علت ترش شدن شیر مادر چیست؟
در حالی که اغلب مادران با هیچ مشکلی در شیردهی روبرو نشده و هرگز مجبور نمی شوند فکر خود را مشغول مسائلی از قبیل این کنند که بو یا طعم شیر سینه ها، برای فرزند شیرخوارشان چگونه به نظر می رسد، اما برای برخی دیگر ماجرا آنقدر هم ساده نیست. بعضی از مادران، ممکن است با ترش شدن شیر مادر مواجه شده و بوی ترشیدگی و یا عطر صابونی در شیر خود روبرو شوند و فرزندشان از خوردن شیر سرباز زند. هر چیزی می‌تواند باعث شود شیر مادر به شکلی بد تغییر کند. همه چیز از داروهای خاص گرفته تا غذاها و نوشیدنی ها، شیمی بدن و روش های ذخیره سازی شیر می توانند در ترش شدن شیر مادر موثر باشند.
علت ترش شدن شیر مادر چیست؟
شیر مادر به عنوان یکی از شیرین ترین خوراکی ها بر روی کره زمین شهرت دارد، مخصوصاً هنگامی که با شیر خشک مقایسه می شود. مادرانی که طعم و بوی هر دو این شیرها را امتحان کرده اند، به خوبی می دانند که شیر خشک و شیر مادر تفاوت فاحشی دارند. در ادامه دلیل ترش شدن شیر مادر را برای شما شرح خواهیم داد و می گوییم که در بیشتر موارد علت ترش شدن شیر مادر و امتناع نوزاد از خوردن آن چیست؟
1. مصرف برخی داروها
گاهی پیش می آید که مادر شیرده بنا به دلایلی از داروهای خاصی استفاده می کند و ناگهان متوجه می شود که فرزند شیرخوار او دیگر مشتاق به شیر خوردن از سینه هایش نیست، در چنین شرایطی این احتمال وجود دارد که داروهای مصرفی مادر بر طعم شیر او تأثیر گذاشته و موجب ترش شدن شیر مادر شده باشند. اگر انزجار نوزاد از شیر مادر ادامه یابد، در اولین قدم مادر باید به مطب پزشک خود مراجعه کند و ببیند آیا این احتمال وجود دارد که پزشکش داروهای دیگری را به عنوان جایگزین داروهای فعلی تجویز نماید که مصرف آن ها منجر به ترشی طعم شیر نشود. اگر این گزینه در دسترس نباشد، خوشبختانه همیشه گزینه شیر خشک وجود دارد که می توانید از آن کمک بگیرید. به یاد داشته باشید، حتی اگر شیر مادر ماده خارق العاده ای باشد، حفظ سلامت مادر ارجحیت دارد.
2. ذخیره کردن شیر به طور نامناسب
شیری که فاسد شده، بد طعم و تهوع آور است. اگر مادر شیرده به درستی شیر خود را در یخچال و یا فریزر ذخیره نکند، شیر بدبو و بدمزه خواهد شد. شیر مادر باید همیشه در کیسه های شیر مخصوص، بطری های پلاستیکی بدون بیسفنول آ (BPA) یا ظروف شیشه ای نگهداری شود. به علاوه، این ظرف ها باید تمیز و کاملا خشک باشند. ظروف مرطوب به محلی برای تولید باکتری تبدیل خواهند شد، به خصوص اگر بیش از زمان توصیه شده در اطراف میز آشپزخانه و یا یخچال بماند. همچنین به دلیل احتمال انتقال باکتری ها، هرگز شیر خود را در کنار گوشت های خام ذخیره نکنید. محل ذخیره سازی شیر مادر در یخچال و فریزر، باید فضایی تمیز و اختصاصی باشد .
3. تا به حال اسم لیپاز را شنیده اید؟
لیپاز آنزیمی است به تجزیه لیپیدها و چربی های موجود در شیر مادر کمک می کند. اگر میزان لیپاز در شیر یک مادر شیرده بیشتر باشد، فرآیند تجزیه لیپیدها سریع تر اتفاق می افتد و باعث تغییر بو و طعم شیر شده و موجب ترش شدن شیر مادر می شود. یادم می آید که یکبار شیرم را برای سال ها ذخیره کردم. زمانی که پس از مدت ها آن را یخ زدایی کردم، از رایحه حال به هم زن و تندی که داشت، حالم به شدت بد شد. شاید فکر کنید این مساله ناامید کننده است، نه؟ اما خوشبختانه این بدان معنی نیست که شما مادری شکست خورده هستید. پس ناامید نباشید. هنوز هم می توانید شیر خود را مثل طلای مایع ارزشمند، برای استفاده در آینده ذخیره کنید. اما برای اطمینان از اینکه طعم و رایحه شیرتان به بدی زباله نشود، این کار از طرف شما کمی بیشتر طول می کشد.
4. خوردن غذاهای خاص
غذاهای فراوانی هستند که می توانند طعم خوشایند و شیرین شیر مادر را برای فرزند شیرخوار او کمتر کنند. بنابراین اگر نگران این هستید که طعم و بوی شیرتان به خاطر مصرف مواد غذایی تغییر کرده و فرزندتان از خوردن آن سرباز زند، بهترین کار این است که نگاهی به آنچه در رژیم غذایی شما است، بیاندازید. مواد غذایی تند مانند مارچوبه و سیر بوی شدیدی در شیر مادر ایجاد می کند. اگر شما واقعاً عاشق این غذاها هستید و نمی توانید آن ها را از برنامه غذایی خود حذف کنید، پس حتماً این مواد غذایی را در طول بارداری خود به طور منظم بخورید. به این ترتیب فرزند متولد نشده شما مدت ها قبل از اینکه زندگی خارج از رحم را تجربه کند، به این مواد و عطر و طعم آن ها عادت می کند.
5. منبع آب مصرفی شما
مادران عزیز شاید برایتان عجیب باشد، اما شما حتی باید به آنچه که می نوشید هم فکر کنید! وقتی صحبت از شیردهی می شود، از آب برای همه چیز و همه کاری استفاده می شود. ما از آب برای جلوگیری از کم آب شدن بدن فرزندمان و همچنین تهیه غذای او استفاده می کنیم و به علاوه برای تمیز کردن بطری ها و قطعات پمپ سینه به آن نیاز داریم. اگر منبع آب آلوده باشد، احتمال ترش شدن شیر مادر و اینکه شیر مادر فاسد و بد طعم شود وجود داشته و حتی می تواند خطرناک باشد. منابع آبی که به خوبی تصیفه نشده و حاوی مقادیر زیادی آرسنیک، سرب و حتی آثاری از داروهای دارویی باشند، می توانند سریعا فرزند شما را از خوردن شیر رویگردان کنند، خصوصاً اگر این سموم برای مدت طولانی در سیستم بدن مادرشان جمع شده باشد.
6. مکمل های خاص
هنگامی که ما مادران فرزند دلبند خود را به دنیا می آوریم، اغلب فکر می کنیم که دیگر آزادیم تا هر آنچه را که نمی توانستیم در دوران بارداری بخوریم، مصرف کنیم. بعد از نه ماه طولانی و رعایت سفت و سخت، حالا ما آماده این هستیم که کمی آزادانه و بیخیال رفتار کنیم، ماهی خام و سوشی بخوریم، شراب بنوشیم و هر مکمل دیگری را که دلمان می خواهد را مصرف کنیم. اما مادرانی که از سینه خودشان به فرزندشان شیر می دهند، مجبور خواهند بود از این آزادی تازه به دست آمده چشم پوشی کنند. برخی مکمل ها مانند مکمل روغن ماهی و روغن بذر کتان می توانند طعم شیرین مادر را بسیار تند و زننده کنند. مکمل های آنچوی تهیه شده از ماهی کولی نیز همین کار را انجام خواهند داد و این به دلیل سطح بالای چربی های اکسید شده و فاسد در منابع مکمل است.
7. فنجان قهوه صبحگاهی
در طی بارداری برای نه ماه تمام، شما از خوردن قهوه صرف نظر کرده اید. البته که دلیل این کار تنها به خاطر سالم نگه داشتن رژیم غذاییتان نبوده و هدف اصلی حفظ سلامتی خود و فرزند درون رحمتان بوده است. حالا که فرزند دلبند شما با خیال راحت به دنیا آمده است، احتمالا فکر می کنید که می توانید به صورت دیوانه وار به مصرف قهوه روی بیاورید. کافئین نمی تواند به همان روشی که از جفت عبور می کرد و به جنین می رسید، به شیر مادر وارد شود، بنابراین می توانید در مورد مصرف نوشیدنی های کافئین دار آزادی عمل بیشتری نسبت به آنچه در گذشته مصرف می کردید، داشته باشید. اما قبل از اینکه تصمیم بگیرید که مصرف قهوه را شروع کنید، شاید بد نباشد در نظر بگیرید که طعم و رایحه شدید قهوه ممکن است بر بو و مزه شیر شما تأثیر بگذارد و منجر به ترش شدن شیر مادر شود.
اگر احیانا متوجه شدید که فرزند شیرخوار شما دچار ریفلاکس (برگشت) اسید معده، کولیک و یا نفخ و باد معده فراوان شده است و یا اینکه از خواب شبانه بیدار می شود، بهتر است از خوردن قهوه در دوران شیردهی صرف نظر کنید.
8. دست برنداشتن از مصرف لبنیات
پنیر، بستنی، کلوچه تهیه شده از شیر، لطفا همه این ها را به من بدهید! این ها صحبت های یک مادر عاشق لبنیات و محصولات تهیه شده از آن است. من دیوانه وار لبنیات را دوست دارم و کاملاً خوشحالم که هرگز مجبور نشدم به خاطر شیردهی به فرزندانم، مصرف این ماده غذایی مورد علاقه ام را ترک کنم. اما از آنجا که همه مادران چندان خوش شانس نیستند. هضم کردن پروتئین شیر که در بسیاری از موارد مصرفی مورد توجه روزانه ما موجود است، برای برخی از نوزادان سخت است. نوزادانی که با چنین حساسیت هایی دست و پنجه نرم می کنند، تمام اشتهای خود به خوردن تمام وعده های غذایی خود در صبح و ظهر و شام از دست خواهند داد. اگرچه مصرف محصولات لبنی ممکن است بوی شیر شما را به شکلی نامطبوع گویی که یک سبد تخم‌مرغ فاسد است، تغییر ندهد، اما به دلیل وجود حساسیت به شیر، ممکن است معده نوزاد شما اذیت شده، چندین بار در روز شیر را بالا آورده و آن روی پیراهن شما بریزد، در این صورت قطعا شیر بوی بدتری از تخم مرغ فاسد هم پیدا می کند.
9. افزودن ادویه
بعد از یک روز طولانی و سخت، هیچ چیز مثل نشستن و خوردن غذاهای تند و پر ادویه هیجان انگیز نیست. بسیاری از مردم در سراسر جهان نمی توانند از خوردن غذاهای خوشمزه و پر ادویه دست بکشند. در حالی که ممکن است رویای خوردن کباب های خوش طعم و پر از ادویه ماسالا را ببینید، اما ممکن است مجبور شوید از عملی کردن این رویا اجتناب کنید تا دوران شیردهی را پشت سر بگذارید. غذاهای ادویه دار و تند میتوانند بر شیر مادر و در نتیجه نوزاد تاثیر بگذارند، اگرچه دلسرد کننده است اما در حقیقت نوزادان این سلیقه غذایی بزرگ ترها را دوست ندارند. گاهی اوقات بعضی از مادران شیرده متوجه می شوند که وقتی غذاهای پر از ادویه می خورند، فرزندان آن ها علاقه زیادی به خوردن شیر سینه ها ندارند. اگر شما هم این الگو را تشخیص دادید، فعلا باید دور غذاهای تند و پر از ادویه های رنگارنگ را خط بکشید.
10. عفونت و التهاب سینه (ماستیت) بیشتر از آن چیزی که فکر می کنید، رایج است
ماستیت یا همان التهاب و عفونت سینه ها یک چالش سخت برای مادران است که می تواند منجر به ترش شدن شیر مادر شود. مادرانی که به اندازه کافی بدشانس بوده اند و درد و رنج ناشی از این عفونت را تجربه کرده اند، به خوبی می دانند که من در مورد چه چیزی صحبت می کنم. ما می دانیم که ماستیت پستان می تواند باعث ایجاد عوارض ناخوشایند شود، اما آیا این را هم می دانید که این بیماری التهابی سینه می تواند بو و طعم شیر شما را نیز تغییر دهد؟ عفونت و التهاب پستان باعث افزایش عطر و مزه شیر شده و طعم آن را شور می کند. برخی از نوزادان به این تغییر ناگهانی در رژیم غذایی خود توجهی نمی کنند، در حالی که دیگر نوزادان از خوردن شیر در چنین شرایطی دوری می کنند. اگر شما هم درگیر این مشکل شده اید، امید خود را از دست نداده و به خاطر داشته باشید که این شرایط تا ابد تداوم نخواهد داشت. تمام سعی خود را بکنید که با وجود اذیت شدن و درد شیردهی را ادامه دهید، زیرا به رفع انسداد مجاری شیری شما کمک می کند و در نتیجه در کمترین زمان ممکن مجددا شیر شیرین شما در دسترس خواهد بود.
حال که می دانید چه چیزهایی باعث ترش شدن شیر مادر میشود، اگر مشاهده کردید که نوزادتان دیگر علاقه ای به خوردن شیر ندارد این موارد را بررسی کنید، شاید تغییر طعم شیر علت این مساله باشد.
مطالعه بیشتر:
1- چه عواملی سبب بد مزه شدن شیر مادر می شود؟
2- عوامل موثر بر طعم و عطر و مزه شیر مادر چیست؟
3- چه غذاهایی سبب بدمزه شدن شیر مادر می شود؟
4- طعم شیر مادر، چه عواملی بر طعم شیر مادر اثر می گذارند؟
