تاثیر زایمان طبیعی بر واژن وآیا واژن به حالت اول باز می گردد

آیا فکر می کنید اگر زایمان طبیعی داشته باشید، واژن به اندازه ای باز خواهد شد که سر نوزاد بتواند از آن عبور کند؟  آیا بافت پرینه یعنی ناحیه بین مقعد و واژن به خودی خود کشیده یا پاره می شود یا برای خروج راحت تر نوزاد، اپیزوتومی یعنی برش ناحیه پرینه توسط پزشک لازم است؟ طول درمان واژن بعد از زایمان چه مدت است؟

با هم می خوانیم:

• تاثیر زایمان طبیعی روی واژن چیست؟
• چگونه ساختار واژن مناسب زایمان طبیعی آفریده شده است؟
• در طی فرایند زایمان، واژن تا چه اندازه باز می شود؟
• آیا بعد از زایمان دوباره واژن به حالت اولیه باز می گردد؟

در پاسخ به تمامی این پرسشها درمورد تاثیر زایمان طبیعی بر واژن باید گفت، همانطور که نحوه بارداری و فرایند زایمان در افراد مختلف با یکدیگر متفاوت است، زمان بهبود نیز با یکدیگر تفاوت دارد.

آیا ساختار واژن مناسب برای زایمان طبیعی آفریده شده است؟

شاید به سختی بتوان تصور کرد در فرایند تولد، نوزاد در هر شرایط راه خود را به سوی کانال زایمان و دهانه واژن باز می کند و خارج می شود. در واقع بدن مادر از همان ابتدای بارداری با آزاد کردن هورمونهای بارداری برای این لحظه آمادگی لازم را کسب کرده است. هورمونهای دوران بارداری عبارتند از :

• استروژن که جریان خون را در چین خوردگی های لوب واژن افزایش داده و موجب می شود این بافت همبند ارتجاعی بتواند در هنگام زایمان و زمانی که مادر زور می زند، به اندازه کافی باز شده و انبساط یابد.
• ریلکسین که رباط ها و مفاصل ناحیه لگن را شل و رها می کند، به این ترتیب این بافت به راحتی منبسط شده و فضای مناسبی برای خروج جنین ایجاد می کند.

باز شدن واژن هنگام تولد و تاثیر زایمان طبیعی بر واژن

میزان باز شدن واژن در خلال فرایند زایمان طبیعی یا سزارین به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله:

• اندازه نوزاد
• ژنتیک مادر
• انجام تمرینات کف لگن برای افزایش تونوس عضلانی لگن، در دوران بارداری
• شرایط تولد یعنی مدت زمانی که مادر درد کشیده یا زور زده است و اینکه آیا ابزارهای کمکی زایمان مانند فورسپس مورد استفاده قرار گرفته اند یا خیر؟
• تعداد زایمان های قبلی مادر به این معنی که دهانه واژن تا چه اندازه از تونوس عضلانی برخودار است و اینکه در گذشته چند بار سابقه بازشدگی وجود دارد، هر زایمان پیش رونده معمولا مقداری دهانه واژن را بازتر می کند.

اگر زایمان طبیعی باشد و پارگی در پرینه رخ ندهد:

در این شرایط انتظار می رود مادر بعد از زایمان طبیعی، ناراحتی و سوزش داشته باشد، همچنین احساس کشیدگی و درد در ناحیه پرینه نیز طبیعی است. 

بیشتر خانمها در این شرایط، حدود سه تا پنج هفته با مشکلات واژنی تقریباً خفیف مواجه اند. ممکن است هنگام سرفه یا عطسه درد شدیدتر شود و حتی به مدت چند روز نشستن دشوار باشد. این علائم به تدریج ظرف مدت چند روز رو به بهبود خواهد گذاشت.

تاثیر زایمان طبیعی بر واژن پاره شدن پرینه و برش اپی زیاتومی

بعد از زایمان احساس درد یا سوزش ناشی از پارگی که معمولا نیاز به بخیه دارد، طبیعی است. طول درمان این زخم معمولاً بین هفت تا 10 روز خواهد بود اما می تواند تا چند هفته نیز ادامه یابد، این مدت بسته به شرایط، کوتاه تر یا طولانی تر می شود. حتی در صورت بهبود زودهنگام بخیه ها، تداوم درد تا شش هفته مشکلی ایجاد نمی کند. 

زایمان از طریق سزارین

اگر قبل از سزارین، مادر زور نزده باشد، هیچ فشاری به واژن وارد نمی آید. اما اگر قبل از سزارین زور زده باشد، جنین فشار زیادی به ناحیه پرینه، سرویکس و کل واژن وارد می کند. همچنین اگر پزشک برای باز کردن مسیر و تسهیل زایمان، ناحیه پرینه را ماساژ دهد یا در آن کشش ایجاد کند، واژن به اندازه کافی باز می شود. به عبارت دیگر اگر بخشی از فرایند زایمان روند طبیعی خود را طی کند و به خصوص گردی سر جنین در زمان وضع حمل خارج گردد، احساس کشیدگی و ناراحتی در واژن بعد از زایمان رخ می دهد. اما اگر سر نوزاد خارج نشود، احساس کشیدگی جزئی خواهد بود.

صرف نظر از روش زایمان، پزشکان معمولا به مادر توصیه می کنند که تا شش هفته بعد از زایمان از مقاربت خودداری کنند، البته ممکن است برای برخی افراد این مدت کوتاه تر یا طولانی تر باشد. در این مدت استفاده از تامپونهای بهداشتی مخصوص بانوان نیز مجاز نیست. شش هفته (حدود چهل روز) بعد از زایمان بیمار برای بررسی وضعیت مجددا ویزیت می شود تا روند بهبودی او مورد بررسی قرار گیرد. عدم رعایت هر یک از این موارد می تواند منجر به بروز عفونت گردد.

تاثیر زایمان طبیعی بر واژن، بعد از زایمان

پاسخ به این پرسش که آیا واژن بعد از زایمان بدون تغییر باقی می ماند یا خیر، جوابی است که برای مادر میلیونها ریال می ارزد. در پاسخ باید گفت: " نه دقیقاً". جواب به همین سادگی است حتی اگر قانع کننده نباشد.

البته باید گفت درمورد تاثیر زایمان طبیعی بر واژن از نظر قابلیت اتساع و انقباض تغییر زیادی در وضعیت ایجاد نمی شود،  تشخیص تغییرات واژن بعد از زایمان بر عهده پزشک متخصص زنان و زایمان یا ماما و با کمک معاینات فیزیکی خاص است. با انجام تمرینات کف لگن و بسته به میزان کشیدگی واژن در خلال زایمان، در مدت زمان معین، دهانه واژن تقریباً دوباره به ساختار اولیه خود باز می گردد.

اگر می خواهید بدانید آیا همسرتان متوجه تغییرات واژن خواهد شد یا خیر باید بگوئیم تنها در صورتی تغییرات واژن برای همسرتان مشهود خواهد بود که پارگی درجه سوم یا چهارم در بخش بیرونی واژن رخ دهد یا در هنگام زایمان دچار جراحت یا آسیب دیدگی (تروما) جدی شده باشید. در حقیقت، برخی زوج ها با آمدن فرزند احساس نزدیکی بیشتری به یکدیگر دارند و از رابطه جنسی بیشتر لذت می برند.

بیشتر بدانید:

1- همه چیز در مورد اپیزیوتومی یا برش در ناحیه واژن در زایمان طبیعی

2- پارگی پرینه یا میان دوراه در زایمان طبیعی و روش های جلوگیری از آن

3- مراقبت از ناحیه پرینه و واژن پس از زایمان

4- ترمیم واژن بعد از زایمان طبیعی چقدر طول می کشد؟