انواع کم خونی و علایم و نشانهای کم خونی چیست؟

کم‌خونی به چه معنی است؟

کم‌خونی به شرایطی اطلاق می‌شود که در آن تعداد گلبول قرمزخون یا هموگلوبین‌ها کمتر از تعداد نرمال و طبیعی آن در خون است. همانند اکثر اختلالات خونی، کم‌خونی با علایمی نظیر خستگی و ضعف همراه است. دلیل آن نیز کمبود گلبول قرمز سالم است زیرا گلبول قرمز وظیفه حمل اکسیژن و رساندن آن را به بافت‌های بدن دارد.

انواع کم خونی:

غیر از کم‌خونی ناشی از فقر آهن که شایع‌ترین نوع آنمی محسوب می‌شود، انواع دیگری از کم‌خونی نیز وجود دارند که شامل کم‌خونی آپلاستیک، کم‌خونی سلول‌های داسی شکل، کم‌خونی پرنیشیوز و کم‌خونی ناشی از بیماری‌های مزمن است. درمان کم‌خونی با توجه به نوع آن و دلایل مرتبط متفاوت است.

دلایل کم خونی:

  دلایل بروز انواع کم‌خونی متفاوت بوده و هر یک دامنه‌ای بین متوسط تا شدید دارند اما نقش اصلی را در تمام کم‌خونی‌ها گلبول قرمز بازی می‌کنند. درواقع گرچه سلول‌های سفید خون با عفونت‌ها مقابله می‌کنند و پلاکت‌ها جلوی خونریزی را می‌گیرند و در انعقاد خون موثرند اما این سلول‌های قرمز خونند که به گردش اکسیژن در بدن کمک می‌کنند.

هموگلوبین پروتئینی غنی از آهن است که در گلبول قرمزخون موجود است. هموگلوبین شرایط را برای گلبول قرمز مهیا می‌کند تا بتوانند اکسیژن را از شش‌ها به باقی بافت‌های بدن برسانند. هموگلوبین همچنین دی‌اکسیدکربن را از فضای اطراف بافت‌های‌ بدن گرفته و مجدد آن را به ریه‌‌ها می‌رساند تا با بازدم از بدن خارج شود. مغز استخوان که بافت میانی استخوان‌های درشت بدن است وظیفه تولید گلبول قرمزخونی را برعهده دارد. البته ویتامین B12، فولات‌‌ها و دیگر مواد مغذی که از مواد غذایی دریافت می‌کنیم نیز در تولید هموگلوبین و گلبول قرمزخون نقش دارند. به همین دلیل است که کمبود ویتامین‌‌ها و مواد مغذی می‌تواند سبب کم‌خونی در افراد شود.

موضوع دیگر اینکه نه تنها کمبود گلبول قرمز زمینه ساز کم‌خونی است بلکه خونریزی هم به این دلیل که بدن نمی‌تواند به همان سرعتی که سلول‌های خونی را از دست می‌دهد آنها را جایگزین کند، سبب کم‌خونی می‌شود.

علایم و نشانهای کم خونی:

بسته به نوع کم‌خونی علایم بسیار متفاوت است اما علامت شایع آنمی در تمامی انواع آن، ضعف بدنی و خستگی است. اگر فرد به انواع خاصی از کم خونی همانند کم خونی داسی شکل مبتلا باشد، دچار نشانه های دیگری همچون اپیزود های درد، عفونت های مکرر و ... نیز خواهد بود.

شایع ترین نوع کمخونی، کم‌خونی ناشی از فقر آهن:

کم‌خونی ناشی از فقر آهن نوع شایعی از کم‌خونی است و زمانی رخ می‌دهد که در بدن به اندازه کافی گلبول قرمز سالم وجود نداشته باشد. این نوع از کم‌خونی شایع‌ترین و معمول‌ترین اختلال تغذیه‌ای در جهان است و طبق برآورد سازمان جهانی بهداشت، 30 درصد از جمعیت مبتلا به کم‌خونی در جهان به این نوع از کم‌خونی مبتلایند. وظیفه گلبول‌های قرمز بردن اکسیژن به بافت‌ها و بازگرداندن دی‌اکسیدکربن به ریه‌هاست. در نتیجه کمبود گلبول‌های قرمز سبب خستگی و کم آوردن نفس می‌شود.

کم‌خونی ناشی از فقر آهن به دنبال کاهش و اتمام ذخایر آهن در بدن رخ می‌دهد. دلیل این کاهش داشتن رژیم غذایی نامناسب و فقیر از آهن است. گوشت، مرغ، ماهی، لوبیا، توفو، میوه‌های‌ خشک، سبزیجات برگ سبز تیره مانند اسفناج و خردل و غذاهای غنی شده با آهن مانند نان و غلات از منابع خوب آهن شمرده می‌شوند. مصرف غذاها و نوشیدنی‌های‌ حاوی ویتامین C بالا، از جمله آب پرتقال، بروکلی، فلفل دلمه و ... نیز می‌تواند به جذب آهن در زمان مصرف آن کمک کند. 

برای کسب اطلاعات کامل درمورد سایر انواع کم خونی و علائم آن به لینک مطالب مراجعه کنید.

 https://www.everydayhealth.com/anemia/

بیشتر بدانید:

1- کم خونی و فقر آهن در مادران باردار

2- علائم کم خونی در بارداری و روش های پیشگیری از آن

3- راه های تشخیص، علائم و درمان کم خونی در زنان

4- شایع ترین علت و درمان کم خونی در بارداری