پلاسنتا چیست،کار آن چیست و چگونه جدا می‌شود؟
اگر جواب برگه سونوگرافی را مطالعه کرده باشید، احتمالا کلمه ای به نام پلاسنتا به همراه محل قرار گیری و ... در آن درج شده است. در این متن برای شما شرح خواهیم داد که پلاسنتا چیست؟ و چه عملکردی دارد؟
پلاسنتا چیست؟
پلاسنتا همان جفت است که با نام انگلیسی placenta نوشته و خوانده می شود. جفت که بعنوان چند سلول آغاز به کار می‌کند، ممکن است، هنگام زایمان وزنش به یک‌کیلوگرم رسیده و نسبتا به اندازه بشقاب غذاخوری باشد. جفت نه تنها وسیله بقاء جنین طی بارداری است، بلکه بعد از زایمان نیز می‌تواند برای پزشک بسیاری از مسائل درباره نوزادتان را روشن کند.
درحالی‌که تخمک بارورشده هنوز در لوله‌های رحمی است، سلول‌ها به دو گروه تقسیم می‌شوند، یعنی آنانی که به نوزاد تبدیل شده و دیگران که منجر به تشکیل جفت می‌شوند. چند روز بعد از باروری تخمک، این مجموعه سلول‌ها یا بلاستوسیست blastocyst، روی لایه آندومتر می‌نشیند (لایه‌ای از مواد غذایی داخل رحم که در عادت ماهانه از رحم خارج می‌شوند). از اینجا جوانه‌های بسیار کوچک سلول‌های جفت سرزده و خود را به دیواره‌ها می‌چسبانند و به این ترتیب زندگی جفت آغاز می‌شود.
پلاسنتا چه کار می‌کند؟
یکی از اولین عملکردهای جفت، تولید هورمون‌های بارداری است. میزان فراوان پروژسترون، ماهیچه‌های رحم را آرامش بخشیده و بارداری را حفظ می‌کند. زمانی‌که بعد از نه ماه این میزان کاهش یافت، این نشانه‌ای برای انقباض رحم و شروع زایمان است. هورمون‌های تولید شده دیگر استروژن و HCG (human chorionic gonadotropin) هستند که در اولین آزمایش به شما جواب مثبت بارداری را می‌دهند.
جفت به نوزادتان اکسیژن‌رسانی کرده و دی‌اکسیدکربن را دفع می‌کند. هرچه می‌خورید، با کمی کمک از سیستم قوی خونی جفت بطور مستقیم به جنینتان می‌رسد. جفت فیلتری برای تصفیه بسیاری از مواد مضر مثل داروها، باکتری‌ها و بعضی از ویروس‌هاست. نیکوتین، مواد مخدر، الکل و بعضی از باکتری‌ها و ویروس‌ها می‌توانند از آن عبور کرده و بر جنین تاثیر بگذارند. زمان خطرآفرین، طی نیمه اول بارداری است، وقتی‌که اعضاء حیاتی در حال رشد هستند و جنین مصون نیست. فراموش نکنید که چیزهایی مثل نیکوتین، مواد مخدر و الکل می‌توانند از جفت عبور کنند.
ممکن است کلمات زیر را نیز در برگه سونوگرافی مشاهده کنید:
پلاسنتا پرویا چیست: جفت سرراهی، زمانی که جفت در نزدیکی دهانه خروجی واژن به دیواره رحم متصل می شود.
پلاسنتا قدامی چیست: جفت قدامی به شرایطی گفته می شود که جفت در دیواره قدامی رحم لانه گزینی می کند.
پلاسنتا فوندال چیست: به شرایطی گفته می شود که جفت به بخش فوقانی یعنی به فوندوس رحم متصل می شود.
پلاسنتا خلفی چیست: به شرایطی گفته می شود که جفت به دیواره خلفی (عقبی) رحم متصل می شود.
پلاسنتا اکرتا چیست: پلاسنتا اکرتا یا جفت مهاجم به حالتی گفته می شود که جفت بیش از اندازه به جدار رحم نفوذ کرده و حتی شاخه های آن وارد لایه عضلانی رحم می شود.
پلاسنتا چیست و چگونه جدا می‌شود؟
بعد از زایمان، همان‌طوری‌که منقبض شدن (کوچک شدن) رحم ادامه دارد، مکانی که جفت به آن چسبیده کوچکتر می‌شود، جریان خون متوقف گردیده و جفت جدا می‌شود. بعد از زایمان سزارین، جفت نیز بیرون کشیده می‌شود. زمانی‌که نوزاد شروع به مکیدن شیر می‌کند، هورمون اکسی توسین آزاد می‌شود و این به رحم برای ادامه منقبض شدن کمک می‌کند، خونریزی را به حداقل رسانده و التیام را ممکن می‌کند.
نشانه‌های هشدار
- انقباضات: ممکن است، این به معنای مقدار ناکافی پروژسترون برای حفظ ادامه بارداری موفق باشد.
- خونریزی: اگر جفت شروع به جداشدن از دیواره رحم کند، خونریزی آغاز می‌شود. ممکن است، این باعث درد شدید، افزونی فشار خون، بارداری چندقلو یا دلایل ناشناخته باشد.
- قرار گرفتن جفت در قسمت پائین رحم: که با نام placenta praevia شناخته می‌شود. جفت در نیمه پائینی رحم قرار گرفته و ممکن است، برای پیشگیری از خونریزی به زایمان سزارین نیاز باشد.
- بعد از ۴۲ هفته بارداری: جفت " قدیمی یا کهنه" محسوب می‌شود و زایمان القایی صورت می‌گیرد.
- درصورتی‌که جنین براساس زمان‌بندی رشد نکند، ممکن است، مشکلی برای جفت وجود داشته باشد. براساس شرایط، برای جنین بهتر است، تا زودتر از زمان انتظار زایمان انجام شود.
حال که می دانید پلاسنتا چیست، دیگر دلیلی ندارد که با دیدن هر یک از کلمات درج شده در برگه سونوگرافی آشفته شوید، در بیشتر موارد شرایط نرمال بوده و جایی برای نگرانی نیست.
بیشتر بدانید:
1- جفت جنین چیست؟ و چه عملکردی در بارداری دارد؟
2- فواید خوردن جفت پس از زایمان
3- مشکلات جفت جنین چیست و چه نشانه و علائمی دارد؟
4- علل بروز جفت سر راهی چیست و چه خطرات و عوارض به همراه دارد؟
