بسته بودن دهانه رحم و عوارض تنگی و بسته بودن دهانه رحم چیست؟

همه چیز در مورد تنگی دهانه رحم

سرویکس که در اصطلاح با نام دهانه یا گردن رحم شناخته می شود، در واقع راه ورودی و گذرگاهی از واژن به سمت رحم است که خودتان نیز با کمی تلاش می توانید آن را به کمک انگشتان خود لمس کنید. سرویکس، عملکردهای مختلفی بر عهده دارد، از جمله اینکه خون قاعدگی از طریق آن خارج می شود، اسپرم ها از مسیر آن به رحم و سپس لوله های رحمی می رسند، در هنگام زایمان، نوزاد از این کانال عبور می کند تا به دنیای بیرون قدم بگذارد، وقتی تست پاپ اسمیر انجام می شود، از سلول های دهانه رحم نمونه برداری می شود، آی یو دی (IUD) از طریق این کانال به درون رحم فرستاده می شود، بسیاری از بررسی های تشخیصی با عبور ابزارها از این کانال انجام شده و به همین دلیل، تنگی و در موارد شدیدتر بسته بودن دهانه رحم می تواند منجر به بروز مشکلات زیادی شود.

عوارض تنگی و بسته بودن دهانه رحم

عوارض تنگی دهانه رحم، به شدت آن بستگی داشته و می تواند شامل موارد زیر باشد:

- هماتومتر: وضعیتی است که در طی آن به علت تنگی دهانه رحم، خون قاعدگی قادر به عبور از کانال سرویکس نبوده و بنابراین به جای اینکه از طریق این مسیر از واژن خارج شود، در داخل حفره رحم جمع می شود. این مساله به ویژه در صورت بسته بودن دهانه رحم قابل انتظار است و واضح ترین علامت آن پریود نشدن یا وقوع لکه بینی به جای خونریزی قاعدگی است.

- پیومتر: اگر به جای خون، چرک یا مواد چرکی در داخل حفره رحم جمع شوند، به این حالت پیومتر گفته می شود که بیشتر در خانم های یائسه دیده می شود.

- هیدرومتر: اگر به جای خون و چرک، مایع در داخل رحم جمع شده و به دلیل بسته بودن دهانه رحم یا تنگی آن از این فضا خارج نشود، دچار هیدرومتر خواهید شد.

- ناباروری: تنگی یا بسته بودن دهانه رحم، با ممانعت از عبور اسپرم ها، می تواند منجر به ناباروری شود و حتی پروسه های مربوط به روش های کمک باروری مانند آی یو آی (IUI) و یا لقاح آزمایشگاهی (IVF) را با مشکل مواجه کند.

تنگی و بسته بودن دهانه رحم، چطور بر روی باروری تاثیر می گذارد؟

همانطور که در بالا اشاره کردیم، تنگی و بسته بودن دهانه رحم یکی از عوامل ناباروری در زنان است که با انسداد مسیر عبور اسپرم ها، می تواند مانع لقاح و در نتیجه بارداری شود. اما به جز این، تنگی دهانه رحم به روش های دیگری نیز می تواند به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر قدرت باروری زنان تأثیر بگذارد که عبارت هستند از:

- التهاب رحم و آندومتریوز: هنگامی که مسیر خروج خونریزی قاعدگی به طور کامل مسدود می شود، رحم با خون قاعدگی پر شده که منجر به درد و تورم رحم (هماتومتر) می شود. گاهی اوقات نیز رحم پر از چرک می شود و به این حالت پیومتر یا پیومترا می گویند. مجموعه این شرایط باعث باعث آندومتریوز می شود که از علل مهم ناباروری است.

- کاهش مخاط دهانه رحم: هنگامی که تنگی دهانه رحم به دلیل تشکیل بافت های اسکار رخ می دهد، این احتمال وجود دارد که این بافت ‌ها مانع از تولید مخاط دهانه رحم که عامل تحرک و بقای اسپرم ها است، شده و در نتیجه آن اسپرم ها نتوانند به رحم برسند.

- اختلال در روش های کمک باروری: تلقیح داخل رحمی (IUI) و لقاح آزمایشگاهی (IVF)، تنها با قرار دادن کاتتر در داخل دهانه رحم قابل انجام بوده و در هر دو صورت زمانی که دهانه رحم بیش از حد باریک یا بسته باشد، احتمال موفقیت این روش ها کاهش یافته و ممکن است عوارضی نیز ایجاد شوند.

به جز این موارد، از آنجا که درمان مشکل تنگی یا بسته بودن دهانه رحم، می تواند با آسیب به بافت این ناحیه همراه باشد، حتی در صورت وقوع بارداری، خطر از دست رفتن بارداری یا زایمان زودرس وجود دارد، زیرا به دلیل نارسایی سرویکس، دهانه رحم به اندازه کافی قوی یا بسته نیست تا از جنین در حال رشد محافظت کند.

تشخیص تنگی و بسته بودن دهانه رحم

تنگی دهانه رحم و یا انسداد آن، در بیشتر موارد فقط زمانی تشخیص داده می ‌شود که پزشکان در طول آزمایش ‌هایی که به دلایل مختلف انجام می ‌شوند، در دسترسی به حفره رحم با مشکل روبرو شوند. همچنین بر اساس علائمی همچون هماتومتر، پزشک ممکن است به وجود این مشکل شک کند.

درمان تنگی و بسته بودن دهانه رحم

درمان این مشکل، در صورتی لازم است که فرد دچار عوارض شده باشد. برای حل مشکل تنگی یا بسته بودن دهانه رحم اتساع و سپس استنت گذاری برای جلوگیری از بسته شدن مجدد انجام خواهد شد و اگرچه با درمان مشکل تنگی یا بسته بودن دهانه رحم، احتمال نارسایی سرویکس و در نتیجه افزایش خطر زایمان زودرس در بارداری های آینده افزایش پیدا می کند، اما خوشبختانه به لطف وجود راهکارهای درمانی همچون سرکلاژ، می توان امیدوار بود که بارداری به سلامت پشت سر گذاشته شود.

مطالعه بیشتر:

ضعف دهانه رحم چیست و چه زمانی رخ می دهد؟

دهانه رحم کوتاه و علت اصلی دهانه رحم کوتاه چیست؟

کروموتوباسیون، درمان بسته بودن لوله های رحم چیست؟

علائم بسته بودن لوله های رحمی یا لوله‌های فالوپ چیست؟