علت تیر کشیدن پستان ها در شیردهی چیست و چه باید کرد؟
شیردهی مشکل است اما قرار نیست دردناک باشد. شاید کمی زمان ببرد تا راه و روش و نحوه صحیح شیردهی را بیاموزید اما قرار نیست شیردهی به شما آسیب بزند. پس اگر دچار درد سینه، ترک و زخم نوک پستان، تیر کشیدن پستان ها در شیردهی و هر مشکل دیگری شدید چه باید کرد؟ در این مقاله به دلایل اصلی آسیب و تیر کشیدن پستان ها در شیردهی و درمان‌ها و کمک‌های مربوطه اشاره میکنیم:
تیر کشیدن پستانها در شیردهی نشانه چیست؟
تغذیه با شیر مادر از مهمترین جنبه‌های مادر شدن است که به مادر و نوزاد اجازه میدهد تا ضمن تأمین مواد مغذی ضروری برای رشد، ارتباط قوی بین مادر و نوزاد ایجاد کند. در کل شیردهی کار آسانی نیست .کمتر از نیمی از مادران بعد از شش ماهگی همچنان تغذیه با شیر مادر را ادامه می‌‌دهند و تنها 27 درصد این کار را تا یک سالگی شیرخوار پی می‌‌گیرند. این در حالی است که آکادمی اطفال آمریکا توصیه می‌کند تا زمانی که شیرخوار یک ساله شود شیردهی را حتما ادامه دهید.گاهی اوقات شرایط خارج از کنترل باعث میشود مادر به ناچار شیردهی را قطع کند. اگر درد باعث شده چنین تصمیمی بگیرید توصیه میکنیم پیش از هر تصمیم و اقدامی با متخصص مشورت کنید.
10 علت درد و تیر کشیدن پستان ها در شیردهی
در اینجا به برخی از دلایل ایجاد درد و تیر کشیدن پستان ها در شیردهی اشاره میکنیم. درصورتی که به هر یک از این مسایل دچار هستید در مشورت با یک متخصص آن را درمان کنید تا بتوانید مجدد از شیردهی لذت ببرید.
1. چفت نشدن مناسب
در طول شیردهی شیرخوار باید نوک سینه را به درستی در دهان بگیرد و نوک پستان و بیشتر حجم هاله قهوه ای در دهان او باشد. به این وضعیت چفت شدن مناسب می‌گوییم. در صورتی که این موضوع به درستی اتفاق نیافتد مادر حین شیردهی دچار درد میشود. البته شرایطی هم وجود دارد که شیرخوار در آن توانایی چفت شدن مناسب را ندارد. از آن جمله می‌توان به مکش ضعیف شیرخوار، ابتلا به گره زبانی یا آنکیلوگلوزیا، قرار گرفتن در وضعیت نادرست شیردهی، سردرگمی نوک پستان و ...اشاره کرد که همه گی می تواند مسبب تیر کشیدن پستان ها در شیردهی باشند.
2. پر شیر شدن پستانها
گاه بعد از زایمان بدن هنوز نمیداند چه میزان شیر باید تولید کند و تولید زیاد شیر و عدم تخلیه به موقع آن باعث پر شیر شدن و سفت و دردناک شدن و سنگینی سینهها و نیز تیر کشیدن پستان ها در شیردهی میشود. تغذیه شیرخوار با بطری، دور بودن مادر از شیرخوار و عدم تغذیه به موقع و کافی یا اختلالات ژنتیکی در مادر میتواند زمینه ساز این مشکل شود.
3. بسته شدن مجاری شیری
پستانها از مجاری و غدد شیری تشکیل شده اند که شیر را تولید کرده و به نوک پستانها می‌رسانند. در صورتی که مجاری شیری دچار گرفتگی شوند سینهها متورم و سفت شده و توده‌هایی در آنها شکل می‌گیرد. شایع ترین علت انسداد مجاری شیری عدم شیردهی به موقع است. پوشیدن سوتین تنگ و فشرده سازی پستان هم میتواند سبب گرفتگی مجاری پستان شود.
4. ورم پستانها
درصورتی که مجاری شیری گرفته شده، به سرعت درمان نشود نوعی عفونت بروز می‌کند که سبب ورم پستان میشود و اصطلاحا به آن ماستیت می‌گویند. عفونت باکتریایی موجود میتواند زمینه ساز درد و تب و قرمزی پستان شود. گاه دلیل این عفونت باکتری‌هایی است که از دهان شیرخوار یا ترک‌های نوک پستان به مجاری شیری منتقل میشود. ورم پستان دلیلی برای قطع شیردهی نیست. ادامه شیردهی به درمان ورم کمک می‌کند و سبب پاک شدن مجاری شیری خواهد شد.
5. برفک
برفک نوعی از عفونت قارچی شبیه به ماستیت است که دلیل بروز آن نوعی مخمر است که در محیط گرم و مرطوب رشد می‌کند. برفک سبب براق و پوسته پوسته شدن پوست پستان شده و دردناک است. برای آنکه مطمئن شوید به برفک مبتلا شده اید لازم است دهان شیرخوار را بررسی کنید. احتمالا دهان شیرخوار برفک دارد و به شکل لکه‌های سفید رنگ در دهان مشخص است.
6. تیر کشیدن پستان ها در شیردهی
برای تولید شیر هورمونها ترشح میشوند و از طریق مجرای شیری به بیرون راه پیدا میکنند. این مکانیسمی طبیعی است که در برخی زنان مخصوصا بعد از زایمان با درد همراه است. اکثر زنان این درد را به شکل سوزن سوزن شدن در پستان تجربه میکنند.
7. ترک نوک سینه
نوک پستانها بویژه در آغاز شیردهی دردناک و حساس است. این موضوع طبیعی است اما گاه این حساسیت با ترک خوردگی نوک پستان و خونریزی همراه میشود و شیردهی در این شرایط دردناک خواهد بود.ترک به دلیل چفت نشدن کامل دهان شیر خوار و پستان رخ میدهد که سبب فشار بیشتر به نوک پستان و ترک و خونریزی آن خواهد شد. استفاده از محصولات بهداشتی نامناسب، پوشیدن سوتین‌های تنگ و مراقبت نادرست از نوک پستان هم میتواند زمینه ساز این مسئله باشد. دلیل دیگر حجم زیاد بزاق شیرخوار است که سبب خشکی نوک پستان میشود.
8. تاول‌های نوک سینه
تاول‌های نوک سینه درواقع کیست‌های ریز و پر شیر به شکل جوش‌های سفید رنگی در نوک سینه هستند که دلیل بروز آنها بسته شدن مجاری شیری است. ممکن است با خونریزی یا درد همراه نباشند اما اکثر زنان از درد تیرکشنده هنگام شیردهی شکایت میکنند.
9. وازواسپاسم
این موضوع زمانی رخ میدهد که رگ‌های خونی در پستان منقبض شوند که به صورت تیر کشیدن پستان ها در شیردهی حس می شود. در این شرایط جریان خون در پستان متوقف شده و بین چند ثانیه تا چند دقیقه طول می‌کشد و سبب درد شدید میشود. از دیگر علایم آن می‌توان به رنگ پریدگی نوک پستان به دلیل خونرسانی اشاره کرد.
در صورتی که دچار مشکلات نوک پستان شده باشید احتمال وازواسپاسم بیشتر میشود. این مشکل در افرادی که سرما می‌خورند یا قبلا دچار انقباض عروق در شست پا یا انگشتان شده اند بیشتر است.
10. دوشیدن شیر
گاه استفاده از شیردوش سبب درد در پستان میشود. در شرایطی که سرعت مکش را بالا تنظیم کرده باشید یا سرک شیردوش به خوبی نصب نشده باشد و چفت پستان نباشد یا خیلی مکرر از شیردوش استفاده کنید یا به برخی از مواد آن حساسیت داشته باشید ممکن است دچار درد در نوک پستان شوید.
10 درمان برای کاهش درد و تیر کشیدن پستان ها در شیردهی
هر عاملی که سبب تیر کشیدن پستان ها در شیردهی شده باشد را باید سریعا شناسایی و درمان کرد. در اینجا به 10 روش درمانی اشاره میکنیم که در موقعیت‌های مختلف می‌توانند موثر باشند:
1- شیردهی را فورا آغاز کنید
بعد از زایمان در اولین فرصت باید شیردهی را آغاز کرد. با آغاز شیردهی سینه نرم تر شده و اگر شیرخوار به درستی به سینه چفت شود مادر دچار ترک نوک پستان نخواهد شد.
2- وضعیت شیردهی خود را اصلاح کنید
یکی از شایع ترین دلایل درد و ناراحتی در نوک پستان چفت شدن نادرست شیرخوار به نوک پستان است. برای چفت شدن درست ابتدا با نوک پستان بینی شیرخوار را لمس کنید و بعد از باز کردن دهان نوک سینه و حجم بالایی از هاله قهوه ای دور آن را درون دهان نوزاد بگذارید. بدن شیرخوار نیز باید کاملا به بدن مادر بچسبد و فاصله نیافتد. هر از گاهی نیز دهان شیرخوار را بررسی کنید تا مطمئن شوید برفک ندارد.
3- با متخصص مشورت کنید
اگر وضعیت شیردهی نامناسبی دارید و این موضوع باعث ناراحتی نوک پستان شده حتما با متخصص در رابطه با آن مشورت کنید.
4- مرتبا به شیرخوار خود شیر دهید
برای شیردهی به شیرخوار برنامه خاصی نداشته باشید و هر بار فرزندتان طلب شیر کرد او را سیراب کنید. اگر به هر دلیلی نمی‌توانید مرتبا شیر دهید حتما شیر را دوشیده و نگهداری کنید. در این شرایط احتمال بسته شدن مجاری شیری کم میشود.
5- با وجود ناراحتی به شیردهی ادامه دهید
شاید این راهکار به نظرتان غیرمنطقی برسد اما در اکثر موارد شیردهی به درمان سریع تر مشکل کمک می‌کند. اگر به هر دلیل مجبور به متوقف کردن شیردهی شدید با دوشیدن شیرتان سعی کنید نوزاد با شیرمادر تغذیه شود.
6- از کرم نوک پستان استفاده کنید
کرم‌های مخصوص نوک پستان به نرم شدن پوست سر پستان کمک کرده و مناسب پوست‌های خشک و تحریک شده است. استفاده از این کرم‌ها برای مادر و شیرخوار مناسب است. همیشه قبل از استفاده از کرم روی پستان آن را روی ناحیه ای از دست یا بازو امتحان کنید تا مطمئن شوید به آن آلرژی ندارید. برخی مواد شیمیایی موجود در این کرم‌ها ممکن است اوضاع را وخیم‌تر کنند پس حتما با مشورت پزشک از آنها استفاده کنید.
7- کمپرس گرم و سرد کمک کننده است
گاه استفاده از کمپرس سرد یا گرم میتواند مفید باشد. کمپرس سرد میتواند درد را کاهش داده و تورم را بخواباند. کمپرس گرم برای رفع تنگی و انقباض عضلات و عروق و کاهش درد مناسب است.
8- استفاده از سپر نوک سینه
سپرهای مخصوص شیردهی از لاستیک بسیار نازک تهیه شده و با نصب شدن سر سینه بدون آسیب دیدن سر پستان به جریان شیر کمک می‌کند. استفاده از سپر در حالت عادی توصیه نمی‌شود ولی اگر دچار زخم و ترک نوک پستان هستید میتواند کمک کننده باشد و به ادامه شیردهی تا بهبود نوک پستان کمک کند.
9- سوتین سایز مناسب
یکی از دلایل بروز درد در نوک پستان پوشیدن لباس‌های زیر تنگ است. سعی کنید سوتین‌هایی با سایز مناسب انتخاب کنید که هوا در آن جریان داشته باشد. در خانه بدون سوتین باشید.
10- اگر نیاز است به متخصص مراجعه کنید
اگر دچار درد و ناراحتی هستید و تیر کشیدن پستان ها در شیردهی شما را به شدت آزار می دهد و نیز این موضوع بیش از یک هفته ادامه پیدا کرده است برای تشخیص درست به متخصص مراجعه کنید.
مطالعه بیشتر:
1- درمان درد و سفت شدن سينه در دوران شيردهي
2- علت سوزش سينه در شيردهي چیست و چگونه قابل درمان است؟
3- سوزش نوک سینه در شیردهی به چه علت و درمان دارویی آن چیست؟
4- درد نوک سینه در شیردهی علت چیست وبرای برطرف شدن درد چه کنیم؟
