سندرم کوشینگ، بیماری کوشینگ چیست و چگونه تشخیص داده می شود؟
سندرم کوشینگ یا هیپرکورتیزولیسم، به دلیل سطوح بالای غیرطبیعی هورمون کورتیزول رخ می دهد که خود می تواند دلایل زیادی داشته باشد. خوشبختانه در بیشتر موارد، درمان مناسب می تواند به شما در مدیریت سطح کورتیزول کمک کند. در ادامه این مطلب همه چیز را درمورد سندرم کوشینگ، از علائم گرفته تا نحوه درمان، برای شما شرح خواهیم داد.
علائم سندرم کوشینگ
شایع ترین علائم این بیماری عبارتند از:
• افزایش وزن
• رسوبات چربی، به ویژه در قسمت میانی، صورت (باعث ایجاد صورت گرد و ماه شکل) و بین شانه ها و قسمت فوقانی پشت (ایجاد قوز بوفالو)
• نازک شدن پوست طوری که به راحتی کبود می شود
• صدمات پوستی که دیر بهبود می یابند
• آکنه
• خستگی
• ضعف عضلانی
علاوه بر علائم رایج در بالا، علائم دیگری نیز وجود دارد که گاهی ممکن است در افراد مبتلا به سندرم کوشینگ مشاهده شود. این موارد می تواند شامل:
• تشنگی شدید
• افزایش حجم ادرار
• پوکی استخوان
• سردرد
• نوسانات خلقی
• اضطراب
• تحریک پذیری
• افسردگی
• افزایش ابتلا به عفونت
در کودکان
کودکان نیز می توانند به سندرم کوشینگ مبتلا شوند، اگرچه کمتر از بزرگسالان. بر اساس یک مطالعه در سال 2019، حدود 10 درصد از موارد جدید سندرم کوشینگ هر ساله در کودکان رخ می دهد.
نشانه های سندرم کوشینگ در کودکان چیست؟
علاوه بر علائم فوق، کودکان مبتلا به سندرم کوشینگ نیز ممکن است موارد زیر را داشته باشند:
• چاقی
• سرعت کندتر رشد
• فشار خون بالا (فشار خون بالا)
نشانه های سندرم کوشینگ در زنان چیست؟
سندرم کوشینگ در زنان بیشتر از مردان شایع است. بر اساس گزارش موسسه ملی بهداشت (NIH) ، سه برابر زنان در مقایسه با مردان دچار سندرم کوشینگ می شوند. زنان مبتلا به سندرم کوشینگ ممکن است موهای اضافی روی صورت و بدن داشته باشند که اغلب در نواحی زیر رشد می کند:
• صورت و گردن
• سینه
• شکم
• ران
آیا زنان متلا به سندرم کوشینگ می توانند باردار شوند؟
علاوه بر این، زنان مبتلا به سندرم کوشینگ ممکن است قاعدگی نامنظمی را تجربه کنند. در برخی موارد قاعدگی به طور کلی وجود ندارد. سندرم کوشینگ درمان نشده در زنان می تواند منجر به مشکلات بارداری شود.
علائم سندرم کوشینگ در مردان چیست؟
همانطور که در مورد زنان و کودکان اتفاق می افتد، مردان مبتلا به سندرم کوشینگ نیز می توانند علائم دیگری را تجربه کنند. مردان مبتلا به سندرم کوشینگ ممکن است موارد زیر را داشته باشند:
• از دست دادن علاقه جنسی
• کاهش باروری
علت ایجاد سندرم کوشینگ چیست؟
سندرم کوشینگ ناشی از افزایش هورمون کورتیزول است. غدد فوق کلیوی شما هورمون کورتیزول تولید می کند. این هومورن به تعدادی از عملکردهای طبیعی بدن شما کمک می کند، از جمله:
• تنظیم فشار خون و عملکرد سیستم قلبی عروقی
• کاهش پاسخ التهابی سیستم ایمنی بدن
• تبدیل کربوهیدرات ها، چربی ها و پروتئین ها به انرژی
• متعادل کردن اثرات انسولین
• پاسخ به استرس
بدن شما ممکن است سطوح بالایی از کورتیزول را به دلایل مختلف تولید کند، از جمله:
• سطح استرس بالا، از جمله استرس مربوط به بیماری حاد، جراحی، آسیب های ناشی از حاملگی، به ویژه در سه ماهه آخر
• تمرینات ورزشی
• سوء تغذیه
• افسردگی، اختلالات هراس یا سطوح بالای استرس عاطفی
آیا مصرف کورتیکواستروئیدها می توانند سبب سندرم کوشینگ شوند؟
شایع ترین علت سندرم کوشینگ استفاده از داروهای کورتیکواستروئیدی مانند پردنیزون در دوزهای بالا به مدت طولانی است. متخصصان این داروها را برای درمان بیماری های التهابی مانند لوپوس یا جلوگیری از پس زدن عضو پیوند شده تجویز می کنند.
دوزهای زیاد استروئیدهای تزریقی برای درمان کمردرد نیز می تواند باعث سندرم کوشینگ شود. با این حال، دوزهای پایین تر استروئیدها به شکل داروهای استنشاقی، مانند آنهایی که برای آسم استفاده می شوند، یا کرم هایی که برای اگزما تجویز شده اند، معمولاً سندرم کوشینگ ایجاد نمی کنند.
آیا تومورها می توانند سبب سندرم کوشینگ شوند؟
انواع مختلف تومور نیز می توانند منجر به تولید بیشتر کورتیزول شوند. برخی از این موارد عبارتند از:
• تومورهای غده هیپوفیز. غده هیپوفیزی که بیش از حد هورمون آدرنوکورتیکوتروپ (ACTH) ترشح می کند و باعث تحریک تولید کورتیزول در غدد فوق کلیوی می شود. به این شرایط، بیماری کوشینگ می گویند.
• تومورهای خارج رحمی. اینها تومورهای خارج از هیپوفیز هستند که ACTH تولید می کنند. آنها معمولاً در ریه، پانکراس، تیروئید یا غده تیموس ایجاد می شوند.
• ناهنجاری یا تومور غده فوق کلیوی. یک ناهنجاری یا تومور آدرنال می تواند منجر به الگوهای نامنظم تولید کورتیزول شود که خود می تواند باعث سندرم کوشینگ شود.
• سندرم کوشینگ فامیلی. اگرچه سندرم کوشینگ معمولاً ارثی نیست، اما ممکن است تمایل ارثی برای ایجاد تومور در غدد درون ریز وجود داشته باشد.
بیماری کوشینگ
اگر سندرم کوشینگ ناشی از تولید بیش از حد ACTH توسط غده هیپوفیز باشد که به نوبه خود به کورتیزول تبدیل می شود، به آن بیماری کوشینگ می گویند. همانند سندرم کوشینگ، بیماری کوشینگ زنان را بیشتر از مردان مبتلا می کند.
درمان سندرم کوشینگ
هدف کلی درمان سندرم کوشینگ کاهش سطح کورتیزول در بدن شما است. این امر می تواند به روش های مختلفی انجام شود. درمانی که دریافت می کنید بستگی به علت ایجاد بیماری شما دارد.
متخصص غدد ممکن است دارویی را برای کمک به مدیریت سطح کورتیزول تجویز کند. برخی از داروها باعث کاهش تولید کورتیزول در غدد فوق کلیوی یا کاهش ACTH در غده هیپوفیز می شوند. سایر داروها که اثر کورتیزول را بر بافت های شما مسدود می کنند.
نمونه ها عبارتند از:
• کتوکونازول (Nizoral)
• میتوتان (لیزودرن)
• متایراپون (متوپیرون)
• pasireotide (Signifor)
• میفپریستون (Korlym ، Mifeprex) در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 یا عدم تحمل گلوکز
در صورت استفاده از کورتیکواستروئیدها، تغییر دارو یا دوز آن ممکن است لازم باشد. سعی نکنید خودتان دوز دارو را تغییر دهید. شما باید این کار را زیر نظر دقیق پزشک دنبال کنید.
سندرم کوشینگ چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص سندرم کوشینگ می تواند بسیار دشوار باشد. زیرا که بسیاری از علائم، مانند افزایش وزن یا خستگی، می توانند دلایل دیگری نیز داشته باشند. علاوه بر این، سندرم کوشینگ خود می تواند دلایل مختلفی داشته باشد.
متخصص غدد سابقه پزشکی شما را بررسی می کند. آنها در مورد علائم، هر گونه مشکل سلامتی و داروهای تجویز شده از شما سوال می کنند و یک معاینه فیزیکی را انجام داده و به دنبال علائم مانند قوز بوفالو و کبودی بدن می گردند.
در مرحله بعد ، آنها ممکن است آزمایشاتی را تجویز کنند، از جمله:
• آزمایش کورتیزول 24 ساعته ادرار: برای این آزمایش، از شما خواسته می شود تا ادرار خود را در یک دوره 24 ساعته جمع آوری کنید. سپس سطح کورتیزول آزمایش می شود.
• اندازه گیری کورتیزول بزاقی: این آزمایش سطح کورتیزول را در نمونه بزاق که در اواخر شب جمع آوری شده است اندازه گیری می کند تا ببیند آیا سطح کورتیزول خیلی زیاد است یا خیر.
• آزمایش سرکوب دگزامتازون با دوز پایین: برای این آزمایش، دوزی از دگزامتازون در اواخر عصر به شما داده می شود. صبح خون شما از نظر سطح کورتیزول آزمایش می شود. به طور معمول، دگزامتازون باعث کاهش سطح کورتیزول می شود. اگر سندرم کوشینگ داشته باشید، این اتفاق نمی افتد.
رژیم غذایی سندرم کوشینگ
اگرچه تغییرات رژیم غذایی بیماری شما را درمان نمی کند، اما می تواند از افزایش بیشتر سطح کورتیزول شما جلوگیری کرده و یا از برخی عوارض ناشی از بیماری جلوگیری کند.
برخی از نکات تغذیه ای برای مبتلایان به سندرم کوشینگ عبارتند از:
• میزان کالری دریافتی خود را کنترل کنید. پیگیری میزان کالری دریافتی مهم است زیرا افزایش وزن یکی از علائم اصلی سندرم کوشینگ است.
• سعی کنید از نوشیدن الکل اجتناب کنید. بر اساس مطالعه ای در سال 2007 ، مصرف الکل با افزایش سطح کورتیزول، به ویژه در مصرف کنندگان زیاد مرتبط است.
• مراقب قند خون خود باشید. سندرم کوشینگ می تواند منجر به افزایش قند خون شود، بنابراین سعی کنید از غذاهایی که باعث افزایش قند خون می شوند استفاده نکنید. نمونه هایی از غذاهایی که باید روی خوردن آنها تمرکز کنید شامل سبزیجات، میوه ها، غلات کامل و ماهی است.
• مصرف سدیم را کاهش دهید. سندرم کوشینگ با فشار خون بالا (فشار خون بالا) همراه است. به همین دلیل، سعی کنید مصرف سدیم خود را محدود کنید.
• مطمئن شوید که به میزان کافی کلسیم و ویتامین D دریافت می کنید. سندرم کوشینگ می تواند استخوان های شما را ضعیف کرده و شما را مستعد پوکی استخوان کند. کلسیم و ویتامین D می توانند به تقویت استخوان ها کمک کنند.
عوامل خطر سندرم کوشینگ
اصلی ترین عامل خطر برای ایجاد سندرم کوشینگ ، مصرف کورتون با دوز بالا در مدت زمان طولانی است. اگر پزشک شما کورتیکواستروئیدها را برای درمان بیماری تجویز کرده است در مورد میزان مصرف و مدت زمان دقیق از آنها سوال کنید.
سایر عوامل خطر می تواند شامل موارد زیر باشد:
• دیابت نوع 2 که به درستی مدیریت نمی شود
• فشار خون بالا (فشار خون بالا)
• چاقی
برخی موارد سندرم کوشینگ به دلیل تشکیل تومور است. اگرچه ممکن است یک زمینه ژنتیکی برای ایجاد تومورهای غدد درون ریز (سندرم کوشینگ خانوادگی) وجود داشته باشد، اما راهی برای جلوگیری از ایجاد تومورها وجود ندارد.
مدیریت سندرم کوشینگ
اگر سندرم کوشینگ دارید، مهم است که به درستی مدیریت شود. در صورت عدم درمان، سندرم کوشینگ می تواند منجر به عوارض جدی شود. این عوارض می تواند شامل موارد زیر باشد:
• پوکی استخوان، که می تواند خطر شکستگی استخوان را افزایش دهد
• از دست دادن عضلات و ضعف عضلانی
• فشار خون بالا
• دیابت نوع 2
• عفونت های مکرر
آیا سندرم کوشینگ خوب می شود؟
هر چه زودتر درمان را شروع کنید، نتیجه مورد انتظار بهتر است. مهم است که توجه داشته باشید که چشم انداز فردی شما بستگی به علت و درمان خاصی دارد که دریافت می کنید. ممکن است مدتی طول بکشد تا علائم شما بهبود یابد. مطمئن شوید که از پزشک خود دستورالعمل های تغذیه ای سالم را بخواهید، قرارهای بعدی را پیگیری کنید و سطح فعالیت خود را به آرامی افزایش دهید.
مطالعه بیشتر:
سندرم ادوارد یا تریزومی 18، از تشخیص تا درمان
سندروم کوتاهی گردن یا سندروم کلیپل فایل چیست؟
سندروم پالیستر کیلیان و علائم سندروم پالیستر کیلیان چیست؟
سندرم آدامز الیور وعلائم و نشانه های سندرم آدامز الیور چیست؟
