آمپول فولیتروپین آلفا کاربردها، فواید، عوارض احتمالی

آمپول فولیتروپین آلفا چیست؟

آمپول فولیتروپین آلفا (Follitropin alfa) که در بازار دارویی با نام های تجاری همچون گونال اف (Gonal-F)، و سینال اف (Cinnal-F) به فروش می رسد، در واقع حاوی هورمون محرک فولیکول (FSH) است که به شیوه نوترکیبی دی ان ای (DNA) تولید شده است.

هورمون محرک فولیکول (FSH)، هورمونی است که توسط غده هیپوفیز تولید می شود و همانطور که از اسمش پیدا است، به رشد فولیکول در تخمدان ها کمک می کند تا بالغ شده و برای تخمک گذاری آماده شوند. البته این هورمون در بدن مردان نیز نقش بسیار مهمی برعهده داشته و به روند تولید اسپرم ها کمک می کند. با در نظر گرفتن عملکردهای این هورمون در بدن، امپول فولیتروپین آلفا با اهداف درمانی زیر مورد استفاده قرار می گیرد:

- تحریک تخمک گذاری و کمک به وقوع بارداری: یکی از رایج ترین دلایل ناباروری در خانم ها، اختلال در تخمک گذاری است که به دلایل مختلفی رخ می دهد. آمپول فولیتروپین آلفا، برای آن دسته از خانم هایی که به دلیل کمبود هورمون های FSH و LH دچار اختلال در تخمک گذاری هستند و یا آن دسته از خانم هایی به درمان های ابتدایی همچون کلومیفن سیترات پاسخ نمی دهند، تجویز می شود تا به رشد تخمک های آن ها کمک کند، البته به شرط آنکه علت اختلال در تخمک گذاری، نارسایی اولیه تخمدان نباشد. به علاوه در صورت نیاز به انجام روش های کمک باروری همچون آی وی اف (IVF) یا همان لقاح آزمایشگاهی نیز ممکن است این آمپول همراه با داروهای دیگر برای تحریک رشد چندین فولیکول به صورت همزمان تجویز شود.

- تحریک تولید اسپرم: آمپول فولیتروپین آلفا، برای آن دسته از مردانی که به دلیل سطح پایین هورمون ها (هیپوگنادیسم هیپوگنادوتروپیک)، اسپرم کمی داشته و نابارور هستند، نیز کاربرد دارد. البته در این دسته از آقایان، درمان با گنادوتروپین جفتی انسانی (HCG)، باید قبل از درمان با فولیتروپین آلفا انجام شده و تا زمانی که از فولیتروپین آلفا استفاده می شود ادامه پیدا کند. این پیش درمانی میزان هورمون تستوسترون را تا سطح صحیح بالا می برد.

مقدار و نحوه مصرف آمپول فولیتروپین آلفا

آمپول فولیتروپین آلفا به شکل پودر و محلول در دسترس بوده و باید به صورت زیرجلدی یا عضلانی در مکان های تعیین شده توسط پزشک تزریق گردد. میزان دوز مورد نیاز از این فرآورده دارویی، در بیماران مختلف بسته به علت تجویز دارو و همچین سابقه پزشکی، سن و وزن بیمار و ترجیح پزشک متفاوت خواهد بود. بنابراین به هیچ عنوان در این مورد خودسرانه عمل نکرده و حتما طبق نظر پزشک خود پیش بروید.

ممنوعیت های مصرف آمپول فولیتروپین آلفا

آمپول فولیتروپین آلفا با وجود تمام مزایا و فوایدی که دارد، در برخی شرایط خاص قابل استفاده نبوده و به بیان بهتر ممنوع است، از جمله:

- حساسیت یا هر گونه واکنش غیرعادی یا آلرژیک به این دارو و فرآورده های تجاری مشابه،

- اختلال عملکرد تیروئید یا غده فوق کلیه کنترل نشده،

- سرطان پستان، تخمدان یا رحم،

- سرطان هیپوتالاموس یا غده هیپوفیز در مغز و یا وجود تومور در این دو بخش،

- خونریزی واژینال بدون علت مشخص،

- نارسایی اولیه تخمدان،

- نارسایی اولیه بیضه،

- بارداری،

- شیردهی،

به علاوه ضروری است پیش از شروع روند درمان، سابقه پزشکی خود را به اطلاع پزشک برسانید تا در صورت وجود هر یک از موارد زیر، برای تجویز دارو موارد احتیاطی را در نظر داشته باشد:

- وجود کیست در تخمدان،

- بزرگ شدن تخمدان (البته به جز مواردی که تخمدان به دلیل مشکل سندرم تخمداک پلی کیستیک یا همان PCO بزرگ شده است)،

- سابقه تشکیل لخته در عروق،

- مشکلات ریوی یا تنفسی (مانند آسم)،

- سکته مغزی،

- و بیماری های قلبی (مانند آنژین، حمله قلبی)،

عوارض جانبی آمپول فولیتروپین آلفا

مهم ترین عوارض جانبی ناشی از تزریق آمپول فولیتروپین آلفا که باید از آن ها آگاهی داشته باشید، عبارت هستند از:

- احساس درد و قرمزی در محل تزریق،

- سردرد،

- بی قراری و اضطراب،

- درد خفیف معده و شکم،

- افزایش میزان اسید معده و سوزش سردل (ترش کردن)،

- از دست دادن اشتها،

- حالت تهوع و استفراغ،

- اسهال،

- آکنه،

- احساس درد، ناراحتی و سنگینی در لگن،

- نفخ و تجمع گاز در روده ها،

- حساسیت و دردناک شدن سینه ها،

- خونریزی غیرمعمول واژینال،

- مشکلات تنفسی همچون تنگی نفس یا تنفس سریع،

- سرفه،

- احساس درد در قفسه سینه، فک و یا بازوی چپ،

- تند شدن ضربان قلب،

- تعریق غیرمعمول،

- گیجی،

- سرگیجه ناگهانی،

- غش کردن،

- سرفه،

- درد، تورم و گرمی در اندام ها خصوصا پاها،

- افزایش وزن سریع و ناگهانی،

- بروز واکنش های آلرژیک مانند بثورات پوستی، خارش یا کهیر، تورم صورت، لب ها یا زبان،

- احساس خستگی یا ضعف غیرمعمول،

- مشکلات بینایی،

- لکنت زبان و مشکل در حرف زدن،

- از دست رفتن تعادل و هماهنگی حرکات به صورت ناگهانی،

- تحریک بیش از حد تخمدان، سندرم بزرگ شدن ناگهانی تخمدان،

- تشکیل لخته در عروق،

- کاهش علاقه به رابطه جنسی،

- ناتوانی در نعوظ یا حفظ آن،

- از دست دادن میل، انگیزه یا عملکرد جنسی،

بسیاری از این عوارض خفیف بوده و بدون نیاز به دریافت درمان های پزشکی با گذشت زمان برطرف می شوند، اما اگر هر یک از این عوارض جانبی پابرجا باقی ماند، با گذشت زمان بدتر شد و یا به صورت کلی آزاردهنده بود باید پزشک خود را در جریان قرار داده و یا به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه کنید.

تداخلات دارویی آمپول فولیتروپین آلفا

در این مورد هیچ اطلاعاتی ارائه نشده است اما با این وجود شما باید نام تمام داروهای مصرفی و حتی داروهای گیاهی را به اطلاع پزشک خود برسانید تا احتمال هر گونه تداخل دارویی به حداقل برسد.

موارد مهم هنگام استفاده از آمپول فولیتروپین آلفا

اگر پزشک برای شما آمپول فولیتروپین آلفا را تجویز کرده است، حتما این نکات را به خاطر بسپارید تا احتمال بروز عوارض جانبی ناشی از دارو به کمترین میزان رسیده و اثربخشی آن چندین برابر شود:

- قبل از مخلوط کردن، دارو را در یخچال و به دور از نور نگهداری کرده و مراقب باشید تا یخ نزند.

- بعد از مخلوط کردن، بلافاصله تزریق را انجام دهید.

- پیش از تزریق، محلول داخل ویال را بررسی کنید. این محلول باید شفاف و بی رنگ باشد و در صورت کدر بودن، تغییر رنگ یا دیده شدن ذرات بزرگ، نباید از آن استفاده نکنید.

- بعد از اولین نوبت تزریق، قلم دارو در دمای 2 تا 8 درجه سانتی گراد تا 28 روز هم قابل نگهداری است و بعد از آن باید دور ریخته شود.

- دارو را بیشتر یا کمتر از دستور پزشک تزریق نکنید. در صورت فراموشی یک دوز از دارو، برای تعیین روال درمانی با پزشک خود تماس گرفته و هرگز برای جبران این فراموشی، دوز مصرفی را دو برابر نکنید.

- تزریق آمپول را هر بار در یک نقطه جدید انجام دهید تا از بروز مشکلات پوستی در محل تزریق جلوگیری شود.

- اگر در حین درمان علائمی همچون درد یا تورم شدید در ناحیه تحتانی شکم (لگن)، حالت تهوع و استفراغ، افزایش وزن ناگهانی و سریع، یا کاهش خروجی ادرار را تجربه کردید، بلافاصله به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه کنید، زیرا احتمالا دچار سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS) شده اید که وضعیتی جدی و تهدیدکننده زندگی است.

- در طی زمان درمان با آمپول فولیتروپین آلفا، مصرف الکل و دخانیات را کنار بگذارید.

به علاوه فراموش نکنید که برای کسب بهترین نتیجه، لازم است بعد از تزریق فولیتروپین آلفا، سونوگرافی برای ارزیابی پاسخ تخمدان ها به درمان انجام شده و در صورت مساعد بودن شرایط، درمان با فرآورده های هورمونی دیگری همچون آمپول اچ سی جی (hCG) نیز انجام شود تا تخمک بالغ از تخمدان آزاد شده و تخمک گذاری رخ دهد. بنابراین روال درمانی را به پزشک خود واگذار کرده و هرگز در این موارد خودسرانه عمل نکنید.

مطالعه بیشتر:

قویترین آمپول برای بارداری وانواع آمپول های باروری کدام است؟

آمپول تحریک تخمک گذاری و هدف از تحریک تخمک گذاری چیست؟

آمپول برای بزرگ شدن فولیکول ورشد ناکافی فولیکول تخمدان چیست؟

تزریق آمپول سینال اف برای بارداری و علت تجویز آمپول سینال اف چیست؟