اسباب بازی های متحرک را که در بالای سر آویزان شده اند، بردارید تا فرزند شما به پهلو نگاه کرده و مستقیم به بالا نگاه نکند.
• بررسی کنید تا مطمئن شوید که نوزاد شما در عین اینکه به پشت دراز کشیده یا خوابیده است، صورتش به سمت اتاق برگشته است.در طول روز تحت نظارت دقیق، فرزند خود را برای مدت زمان کوتاه بر روی شکم قرار دهید. این کار به جلوگیری از صاف شدن سر کمک کرده و شیرخوار شما را نیز تشویق می کند تا ماهیچه های گردن، بازو و بالانته بدن خود را تقویت کند.
آیا فقط به پهلو خواباندن نوزاد مانع از صافی سر می شود؟
به خاطر داشته باشید که به پهلو خواباندن نوزاد راه حلی برای رفع صافی سر نیست، زیرا صاف بودن سر به صورت موقت بی ضرر است در حالی که با خوابیدن به پهلو، خطرات جدی تری (مانند سندرم مرگ ناگهانی نوزاد) وجود دارد. خواباندن شیرخوار به پشت با تکان دادن و تغییر وضعیت سر به صورت متناوب، بهترین راه حل برای درمان صافی سر است.
به پهلو خواباندن نوزاد و خطر تورتیکولی
تورتیکولی؟ ممکن است این اصطلاح برای شما ناآشنا به نظر برسد، اما اگر تا به حال با مشکل پیچ خوردن در گردن از خواب بیدار شده باشید، احتمالا می دانید تورتیکولی چیست. متأسفانه، نوزادان تازه متولد شده نیز می توانند دچار نوعی تورتیکولی ("کجی گردن") شوند.
تورتیکولی یا همان کجی گردن، بیشتر اوقات از بدو تولد (به دلیل بد قرار گرفتن در رحم) وجود دارد، اما در مواردی ممکن است تا 3 ماه بعد از به دنیا آمدن نوزاد نیز ایجاد شود. علت ایجاد این بیماری پس از تولد، می تواند به پهلو خواباندن شیرخوار باشد که در طی آن از گردن و سر حمایت کمتری می شود.
تشخیص تورتیکولی در نوزادان دشوار است، زیرا آن ها هنوز گردن خود را زیاد تکان نمی دهند. اما اگر کودک شیرین شما به این مشکل گردنی دچار شده باشد، ممکن است علائم زیر را در او مشاهده کنید:
• سر را در یک جهت کج می کند،
• ترجیح می دهد تا فقط از یک طرف شیر بخورد،
• به جای چرخاندن سر برای دنبال کردن شما، چشمان خود را حرکت می دهند تا از روی شانه به شما نگاه کنند،
• در چرخاندن کامل سر ناتوان هستند،
تورتیکولی همچنین می تواند بر نحوه خواب نوزاد شما نیز تأثیر بگذارد. فرزند شما ممکن است ترجیح دهد هر شب به یک طرف بخوابد و یا سر خود را به یک سمت بچرخاند تا راحت تر باشد. اما این اتفاق مطلوب و خوب نیست . بنابراین به خواباندن نوزاد خود به پشت ادامه دهید.
تغییر رنگ هارلکوئین در اثر به پهلو خواباندن نوزاد
بر اساس گزارشات منتشر شده توسط منابع معتبر، در حدود 10 درصد از نوزادان تازه متولد شده در هنگام خوابیدن به پهلو تغییر رنگ هارلکوئین را از خود نشان می دهند. این وضعیت بی ضرر باعث می شود تا نیمی از صورت و بدن نوزاد به رنگ صورتی یا قرمز درآید. این تغییر رنگ موقتی است و به صورت خود به خود و در کمتر از 2 دقیقه از بین می رود.
تغییر رنگ هارلکوئین به این دلیل اتفاق می افتد که خون در رگ های خونی کوچکتر در طرفی که نوزاد بر روی آن خوابیده، جمع می شود. البته این مشکل با بزرگ شدن نوزاد از بین خواهد رفت.
برای جلوگیری از تغییر رنگ هارلکوئین، فرزندتان را به پهلو نخوابانید. زیرا اگرچه این تغییر رنگ بی ضرر و بی خطر است، اما به یاد داشته باشید شرایط جدی تری نیز وجود دارند که با این کار می توانید از بروز آن ها جلوگیری کنید.
چه زمانی به پهلو خواباندن نوزاد بی خطر است؟
همانطور که اشاره کردیم، خواباندن فرزندتان به پهلو ممکن است باعث شود که او به طور تصادفی بر روی شکم خود بچرخد. این اتفاق اصلا ایمن نیست، به خصوص اگر شیرخوار شما کمتر از 4 ماه سن داشته باشد. زیرا در این سن حساس، نوزادان بسیار کوچک تر از آن هستند که بتوانند در موقعیت خود را تغییر دهند و یا حتی سر خود را بلند کنند.
اگر نوزاد شما فقط به پهلو می خوابد (تحت نظارت شما)، بعد از به خواب رفتنش کافی است تا به آرامی او را به پشت قرار دهید، فقط مراقب باشید تا او را بیدار نکنید!
اگر نوزاد بعد از اینکه او را به پشت خواباندید، با استعداد آکروباتیکی عجیبی دوباره به پهلو چرخید، نگران نباشید. زیرا آکادمی متخصصان اطفال آمریکا توصیه می کند که اگر بچه ای بتواند به راحتی غلت بزند و بچرخد، شما می توانید به او اجازه دهید تا به پهلو بخوابد.
حدودا پس از سن 4 ماهگی، فرزند شیرخوار شما قوی تر می شود و مهارت های حرکتی بهتری را کسب می کند. این بدان معناست که او می تواند سر خود را برای کاوش و دیدن دنیای اطراف بلند کند. این اتفاق برای هر دوی شما سرگرم کننده خواهد بود و به علاوه هنگامی که فرزندتان را روی شکم خود قرار می دهید، متوجه خواهید شد که می تواند غلت زده و بچرخد. در این سنین، ایمن تر است که بگذارید فرزندتان به پهلو بخوابد، اما به شرطی که به تنهایی و بدون استفاده از بالش و پتو در آن موقعیت قرار بگیرد.
نکته پایانی: هنوز هم امن ترین حالت برای خواباندن نوزاد، قرار دادن او به پشت در هنگام خواب است. خواباندن فرزند کوچکتان بر روی شکم در هیچ زمانی از سال اول زندگی ایمن نیست و متأسفانه قرار دادن او در وضعیت پهلو، راهی سریع برای چرخیدن و خوابیدن بر روی شکم است. در واقع شما در سال اول زندگی فرزندتان فقط زمانی مجاز به قرار دادن او بر روی شکم هستید که بیدار و آماده تمرین با شما است.
جلوگیری از به پهلو خواباندن نوزاد قبل از رسیدن به سنین بالاتر
اگر فرزند شما هنوز به سن ایمن برای به پهلو خوابیدن نرسیده و شما می خواهید تا مانع خوابیدن او به پهلو شوید، این نکات را امتحان کنید:
• از یک سطح خواب محکم استفاده کنید. مطمئن شوید که محل خواب، گهواره یا تخت فرزند شما دارای تشکی سفت است. این بدان معناست که در هنگام خواباندن فرزندتان، نباید اثری روی آن گذاشته شده و به داخل فرو رود. از استفاده از تشک های نرم تری که شیرخوار ممکن است کمی به داخل آن فرو رود، به صورت جدی خودداری کنید. زیرا این امر باعث می شود که نوزاد راحت تر به پهلو بچرخد.
• از مانیتور کودک ویدئویی استفاده کنید. مانیتورها ممکن است به شما کمک کنند تا متوجه شوید که فرزندتان در حال حرکت و چرخیدن به پهلو است. البته فقط به مانیتورها تکیه نکنید؛ و هنگامی که نوزاد شما در اتاق خود خوابیده است، بهتر است او را به صورت مستقیم کنترل کنید.
• کودک خود را قنداق کنید تا نتواند بچرخد. بستن نوزاد مانند حالت قنداق ممکن است به او کمک کند تا راحت تر به پشت بخوابد. اطمینان حاصل کنید که قنداق بیش از حد سفت بسته نشده و به اندازه کافی شل و رها باشد تا نوزاد بتواند باسن خود را به راحتی حرکت دهد و همچنین شما باید بدانید که چه موقع باید قنداق کردن را متوقف کنید. به عقیده پزشکان، هنگامی که فرزند شما می تواند غلت بزند، قنداق کردن به یک خطر تبدیل شده و باید متوقف شود.
• کیسه خواب را امتحان کنید. اگر فرزند شما نمی تواند قندان را تحمل کند، یک کیسه خواب را امتحان کنید. اینها شبیه کیسه های کوچک خواب هستند که می توانید فرزند خود را برای خوابیدن درون آن ها قرار دهید. شما برای خوابیدن می پوشد. کیسه خواب می تواند به نوزاد شما کمک کند تا بدون حرکت کردن و چرخیدن به پهلو، راحت تر و بیشتر بخوابد.
تختخواب امن فقط باید دارای یک تشک سفت و یک ملحفه محکم باشد. ممکن است طبیعی به نظر برسد که از بالش یا پتوی تا شده اضافی برای نگه داشتن نوزاد به حالت خوابیده به پشت در هنگام خواب استفاده کنید. به عنوان مثال، اکثر صندلی های ماشین دارای بالشتک هایی هستند که سر نوزاد را در جای خود نگه می دارند.
اما پزشکان توصیه می کنند که استفاده از بالش در هنگام خواب نوزاد، ایده خوبی نبوده و ممکن است خطرآفرین باشد. اگرچه بالش و ابزارهای مشابه موقعیت دهنده به حفظ سر و بدن نوزاد در یک حالت کمک می کنند. اما مواردی (12 گزارش در 13 سال) وجود داشته است که نشان می دهند استفاده از این محصولات باعث خفگی نوزاد در هنگام خواب شده است.
به طور مشابه، از استفاده از سایر وسایل بزرگ و متحرک در تخت کودک که ممکن است بین تخت شما و تخت کودک گیر کنند، اجتناب کنید. این وسایل شامل موارد زیر است:
• خرس های عروسکی بزرگ و اسباب بازی های پر شونده با پنبه، پارچه و ....،
• سپرهای طرفین تخت،
• بالش اضافی،
• پتوهای اضافی یا حجیم،
• لباس یا لایه های زیاد،
سخن پایانی
خوابیدن به پشت برای نوزادان بهترین حالت است. ثابت شده است که این موقعیت خواب از سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) و خفگی جلوگیری می کند. البته سایر خطرات به پهلو خواباندن نوزاد، مانند تورتیکولی یا مجی گردن یا تغییر رنگ هارلکوئین، به راحتی قابل درمان هستند، اما به طور قطع کوچولوی شیرینتان برای شما به اندازه یک دنیا ارزش دارد. و به همین دلیل بهتر است با خواباندن نوزاد به پهلو، او را در معرض خطر قرار ندهید، زیرا این کار ارزش ریسک کردن را ندارد.
در چه سنی به پهلو خواباندن نوزاد ایمن است؟
به پهلو خواباندن نوزاد معمولاً هنگامی که فرزند شما بزرگتر از 4 تا 6 ماه است، ایمن در نظر گرفته شده و به صورت طبیعی او پس از قرار گرفتن بر پشت به پهلوی خود می چرخد. البته با این وجود تلاش کنید تا همیشه فرزند خود را تا 1 سالگی به پشت بخوابانید.
مطالعه بیشتر:
بهترین وضعیت های خواباندن نوزاد
نحوه خواباندن نوزاد تازه متولد شده و نکات کاربردی
به پهلو خواباندن نوزاد ،علت به پهلو خواباندن نوزاد چیست؟
بهترین وضعیت برای خواب نوزاد یابهترین حالت خواب نوزاد کدام است؟
