آزمایش های سه ماهه دوم بارداری کدام است؟
به یاد داشته باشید که هدف اصلی از تمامی سونوگرافی ها و آزمایشات دوران بارداری اطمینان از سلامت جنین و مادر است و به هیچ وجه پزشکان قصد ندارند که به شما استرس وارد کنند. در ادامه این متن با هم آزمایش های سه ماهه دوم بارداری را مرور خواهیم کرد تا بدانید در سه ماهه دوم بارداری انجام چه آزمایشاتی برای اطمینان از خوب پیش رفتن روند بارداری ضروری است.
آزمایش های سه ماهه دوم بارداری
در اینجا به آزمایش هایی که در سه ماهه دوم بارداری باید انجام شود، اشاره می کنیم:
آلفا فتوپروتئین سرم مادرانه (ام اس ای اف پی) و غربالگری چند مارکری: یکی از آزمایش های سه ماهه دوم بارداری غربالگری مرحله دوم است. یکی از این دو آزمایش یا هر دوی آنها به طور معمول در سه ماهه دوم انجام می گیرد. این آزمایش یک آزمایش غربالگری ژنتیکی اختیاری است، می توانید مانند سایر آزمایش های غربالگری، با پزشک در مورد نکات مثبت و منفی آن صحبت کنید و تصمیم بگیرید. آزمایش ام اس ای اف پی، سطح آلفا-فتوپروتئین را اندازه گیری می کند، آلفا فیتو پروتئین، پروتئینی است که توسط جنین تولید می شود و سطوح غیرطبیعی آن نشانه احتمال سندرم داون یا نقص لوله عصبی مانند اسپینا بیفیدا است. این آزمایش تنها احتمال را مشخص می کند و برای تائید تشخیص به سونوگرافی یا آمنیوسنتز نیاز داریم.
این آزمایش را سه گانه می نامند زیرا از خون گرفته شده برای آزمایش آلفا فیتوپروتئین سرم مادر، برای بررسی سطح هورمون های استریول و گنادوتروپین انسانی نیز استفاده می شود. وقتی نشانگری به نام اینهیبین ای به غربالگری اضافه می شود، آن را آزمایش 4 نشانگری یا کوادمارکری می گویند. آزمایش کواد مارکر میزان تشخیص سندرم داون را به طور قابل توجهی افزایش می دهد. این آزمایش حدود 75٪ نقایص لوله عصبی و 75٪ -90٪ موارد سندرم داون را بسته به سن مادر، مشخص می کند، اما در بسیاری از خانم ها مثبت کاذب تشخیص داده می شود. در حدود 3 تا 5 درصد مادرانی که آزمایش غربالگری می دهند، قرائت غیرطبیعی دارند، اما تنها درصد کمی از آنها صاحب فرزندی با مشکل ژنتیکی می شوند.
آزمایش غیرتهاجمی تشخیص ناهنجاری (ان آی پی تی): این آزمایش دی ان ای جنین بدون سلول را می توان بعد از 10 هفته بارداری انجام داد. در این آزمایش از نمونه خون برای اندازه گیری مقدار نسبی دی ان ای آزاد جنین در خون مادر استفاده می شود. انتظار این است که این آزمایش بتواند 99٪ از کل بارداری های سندرم داون را تشخیص دهد. برخی دیگر از ناهنجاری های کروموزومی نیز مورد آزمایش قرار می گیرند. البته امروزه با توجه به پیشترفت های تکنولوژی امکان انجام این تست در هفته 11 نیز وجود دارد.
سونوگرافی: یکی از آزمایش های سه ماهه دوم بارداری، سونوی آنومالی است. اگرچه سونوگرافی معمولاً در هر مقطعی از بارداری قابل انجام است، اما بیشتر در هفته 20 تجویز می شود. دلایل مختلفی نظیر تعیین زمان زایمان، بررسی چندقلویی، بررسی عوارضی مانند جفت سرراهی یا پائین بودن جفت، کندی رشد جنین، یا تشخیص ناهنجاری هایی مانند شکاف کام از جمله دلایل انجام سونوگرافی هستند.
گاهی اوقات، اگر یافته های مشکوکی در رابطه با ناهنجاری ژنتیکی وجود داشته باشد، ممکن است مراجعه به متخصص ژنتیک یا آزمایش های ژنتیکی بیشتر لازم باشد. در سونوگرافی، دستگاهی از روی شکم امواج صوتی را منتقل و تصویری از رحم و جنین روی صفحه نمایش رایانه ایجاد می کند. سونوگرافی های سه بعدی جدید، تصویری واضح تری از جنین ارائه می دهند، اما در همه جا در دسترس نیستند و برتری آنها به روش های دو بعدی برای کمک به بارداری یا زایمان سالم تر، به درستی مشخص نیست.
غربالگری گلوکز: غربالگری قند مادر به عنوان یکی دیگر از آزمایش های سه ماهه دوم بارداری، به طور معمول در هفته های 24 تا 28 انجام می شود و یک آزمایش معمول برای دیابت بارداری است. دیابت بارداری منجر به تولد نوزادان بیش از حد بزرگ، زایمان های دشوار و بروز مشکلات سلامتی برای مادر و جنین خواهد شد. این آزمایش یک ساعت پس از نوشیدن یک لیوان شربت مخصوص، میزان قند خون مادر را اندازه گیری می کند. اگر میزان قند خون بالا باشد، یک تست تحمل گلوکز با حساسیت بیشتر لازم است که در آن مادر یک واحد محلول گلوکز را با معده خالی یا ناشتا نوشیده و هر 2-3 ساعت یک بار آزمایش خون انجام می شود.
آمنیوسنتز: این آزمایش اختیاری معمولاً بین هفته های 15 تا 18 بارداری برای مادران بالای 35 سال که بیشتر در معرض خطر اختلالات ژنتیکی هستند یا آزمایش آلفت فیتو پروتئین، چند مارکری متعدد و آزمایش دی ان ای بدون سلول آنها مشکوک است، انجام می گیرد. در این روش یک سوزن بلند از طریق شکم به داخل کیسه آمنیوتیک وارد شده و مایع حاوی سلول های جنین را خارج می کند. با تحلیل این آزمایش می توان نقص لوله عصبی و اختلالات ژنتیکی را تشخیص داد. احتمال سقط بعد از آمنیوسنتز بسته به میزان تجربه پزشک در انجام آن متفاوت است که به طور متوسط در حدود 0.2 تا 0.5 درصد در هفته 15 تخمین زده می شود. با کمک آمنیوسنتز می توان تا 99٪ نقص لوله عصبی و تقریبا 100٪ برخی از ناهنجاری های ژنتیکی را تشخیص داد.
سونوگرافی داپلر جنین: در آزمایش سونوگرافی داپلر از امواج صوتی برای ارزیابی خون هنگام عبور از رگ خونی استفاده می شود. به کمک این آزمایش می توان به طبیعی بودن جریان خون به جفت و جنین پی برد.
فتوسکوپی: فتوسکوپی به پزشک اجازه می دهد تا جنین را از طریق ابزاری نازک و انعطاف پذیر به نام فتوسکوپ مشاهده کند. فتوسکوپی می تواند برخی بیماری ها یا نقص هایی را که با آزمایش های دیگر مانند آمنیوسنتز، سونوگرافی یا نمونه برداری از پرزهای جفتی قابل تشخیص نیستند، مشخص کند.از آنجا که فتوسکوپی خطرات قابل توجهی برای مادر و جنین به همراه دارد، روشی غیرمعمول است که فقط در صورتی تجویز می شود که احتمال بروز ناهنجاری در جنین بسیار بیشتر از حد معمول باشد. البته انجام فتوسکوپی به عنوان یکی دیگر از آزمایش های سه ماهه دوم بارداری چندان رایج نیست.
مطالعه بیشتر:
صفر تا صد آزمایش های بارداری!
تعداد دفعات مراجعه به پزشک در سه ماهه دوم بارداری چقدر است؟
همه آزمایش های دوران بارداری به همراه تجربه مادران از این آزمایشات
