علت استفراغ خونی در بارداری چیست و چه باید کرد؟
استفراغ در بارداری به قدری رایج است که برخی از بانوان با احساس تهوع و استفراغ، متوجه می شوند که باردار شده اند. در واقع، تا 90 درصد مادران باردار معمولاً در سه ماهه اول بارداری، حالت تهوع و استفراغ را تجربه می کنند. خوشبختانه، این به اصطلاح "بیماری صبحگاهی" (که می تواند در هر زمانی از روز اتفاق بیفتد) معمولاً در حوالی هفته 12 تا 14 از بین می رود. بنابراین طبیعی است که به استفراغ در بارداری عادت کرده باشید، اما اگر یک روز صبح یک رنگ قرمز تا قهوه ای یعنی خون را در استفراغ خود مشاهده کنید، و استفراغ خونی در بارداری را ببینید چطور؟ در حالی که استفراغ خونی در بارداری (یا هر زمانی) نشانه خوبی نیست، اما این مساله ای است که ممکن است در بارداری رخ دهد و با نام پزشکی هماتمزیس شناخته می شود.
علت استفراغ خونی در بارداری چیست؟
چندین دلیل رایج برای استفراغ خونی در بارداری وجود دارد. بسیاری از این موارد پس از سه ماهه اول بارداری یا پس از زایمان خود به خود از بین می روند. اما همه آن ها نیازمند معاینه توسط پزشک هستند. در حالی که استفراغ در بارداری طبیعی است، استفراغ خونی در بارداری به هیچ عنوان طبیعی نیست. بنابراین در صورت مشاهده خون در استفراغ فوراً به پزشک مراجعه کنید.
چه زمانی باید برای استفراغ خونی در بارداری به پزشک مراجعه کرد؟
ما از همین ابتدا به شما پاسخ نهایی را می دهیم: اگر در استفراغ خود خون دیدید، فوراً به پزشک خود مراجعه کنید. برخی از دلایل استفراغ خونی به قسمت بالایی دستگاه گوارش شما یعنی دهان، گلو، مری (لوله گوارشی که از دهان به معده کشیده شده) و معده مربوط می شود. پزشک شما ممکن است با آندوسکوپی به مری شما نگاه دقیق تری بیندازد. به علاوه پزشک شما ممکن است آزمایش ها و تست های تشخیصی و تصویربرداری دیگری را نیز توصیه کند، مانند:
• بررسی سطح اکسیژن،
• آزمایش خون،
• سونوگرافی،
• ام آر آی،
• سی تی اسکن،
• تصویربرداری با اشعه ایکس (رادیوگرافی)،
آیا استفراغ خونی در بارداری نشانه سقط جنین یا از دست رفتن بارداری است؟
استفراغ خونی در بارداری به خودی خود نشانه سقط جنین نیست و بارداری شما احتمالا هنوز در وضعیت خوبی قرار دارد. با این حال، اگر همراه با استفراغ خونی، علائم خاص دیگری را تجربه کردید، ممکن است دلیلی برای نگرانی وجود داشته باشد. اگر موارد زیر را نیز همراه با استفراغ خونی تجربه کردید، به صورت اورژانسی به مراکز درمانی مراجعه کنید:
• تهوع و استفراغ شدید،
• گرفتگی و درد شدید معده،
• کمردرد خفیف تا شدید،
• سرگیجه یا سبکی سر،
• سردرد جدی،
• لکه بینی سنگین،
• ترشح واژینال همراه با بافت یا خروج مایعات شفاف از واژن،
علت استفراغ خونی در بارداری چیست؟
استفراغ خونی در بارداری علل گوناگونی می تواند داشته باشد ازجمله:
خونریزی لثه:
لثه های برخی از مادران در بارداری زخم و متورم شده و خونریزی می کنند. به این بیماری ژنژیویت بارداری یا التهاب لثه نیز گفته می شود. در طی بارداری لثه های شما ممکن است حساس تر شده و خونریزی کنند، زیرا هورمون های بارداری جریان خون را به لثه ها افزایش می دهند. در این شرایط ممکن است علائم دیگری را نیز تجربه کنید، از جمله:
• لثه های قرمز،
• لثه های متورم یا پف کرده،
• لثه های حساس یا ملتهب،
• حساسیت و اذیت شدن هنگام خوردن و آشامیدن،
• تحلیل و عقب رفتن لثه (دندان های شما کمی بلندتر به نظر می رسند)،
• بوی بد دهان،
ممکن است متوجه آن نشوید، اما خود استفراغ های بارداری ممکن است لثه های حساس شما را تحریک و دردناک تر کنند. این مساله می تواند منجر به خونریزی لثه شود که در نتیجه آن خون می تواند هنگام استفراغ ظاهر شود. قطعا ترکیب زیبایی نیست!
در حالی که ژنژیویت یا التهاب لثه بارداری ممکن است حتی با وجود سلامت دهان و دندان نیز اتفاق بیفتد، مسواک زدن دندان ها حداقل دو بار در روز و نخ دندان کشیدن یک بار در روز می تواند به حفظ سلامت لثه ها و جلوگیری از خونریزی کمک کند.
خونریزی بینی:
بارداری جریان خون را در همه جا و حتی در بینی شما افزایش می دهد. این باعث می شود رگ های خونی داخل بینی متورم شوند. خون بیشتر و رگ های خونی گشادتر، می توانند احتمال خونریزی بینی در بارداری را افزایش دهند، حتی اگر به طور معمول تجربه چنین خونریزی را نداشته باشید.
بسته به اینکه چه نقطه ای از بینی شما خونریزی بینی می کند، یا اگر دراز کشیده اید، ممکن است خون از یک یا هر دو سوراخ بینی بیرون نریخته و در عوض، این احتمال وجود دارد که خون به پشت گلو یا دهان شما جاری شود و اگر مدت کوتاهی پس از آن استفراغ کنید، همراه با محتویات معده خارج خواهد شد.خون ناشی از خونریزی بینی ممکن است به رنگ قرمز روشن تا قرمز تیره باشد. شما احتمالاً گرفتگی بینی نیز خواهید داشت که یکی دیگر از چالش های اذیت کننده بارداری است!
تحریک دهان یا گلو:
اگر تکه های کوچک خون یا خون تیره و خشک شده در استفراغ خود می بینید، ممکن است از گلو یا دهان شما باشد. استفراغ بیش از حد می تواند پوشش داخلی و پشت گلو را تحریک کند. این به این دلیل است که استفراغ معمولاً با ترشحات اسیدی معده مخلوط می شود.
اگر سابقه دل درد شدید داشته باشید، احتمالاً سوزش اسید در پشت گلو را احساس کرده اید. این می تواند منجر به خونریزی یا پوسته پوسته شدن پوشش گلو یا دهان شود که در صورت استفراغ مجدد رخ می دهد. در چنین وضعیتی ممکن است در گلو و دهان خود نیز احساس درد، اذیت شدن و تورم داشته باشید.
تحریک یا پارگی مری:
لوله مری از دهان و گلو به سمت معده می رود. استفراغ زیاد می تواند پوشش مری را تحریک کند که این مساله نیز ممکن است به مقدار کمی خون یا خون خشک در استفراغ شما منجر شود.
خونریزی شدیدتر ممکن است در اثر پارگی مری ایجاد شود. این وضعیت نادر اما جدی است و ممکن است در هر زمانی از بارداری رخ دهد. خوشبختانه، این یک علت کمتر شایع برای خونریزی هنگام استفراغ در سه ماهه اول است.
پارگی مری زمانی اتفاق می افتد که فشار زیادی در داخل معده یا مری وجود داشته باشد. در موارد نادر، این عارضه ممکن است در اواخر سه ماهه سوم بارداری رخ دهد. این مشکل ممکن است به دلیل ترکیبی از حمل وزن بیشتر و وجود بیماری ها یا مشکلات پزشکی، اتفاق بیفتد.
علل شایع تر پارگی مری عبارتند از:
• سوء استفاده از الکل،
• بولیمیا (پرخوری عصبی)،
• فتق،
• پره اکلامپسی (مسمومیت حاملگی)،
• سرفه های شدید،
• عفونت های معده،
اگر دچار پارگی مری شده باشید، احتمالاً مقدار زیادی خون قرمز روشن در استفراغ خود خواهید دید. همچنین ممکن است علائم جدی دیگری نیز داشته باشید، مانند:
• سرگیجه یا سبکی سر،
• مشکل در تنفس،
• دل درد شدید،
• درد شدید معده،
• کمر درد،
• احساس خستگی غیرطبیعی،
• مدفوع تیره یا قیری رنگ،
زخم معده:
زخم معده، به زخم های باز در پوشش داخلی معده شما گفته می شود. گاهی اوقات، این زخم های ریز ممکن است خونریزی کنند و در نتیجه خون قرمز روشن یا تیره را در استفراغ خود مشاهده خواهید کرد. اگر قبلاً زخم معده داشته اید، ممکن است در بارداری دوباره عود کرده و برایتان مشکل ایجاد کند. زخم معده معمولاً به دلایل زیر ایجاد می شود:
• عفونت باکتریایی (به نام هلیکوباکتر پیلوری)،
• مصرف داروهایی مانند آسپرین و ایبوپروفن،
• استرس بیش از حد،
زخم معده می تواند حالت تهوع و استفراغ را در بارداری تشدید کند. همچنین ممکن است با این علائم همراه باشد:
• درد یا ناراحتی معده،
• سوزش سردل،
• آروغ زدن،
• نفخ،
• احساس سیری مداوم،
• کاهش وزن،
درمان استفراغ خونی در بارداری چیست؟
درمان دارویی استفراغ خونی در بارداری به علت آن بستگی دارد. اگر زخم معده دارید، پزشک ممکن است برای رفع آن آنتی بیوتیک تجویز کند. تغییر رژیم غذایی و پرهیز از مصرف خودسرانه داروهای بدون نسخه مانند آسپرین (مگر اینکه پزشک متخصص آن را به عنوان بخشی از روند درمانی بارداری شما تجویز کرده باشد)، می تواند کمک کننده باشد.
همچنین پزشک شما ممکن است داروهایی را برای کمک به کاهش حالت تهوع و استفراغ تجویز کند. قبل از مصرف داروهای بدون نسخه با پزشک خود مشورت کنید، زیرا برخی از داروهای رایج برای کاهش تهوع ممکن است در بارداری برای شما مناسب نباشند. علل جدی تر وجود خون در استفراغ، مانند پارگی مری، ممکن است به داروها و حتی جراحی برای ترمیم نیاز داشته باشد.
درمان های خانگی برای استفراغ
تا زمانی که با پزشک خود در مورد علت خون در استفراغ صحبت نکرده اید (که باید فوراً انجام شود)، به دنبال درمان های خانگی برای حل این مشکل نباشید.اگر بعد از مراجعه به پزشک، در حال درمان هستید اما هنوز هم با این وجود با تهوع بارداری سخت دست و پنجه نرم می کنید، دوباره با پزشک خود در مورد راه حل های موجود صحبت کنید.
به یاد داشته باشید، حتی داروهای طبیعی و گیاهان دارویی نیز داروهای قدرتمندی هستند. برخی حتی ممکن است باعث سوزش معده یا درد بیشتر معده شوند، که می تواند مشکل را بدتر کند!
یک درمان خانگی آزمایش شده و مورد تایید برای کاهش شدت تهوع و استفراغ، زنجبیل است. در واقع، یک بررسی پزشکی در سال 2016 نشان داد که زنجبیل به بهبود حالت تهوع و استفراغ در مادران بارداری که 250 میلی گرم (میلی گرم) از این گیاه دارویی یعنی معادل 4 بار در روز مصرف می کردند، کمک می کند.شما می توانید زنجبیل تازه را به چای، آب یا آب میوه اضافه کنید. همچنین می توانید از پودر زنجبیل، شربت، آب میوه، کپسول یا قرص و همچنین زنجبیل شیرین شده و زنجبیل خشک کمک بگیرید.
سایر داروهای خانگی و طبیعی برای کاهش تهوع و استفراغ عبارتند از:
• ویتامین B-6 (احتمالاً در مکمل مولتی ویتامینی بارداری شما وجود دارد)،
• نعناع و قرص نعنایی،
• برخی آب میوه ها، مانند زغال اخته یا تمشک،
عوارض احتمالی استفراغ خونی در بارداری چیست؟
اگرچه استفراغ خونی در بارداری بیشتر به شما مربوط می شود تا فرزندتان، اما می تواند باعث نگرانی های سلامتی برای هر دوی شما شود. اگر مقداری خون در استفراغ خود مشاهده کردید به پزشک خود اطلاع دهید و به هیچ عنوان آن را نادیده نگیرید.
ممکن است اصلاً نیازی به درمان نداشته باشید. و اگر پیگیری را به موقع را انجام دهید، درمان مناسب می تواند به جلوگیری از عوارض کمک کند. خونریزی شدید در داخل بدن می تواند منجر به عوارضی مانند از دست دادن خون و شوک شود. علائم و نشانه هایی که ممکن است نشان دهند شرایط به درستی پیش نمی رود، عبارتند از:
• تهوع و استفراغ شدید،
• تنفس سریع و کم عمق،
• سرگیجه یا سبکی سر،
• تاری دید،
• گیجی،
• پوست سرد یا مرطوب و چسبناک،
• ادرار نکردن به اندازه کافی،
• مدفوع تیره یا خون در مدفوع شما،
سخن نهایی
وجود خون در استفراغ شما قطعاً ترسناک است. با این حال، چندین دلیل ساده وجود دارد که ممکن است خون بالا بیاورید. خود استفراغ و عق زدن می تواند باعث این اتفاق شود. سایر عوارض بارداری نیز ممکن است مقصر باشند.
در صورت مشاهده استفراغ خونی در بارداری به پزشک خود اطلاع دهید. چکاپ و پیگیری علت بسیار مهم است، زیرا به درمان زودهنگام کمک می کند. ممکن است به دارو یا سایر درمان های پزشکی نیاز داشته باشید. درمان سریع و مناسب علت می تواند به سلامت شما و جنین درون رحمتان کمک کند.
مطالعه بیشتر:
انواع حالت تهوع بارداری : تهوع خفیف و تهوع شدید
درمان حالت تهوع در دوران بارداری با راهکارهای خانگی
استفراغ شدید حاملگی چیست و درمان آن چگونه است؟
دلیل حالت تهوع در بارداری و علت تهوع در ماه اخر بارداری چیست
