ماکروزومی و محدوده طبیعی وزن نوزادان در هنگام تولد چقدر است؟
به وزن و قد بیش از حد هنگام تولد، ماکروزومی می گویند. اصطلاح ماکروزومی برای نوزادانی به کار می رود که اندازه آنها نسبت به سن بارداری یعنی تعداد هفته های بارداری، بسیار بزرگتر از اندازه متوسط مورد انتظار است. این دسته از نوزادان اغلب با وزن بیش از 4 کیلو و پانصد گرم متولد می شوند.
محدوده طبیعی وزن نوزادان در هنگام تولد چیست؟
وزن نوزادان به طور متوسط باید بین 2 کیلو و پانصد گرم تا 4 کیلو گرم باشد. نوزادان مبتلا به ماکروزومی اگر به موقع متولد شوند، از نظر وزن بارداری در بالاترین محدوده وزن یا بیشتر از آن قرار می گیرند.
ماکروزومی نوزاد چه تاثیراتی بر بارداری و زایمان دارد؟
بزرگی بیش از حد نوزاد باعث دشواری زایمان شده و خطر سزارین و آسیب به نوزاد را هنگام تولد افزایش می دهد. در آینده نیز احتمال بروز مشکلات سلامتی مانند چاقی و دیابت در نوزادانی که با ماکروزومی متولد می شوند، وجود دارد.
علل و عوامل خطر ماکروزومی
حدود 9 درصد از کل نوزادان با ماکروزومی متولد می شوند. دیابت مادر، اضافه وزن مادر، ژنتیک و وجود یک بیماری زمینه ای در نوزاد از جمله دلایل بروز ماکروزومی هستند. وجود هر یک از موارد زیر در مادر ، احتمال وقوع ماکروزومی را افزایش می دهد:
• قبل از بارداری دیابت داشته یا حین بارداری به دیابت بارداری مبتلا گردد.
• اضافه وزن مادر در دوران بارداری، آغاز شود.
• حین بارداری، وزن زیادی اضافه کند.
• در دوران بارداری فشار خون بالا داشته باشد.
• نوزاد قبلی با ماکروزومی متولد شده باشد.
• از تاریخ زایمان بیش از دو هفته گذشته باشد.
• سن مادر بیش از 35 سال باشد.
نشانه های ماکروزومی
اولین و اصلی ترین نشانه ماکروزومی، صرف نظر از اینکه نوزاد زودتر متولد شده است یا دیرتر، وزن هنگام تولد بیشتر از 5/4 کیلوگرم است.
ماکروزومی چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک ابتدا از مادر باردار شرح حال گرفته و اندازه جنین را در طی بارداری اندازه گیری می کند. البته این اندازه ها همیشه دقیق نیست. روش های بررسی اندازه کودک عبارتند از:
• اندازه گیری ارتفاع رحم یا فوندوس: به طول بالاترین نقطه رحم مادر تا استخوان شرمگاه او فوندوس می گویند. اگر این ارتفاع بزرگتر از حد نرمال باشد، نشانه ماکروزومی است.
• سونوگرافی: در این آزمایش از امواج صوتی برای مشاهده تصویری از جنین در رحم استفاده می شود. اگرچه در پیش بینی وزن هنگام تولد کاملاً دقیق نیست، اما می تواند بزرگ بودن جنین در رحم را به کمک این روش تخمین زد.
• بررسی سطح مایع آمنیوتیک: مایعات آمنیوتیک بیش از حد، نشانه تولید ادرار اضافی توسط جنین است. جنین بزرگتر ادرار بیشتری تولید می کند.
• تست بدون استرس یا ان اس تی: این آزمایش ضربان قلب جنین را هنگام حرکت اندازه گیری می کند.
• نیمرخ یا نمایه بیوفیزیکی: این آزمایش ترکیبی از تست بدون استرس و سونوگرافی برای بررسی حرکات، تنفس و میزان مایع آمنیوتیک جنین است.
ماکروزومی چه تاثیری بر زایمان دارد؟
مشکلاتی که ماکروزومی در هنگام زایمان به همراه دارد، عبارتند از:
• احتمال گیرکردن شانه نوزاد (دیستوشی شانه) در کانال زایمان وجود دارد.
• ممکن است ترقوه یا استخوان دیگر نوزاد دچار شکستگی شود.
• زایمان طبیعی بیش از حد طول می کشد.
• ممکن است سزارین لازم باشد.
• اکسیژن کافی به جنین نرسد.
اگر پزشک تشخیص دهد که زایمان طبیعی به دلیل اندازه جنین می تواند عوارض به همراه داشته باشد، زایمان سزارین را توصیه می کند.
ماکروزومی چه عوارضی برای مادر و نوزاد ایجاد می کند؟
ماکروزومی عوارض زیر را برای مادر و کودک به همراه دارد:
• آسیب به واژن: هنگام زایمان، جنین می تواند واژن مادر ، عضلات بین واژن و مقعد و عضلات پرینه را پاره کند.
• خونریزی بعد از زایمان: تولد یک نوزاد بزرگ می تواند مانع از انقباض عضلات رحم پس از زایمان و در نتیجه منجر به خونریزی بیش از حد شود.
• پارگی رحم: اگر زایمان قبلی مادر سزارین بوده و یا سابقه جراحی رحم داشته باشد، احتمال پارگی رحم در حین زایمان وجود دارد که این عارضه، جان مادر را تهدید می کند.
مشکلات احتمالی نوزاد عبارتند از:
• اضافه وزن: نوزادانی که با وزن زیاد متولد می شوند، احتمالاً در کودکی چاق خواهند بود.
• قند خون غیرطبیعی: برخی نوزادان با قند خون پایین تر از حد طبیعی متولد می شوند. قند خون بالا در میان نوزادان پدیده شایعی نیست.
نوزادانی که با اندازه بزرگ متولد می شوند در بزرگسالی در معرض عوارض زیر هستند:
• دیابت
• فشار خون بالا
• چاقی
آنها همچنین در معرض خطر ابتلا به سندرم متابولیک قرار دارند که مجموعه ای از عوارض از جمله فشار خون بالا ، قند خون بالا ، چربی اضافی دور کمر و سطح غیرطبیعی کلسترول را در بر می گیرد. با بزرگتر شدن کودک، سندرم متابولیک خطر ابتلا به بیماری هایی مانند دیابت و بیماری های قلبی را افزایش می دهد.
نگاه کلی
پزشک ممکن است برای اطمینان از زایمان سالم، سزارین را توصیه کند. ثابت نشده است که القای زایمان زودهنگام به طوری که کودک قبل از موعد مقرر متولد شود، تفاوتی در نتیجه ایجاد می کند.
مطالعه بیشتر:
عوارض ماکروزومی جنین برای مادر و جنین چیست؟
جنین ماکروزوم چیست؟ از عات تا تشخیص و درمان
درشت شدن جنین نسبت به سن حاملگی خطرناک است؟
درشت بودن جنین چگونه تشخیص داده می شود و چه عوارضی دارد؟
