اهدای جنین چیست؟ چه شرایطی دارد و چگونه انجام می شود؟

اهدای جنین چیست؟

بسیاری از زوج‌ها برای بچه‌دار شدن از روش لقاح مصنوعی (IVF) استفاده می‌کنند. در این روش،‌ اسپرم و تخمک در محیط آزمایشگاه با هم ادغام می‌شوند و رویان تشکیل شده به رحم منتقل می‌شود. همچنین می‌توان این رویان‌ها را برای استفاده در آینده نگهداری یا منجمد کرد. نحوه استفاده از این رویان‌ها و هدف از آن بستگی به تصمیم زوج‌ها دارد. رویان‌ها می‌تواند از حالت فریز خارج شده و از بین برود یا بعدا توسط افراد دیگر خانواده مورد استفاده قرار بگیرد،‌ در تحقیقات آزمایشگاهی استفاده شود یا به زوج‌های نابارور اهدا شود.

پس از انجام لقاح مصنوعی، زوج‌هایی که موفق به بارداری شده‌اند و رویان اضافی دارند می‌توانند رویان‌ها را اهدا کنند یا در اختیار زوج‌های نابارور قرار دهند. این برای زوج‌های نابارور که قصد تشکیل خانواده دارند کاری بسیار شرافتمندانه و دلگرم‌کننده است و رویان نیز در مسیر درستی به زندگی خود ادامه می‌دهد.

تفاوت بین قبول رویان و اهدای رویان چیست؟

از زمانی‌که این دو اصطلاح ساخته شده‌ است، بحث بر سر اهدای رویان و قبول رویان همچنان ادامه دارد، هرچند هر دو به یک روند اشاره دارند. هر دوی آن‌ها به زوج‌ها اجازه می‌دهد بچه‌دار شوند و تشکیل خانواده بدهند. از آنجا که قبول (به سرپرستی گرفتن) بعد از تولد نوزاد اتفاق می‌افتد، اصطلاح اهدای رویان بر قبول رویان ارجحیت دارد.

در برنامه اهدای رویان، تنها بیماران کلینیک مربوطه اجازه اهدای رویان دارند. در اینجا کلینیک حق دارد تصمیم بگیرد رویان‌ها به چه کسی اهدا شود و معمولا اهدا کننده در این تصمیم دخالتی نمی‌کند. در مورد اهداکننده و همچنین گیرنده رویان نیز قوانین اجتماعی کمتری وجود دارد. برنامه قبول رویان نیز مانند سرپرستی عادی یک سری قوانین مربوط به خود را دارد. قراردادهای حقوقی، مراحل بعد از سرپرستی و حمایت‌ در مورد گیرنده‌های رویان اعمال می‌شود. اطلاعات گیرنده و اهدا کننده برای جلوگیری از مشکلات آینده محفوظ باقی می‌مانند.

شرایط اهدای جنین چیست؟

قبل از اینکه مراحل انتقال رویان شروع شود، اهدا کننده باید واجد شرایط زیر باشد:

• هر دو اهداکننده مرد و زن باید آزمایش‌های HIV1 و HIV2، هپاتیتB، هپاتیت C، سوزاک و سفلیس را انجام داده باشند.
• تست غربالگری در جایی انجام می‌شود که سابقه پزشکی فرد مرور و معاینات فیزیکی انجام شود.
• اهداکننده باید مصاحبه‌ای انجام دهد تا عوامل خطر از جمله رفتارهای پرخطر اجتماعی او مورد ارزیابی قرار گیرد.
• اگر اهداکننده بیماری واگیردار یا عوامل خطر دیگری داشته باشد،‌ مجاز به اهدا نیست.

 مراحل اهدای جنین چیست؟

اهدای رویان ممکن است در توافقی ناشناس، باز یا نیمه باز اتفاق بیفتد. اهدای ناشناس زمانی است که گیرنده و اهدا کننده از هویت هم بی‌اطلاع باشند. در اهدای نیمه باز  برخی اطلاعات اولیه داده می‌شود اما آدرس یا شماره تلفن فرد مخفی می‌‌ماند. در اهدای باز نیز هر دو طرف با هم آشنا هستند و قبل،‌ در حین و بعد از اهدا می‌توانند با هم در ارتباط باشند.

هنگامی‌که رویان منجمد می‌شود برای مدت طولانی قابل نگهداری است. وقتی گیرنده یافت ‌شود،‌ می‌توان رویان را از انجماد خارج کرد و برای بارداری مورد استفاده قرار داد. رویان منجمدشده را می‌توان به راحتی از این سر دنیا به آن سر دنیا حمل کرد. وقتی رویان از حالت انجماد خارج شد، می‌توان آن‌را داخل رحم گیرنده قرار داد.

یک یا دو رویان با سوند از طریق دهانه رحم وارد رحم می‌شود. این کار معمولا با ۲ تا ۶ روز باروری انجام می‌شود. در مورد تعداد رویان‌های منتقل شده به‌منظور بالا بردن احتمال بارداری و جلوگیری از بارداری چندقلویی با پزشک خود مشورت کنید. در شرایط ایده‌آل، رویان خود را به دیواره‌های رحم می‌چسباند و رشد می‌کند. بعد از حدود ۲ هفته،‌ آزمایش بارداری نشان می‌دهد اهدای رویان موفق بوده یا خیر. 

نکات مثبت و منفی اهدای جنین

در زیر نکات مثبت و منفی اهدای رویان آورده شده است:

نکات مثبت اهدای جنین

• رویان آماده در دسترس است: وقتی زوج‌هایی که قادر به بچه‌دار شدن نیستند و قصد انجام لقاح مصنوعی دارند رویان فریز شده ساخته می‌شود. بعد از بارداری موفقیت‌آمیز،‌ باقی رویان‌ها اهدا می‌شود و در دسترس زوج‌هایی قرار می‌گیرد که قصد قبول و سرپرستی رویان را دارند.
• یک بانو می‌تواند بارداری و تولد نوزاد را تجربه کند: زمانی‌که نوزادی به سرپرستی گرفته می‌شود،‌ مادر تجربه باردار شدن و تولد نوزاد را از دست می‌دهد. در حالی‌که با سرپرستی رویان،‌ جنین داخل رحم مادر رشد می‌کند و مادر تمام مراحل بارداری و زایمان را تجربه می‌کند.
• عملی ارزشمند است: زوج‌هایی که بچه ندارند و دلشان می‌خواهد خودشان بچه‌دار شوند می‌توانند این روش را انتخاب و در زندگی خود تغییر بزرگی ایجاد کنند. این کار کمک می‌کند تا زوج‌های نابارور دوران بارداری را بدون توجه به مشکلات خود به روشی طبیعی تجربه کنند و این کاری بی‌نظیری است.

نکات منفی اهدای جنین

• مراحل قانونی به سرپرستی گرفتن ممکن است مدت زیادی طول بکشد: قبول رویان معمولا در کلینیک‌های باروری انجام می‌شود که لیست انتظاری طولانی دارد. طولانی شدن مراحل سرپرستی نیز به این دلیل است که معمولا تقاضا بیشتر از عرضه است و مرحله تطابق نیز مدتی طول می‌کشد.
• نداشتن ضمانت: انتقال رویان فریز شده در مقایسه با روش لقاح مصنوعی سنتیIVF،‌ دارای میزان موفقیت یکسانی است. هرچند با افزایش سن مادر میزان موفقیت پایین می‌آید. همچنین مدت انجماد رویان نیز در میزان موفقیت تاثیرگذار است.

 عواملی که موفقیت اهدای جنین را تعیین می‌کند

عوامل زیر در موفقیت اهدای رویان تاثیر قطعی دارد:

• عامل بسیار مهم در موفقیت اهدای رویان، مرکزی است که رویان در آنجا منجمد می‌شود و روش‌ها و برنامه‌هایی که برای انجماد از آن استفاده می‌شود.
• مهارت مرکز در انجماد رویان و سپس خارج کردن آن از حالت انجماد، نقش بسیار مهمی در موفقیت اهدای رویان دارد.
• اینکه رویان در چه مرحله‌ای از رشد خود منجمد شده است ‌نیز در موفقیت رویان اهدایی نقش دارد.
• سن اهداکننده رویان نیز در موفقیت رویان نقشی حیاتی دارد، زیرا با بالا رفتن سن اهداکننده، میزان موفقیت افت می‌کند.
• تعداد بیشتر رویان‌های منجمد برای انتقال نیز از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا تعداد کمتر رویان به معنای تعداد کمتر انتقال است.
• کیفیت رویان در هنگام انجماد نیز در موفقیت رویان اهدایی نقش مهمی دارد.

 هزینه اهدای جنین

همانطور که در حال بررسی روند اهدای رویان هستید، بد نیست از هزینه‌های این روش نیز مطلع شوید. خوشبختانه اهدای رویان نسبت به روش‌های دیگر درمان ناباروری هزینه کمتری دارد. هزینه آن شامل مبلغی است که به کلینیک یا مرکز پزشکی پرداخت می‌شود تا آزمایش‌های مربوط به رویان و انتقال آن به شخص گیرنده صورت گیرد.

ثابت شده است که اهدای جنین روش درمانی موفقی برای زوج‌هایی است که بچه ندارند و دلشان می‌خواهد کودکی وارد زندگی‌شان شود. مراحل کار نسبت به مراحل درمانی دیگر بسیار آسان‌تر و هزینه‌های آن نیز کمتر است.

بیشتر بدانید:

1- بارداری با استفاده از تخمک اهدایی

2- اهدا کننده و دریافت کننده تخمک چه شرایطی باید داشته باشند؟

3- اهدای تخمک چه عوارضی دارد؟

4- درمان ذخیره تخمدان کم با تخمک اهدایی برای بارداری، امکان دارد؟

منبع: parenting.firstcry