تزریق آمپول بتامتازون در بارداری، از علت تا عوارض
پزشکان توصیه می کنند برای مادرانی که در معرض خطر زایمان زودرس هستند، تزریق آمپول بتامتازون در بارداری حتما انجام شود. زیرا این تزریق به تولید سورفکتانت در آلوئول های ریه های جنین و تنفس در محیط خارج از رحم کمک خواهد کرد و به این ترتیب درصورت وقوع زایمان زودرس، خطر مشکلات احتمالی تا حد زیادی کاهش خواهد یافت. در ادامه این مقاله در مورد خطرات و فواید تزریق آمپول بتامتازون در بارداری با شما گفت و گو خواهیم کرد.
زایمان زودرس چیست؟
زایمان زودرس باعث ایجاد مشکلات ریوی، قلبی، مغزی و دیگر سیستم‌های بدن نوزاد می‌شود. پیشرفت‌های اخیر تحقیقات در مورد زایمان زودرس نشان می‌دهد که داروهایی برای به تعویق انداختن زایمان وجود دارد. هرچه جنین بیشتر داخل رحم بماند و رشد کند، کمتر در معرض مشکلات زایمان زودرس قرار می‌گیرد. اگر علائمی از زایمان زودرس دارید، سریع با پزشک خود تماس بگیرید. علائم زایمان زودرس شامل موارد زیر است:
- انقباضات مکرر یا مداوم (فشردگی داخل شکم)
- درد خفیف و مداوم کمر
- فشار در لگن یا ناحیه زیر شکم
- گرفتگی خفیف داخل شکم
- پاره شدن کیسه آب (ترشح آبکی واژن به مقدار کم یا زیاد)
- تغییرات در ترشح واژن
- لکه‌بینی یا خونریزی از واژن
- اسهال
اگر کمتر از ۳۷ هفته است که باردار هستید و این علائم را دارید، پزشک ممکن است داروهایی تجویز کند تا زایمان را به تعویق اندازد. پزشک ممکن است علاوه بر تجویز داروهای توکولیتیک برای جلوگیری از انقباضات، به منظور عملکرد بهتر ریه جنین، استروئید تجویز کند. اگر کیسه آب پاره شده باشد، ممکن است برای جلوگیری از عفونت و کمک به تعویق زایمان آنتی‌بیوتیک تجویز شود.
علت تزریق آمپول بتامتازون در بارداری چیست و چه فوایدی دارد؟
- برخی از بانوان خیلی سریع وارد مرحله زایمان می‌شوند. اگر قبل از هفته ۳۴ تزریق کورتیکوآمپول بتامتازون (کورتون) دریافت کنید، شانس بهبود شرایط جنین بالا می‌رود. این کار به عملکرد ریه‌های جنین کمک می‌کند در حقیقت اصلی ترین دلیل تزریق آمپول بتامتازون در بارداری کمک به آماده شدن ریه های جنین برای انجام عمل تنفس است.
- آمپول بتامتازون معمولا به یکی از عضلات بزرگ مادر (بازو، ران یا باسن) تزریق می‌شوند. بنابر نوع استروئید مصرفی، تزریق ۲ تا ۴ بار در طی دو روز انجام می‌شود. بتامتازون (سلستون)، شایع‌ترین استروئیدی است که در دو دوز ۱۲ میلی‌گرم هر ۱۲ تا ۲۴ ساعت یکبار تزریق می‌شود. بیشترین تاثیر داروها از ۲ تا ۷ روز بعد از اولین دوز تزریق است.
- کورتیکوآمپول بتامتازون، همان استروئیدی نیستند که ورزشکاران برای بدنسازی استفاده می‌کنند. چندین منبع موثق نشان داده‌اند که کورتیکوآمپول بتامتازونی دوران بارداری برای مادر و جنین بی‌خطر هستند.
فواید تزریق آمپول بتامتازون در بارداری چیست؟
درمان با استروئید باعث کاهش خطر مشکلات ریوی نوزادان نارس می‌شود، خصوصا نوزادانی که بین هفته‌های ۲۹ تا ۳۴ بارداری به دنیا می‌آیند. نوزادانی که پس از ۴۸ ساعت و قبل از ۷ روز از اولین دوز مصرف استروئید به دنیا می‌آیند، بیشترین فایده را می‌برند.
روش درمانی با آمپول بتامتازون خطر ابتلا به بیماری‌های ریوی را به نصف وخطر مرگ نوزادان را در زایمان‌های زودرس به ۴۰ درصد کاهش داده است. تمام نوزادانی که قبل از هفته ۲۸ بارداری متولد می‌شوند، مشکل ریوی دارند ولی جنین‌هایی که قبل از تولد استروئید مصرف کرده‌اند با مشکلات کمتری روبرو خواهند شد.
استروئید باعث کاهش مشکلات دیگر نوزادان نیز می‌شود. مطالعات نشان داده است مادرانی که قبل از زایمان یک دوره بتامتازون مصرف کرده‌اند، نوزادانی بدنیا می‌آورند که کمتر دچار مشکلات روده و خونریزی‌های داخل مغز هستند.
اگر به علت زایمان زودرس در بیمارستان بستری شده‌اید یا به‌خاطر مشکل پزشکی احتمال زایمان زودرس وجود دارد، ممکن است یک دوره استروئید برایتان تجویز شود. ادامه بارداری در دو روز اول بعد از تزریق کورتیکواستروئید، نقطه عطفی برای شما و نوزاد (یا نوزادان) خواهد بود.
عوارض تزریق آمپول بتامتازون در دوران بارداری چیست؟
مطالعات روی حیوانات نشان داده است، با تزریق آمپول بتامتازون به حیوان ماده، سیستم ایمنی، رشد سیستم عصبی و رشد نوزاد تحت تاثیر قرار می‌گیرد. هرچند این تاثیرات در مطالعاتی ظاهر شده است که مقدار زیادی استروئید یا در روزهای اول بارداری تزریق شده باشد. در درمان زایمان زودرس، استروئید در اواخر بارداری تزریق خواهد شد.
مطالعات بر روی انسان، خطرات قابل توجهی را در مورد عوارض تزریق آمپول بتامتازون در بارداری در قالب یک دوره استروئید نشان نداده است. مطالعات قدیمی‌تر، فرزندانی را که مادران آنها در هنگام بارداری استروئید مصرف کرده بودند، تا سن ۱۲ سالگی مورد بررسی قرار می گیرند. در این مطالعات متوجه شدند، مصرف آمپول بتامتازون هیچگونه تاثیر منفی در رشد فیزیکی کودک نداشته است. در این زمینه هنوز مطالعات بیشتری باید صورت گیرد.
در گذشته، بانوانی که در خطر زایمان زودرس قرار داشتند، تا زمان زایمان هفته‌ای یکبار استروئید مصرف می‌کردند.
اطلاعات حاصل از نوزادان و مطالعات حیوانات نشان می‌دهد که مصرف چندین دوره استروئید با تولد نوزادان با وزن کم و سرهای کوچک ارتباط مستقیمی دارد. در حال حاضر، استفاده مکرر از آن توصیه نمی‌شود، مگر اینکه در یک پروژه تحقیقاتی شرکت کرده باشید.
چه کسانی باید استروئید مصرف کنند؟
در سال ۱۹۹۴ موسسه ملی بهداشت (NIH) برای بانوانی که در خطر زایمان زودرس قرار دارند، دستورالعمل‌هایی منتشر کرد. طبق این دستورالعمل، پزشکان باید به بانوانی که شرایط زیر را دارند، استروئید تجویز کنند:
- بانوانی که بین هفته ۲۴ تا ۳۴ بارداری در معرض زایمان زودرس هستند.
- بانوانی که برای متوقف کردن زایمان داروها مصرف می‌کنند (داروهای توکولیتیک)
چه کسانی نباید استروئید مصرف کنند؟
استروئید ممکن است کنترل دیابت (دیابت مزمن و دیابت بارداری) را دشوارتر کند. هنگامی که استروئید همراه با داروهای بتا میمتیک (تربوتالین با نام تجاری Brethine) مصرف شود، می‌تواند باعث مشکلات بیشتری شود. بانوانی که دچار دیابت هستند، حتما باید میزان قند خون خود را به مدت ۳ تا ۴ روز بعد از دریافت آمپول بتامتازون بررسی کنند. به علاوه برای بانوانی که مبتلا یا مشکوک به عفونت رحم (کوریوآمنیونیت) هستند، تزریق آمپول بتامتازون در بارداری ممنوع است.
منبع: healthline
بیشتر بدانید:
1- داروهای خطرناک در دوران بارداری (فهرست 13 داروی غیر مجاز)
2- بایدها و نبایدهای مصرف دارو در دوران بارداری
3- آیا مصرف داروهای ضد حساسیت در بارداری ایمن است؟
4- در مصرف دارو در بارداری احتیاط کنید
