خونریزی بعد از رابطه جنسی، لکه بینی و خونریزی بعد از نزدیکی
بسیاری از بانوان، ممکن است زمانی در طول زندگی خود بعد از رابطه جنسی خونریزی واژینال را تجربه کنند. در واقع، تا 63 درصد از بانوان یائسه، خشکی واژن و خونریزی واژن یا لکه بینی را در طول رابطه جنسی تجربه می کنند. علاوه بر این، تا 9 درصد از بانوان در سنین باروری، خونریزی پس از رابطه جنسی (پس از دخول) را تجربه می کنند. خونریزی خفیف گاه به گاه معمولاً دلیلی برای نگرانی نیست. اگر عوامل خطر خاصی دارید یا یائسگی را پشت سر گذاشته اید، خونریزی بعد از رابطه جنسی مستلزم مراجعه به پزشک است.
علت خونریزی بعد از رابطه جنسی چیست؟
خونریزی بعد از رابطه جنسی از نظر پزشکی به عنوان خونریزی پس از مقاربت شناخته می شود. این مشکل در میان بانوان در هر سنی رخ می دهد. در افراد جوان تر که به یائسگی نرسیده اند، منبع خونریزی معمولا دهانه رحم (سرویکس) است. در کسانی که یائسگی را پشت سر گذاشته اند، منبع و منشا خونریزی متنوع تر بوده و می تواند یکی از این موارد باشد:
• سرویکس،
• رحم،
• لابیا،
• مجرای ادرار،
از نظر علل احتمالی خونریزی بعد از رابطه جنسی، سرطان دهانه رحم بزرگترین نگرانی است. این امر به ویژه در مورد افراد یائسه صادق است. با این حال، خونریزی پس از مقاربت به احتمال زیاد می تواند ناشی از یک بیماری شایع باشد.
عفونت ها:
برخی از عفونت ها می توانند باعث التهاب بافت های واژن شوند که ممکن است منجر به خونریزی بعد از رابطه جنسی شود. این عفونت ها شامل موارد زیر هستند:
• عفونت های مقاربتی (STI)،
• سرویسیت (عفونت و التهاب دهانه رحم یا زخم دهانه رحم)،
• واژینیت (التهاب واژن)،
سندرم تناسلی - ادراری یائسگی (GSM):
سندرم تناسلی ادراری یائسگی که در گذشته به عنوان آتروفی واژن شناخته می شد، عارضه ای شایع در میان افرادی است که در دوران پیش از یائسگی و یائسگی هستند و یا تخمدان های خود را برداشته اند. با افزایش سن، به خصوص زمانی که دوره های قاعدگی متوقف شده و به اصطلاح یائسه می شوید، بدن شما استروژن کمتری را تولید می کند. استروژن هورمونی است که مسئول تنظیم دستگاه تناسلی شما است.
هنگامی که سطح استروژن در بدن شما پایین است، چندین اتفاق برای واژن شما می افتد، از جمله اینکه بدن شما ترشحات روان کننده (لغزنده کننده) کمتری را برای واژن تولید می کند، بنابراین واژن شما ممکن است خشک و ملتهب شود. به علاوه سطوح پایین استروژن خاصیت ارتجاعی واژن شما را کاهش می دهد که در نتیجه آن بافت های واژن شکننده تر می شوند، جریان خون کمتری در آن ها وجود خواهد داشت و بیشتر در معرض پارگی و تحریک شدن هستند. مجموعه این شرایط می تواند منجر به ناراحتی، درد و خونریزی در حین رابطه جنسی شود.
خشکی واژن:
خشکی واژن از دیگر عللی است که می تواند منجر به خونریزی بعد از رابطه جنسی شود. علاوه بر سندرم تناسلی ادراری یائسگی (GSM)، خشکی واژن می تواند ناشی از بسیاری از عوامل دیگر باشد، مانند:
• شیر دادن،
• زایمان،
• مصرف برخی داروها، از جمله داروهای سرماخوردگی، داروهای آسم، برخی داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد استروژن،
• شیمی درمانی و پرتودرمانی،
• برقراری رابطه جنسی قبل از اینکه کاملاً برانگیخته شوید،
• استفاده از دوش واژینال،
• مواجهه با مواد شیمیایی موجود در محصولات بهداشتی زنانه، مواد شوینده لباسشویی و استخرها،
• سندرم شوگرن، یک بیماری التهابی سیستم ایمنی که رطوبت تولید شده توسط غدد بدن را کاهش می دهد.
پولیپ ها:
پولیپ ها توده های غیرسرطانی هستند. آن ها گاهی اوقات در دهانه رحم یا در پوشش آندومتر رحم یافت می شوند. یک پولیپ در واقع مانند یک آویز گرد بر روی یک زنجیر آویزان است. در نتیجه به راحتی تکان خورده و این حرکت پولیپ می تواند بافت های اطراف را تحریک کرده و باعث خونریزی از عروق خونی کوچک شود.
پارگی واژن:
رابطه جنسی، به خصوص رابطه جنسی شدید، می تواند باعث بریدگی یا خراش های کوچک در واژن و در نتیجه خونریزی بعد از رابطه جنسی شود. اگر به دلیل یائسگی، شیردهی یا عوامل دیگر دچار خشکی واژن شده باشید، احتمال پارگی و خراش واژن حین رابطه جنسی شدید، بیشتر خواهد بود.
سرطان:
خونریزی نامنظم واژینال، از جمله خونریزی بعد از رابطه جنسی، یکی از علائم شایع سرطان دهانه رحم یا واژن است. در واقع، در 11 درصد از افراد مبتلا به سرطان دهانه رحم که به دنبال درمان آمده بودند، خونریزی بعد از رابطه جنسی اولین علامت بود. به علاوه خونریزی پس از یائسگی نیز می تواند از علائم سرطان رحم باشد.
در چه شرایطی، بیشتر در معرض خطر خونریزی بعد از رابطه جنسی هستید؟
شما ممکن است به میزان بیشتری در خطر خونریزی بعد از رابطه جنسی باشید، اگر:
• سرطان دهانه رحم یا سرطان رحم داشته باشید،
• در دوران پیش از یائسگی، یائسگی یا پس از یائسگی باشید،
• اخیراً بچه دار شده و یا در حال شیردهی باشید،
• قبل از مقاربت کاملاً برانگیخته نمی شوید،
• مرتب از دوش واژینال استفاده می کنید.
چه زمانی باید برای خونریزی بعد از رابطه جنسی به متخصص مراجعه کنیم؟
علائمی که ممکن است همراه با خونریزی پس از رابطه جنسی تجربه کنید، بسته به علت آن متفاوت هستند. اگر یائسه نیستید، هیچ فاکتور خطر دیگری ندارید و فقط لکه بینی یا خونریزی جزئی دارید که به سرعت از بین می رود، احتمالاً نیازی نیست که پزشک مراجعه کنید. اما اگر بعد از یائسگی خونریزی واژینال داشتید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورت داشتن هر یک از علائم زیر باید با پزشک خود مشورت کنید:
• احساس گزگز یا سوزش هنگام ادرار کردن،
• خونریزی شدید،
• درد شدید شکمی،
• احساس درد در پایین کمر،
• حالت تهوع یا استفراغ،
• ترشحات غیرمعمول واژینال،
وقتی به پزشک خود مراجعه می کنید، چه اتفاقی می افتد؟
در صورت تجربه خونریزی پس از رابطه جنسی، می توانید به ماما یا متخصص زنان مراجعه کنید. پزشک سوالاتی را در مورد علائم شما همچون مدت زمان و شدت خونریزی می پرسد و حتی این احتمال وجود دارد که در مورد رنگ خون نیز از شما سوال کند.
از آنجایی که علائم شما مربوط به فعالیت جنسی است، ممکن است پزشک در مورد سابقه جنسی شما نیز سوال کند. به عنوان مثال، ممکن است از شما بپرسد که آیا شما به طور منظم از کاندوم یا روش های سدی جلوگیری از بارداری استفاده می کنید یا اینکه آیا بیش از یک شریک جنسی دارید یا خیر!
بسته به علائم و سابقه جنسی شما، پزشک می تواند معاینه فیزیکی را انجام دهد. معاینه ناحیه تناسلی ممکن است به پزشک شما کمک کند تا منبع خونریزی را پیدا کند. خونریزی پس از رابطه جنسی ممکن است از دیواره های واژن، دهانه رحم، مجرای ادرار یا فرج شما باشد. برای کمک به تعیین علت خونریزی بعد از رابطه جنسی، پزشک ممکن است آزمایشاتی مانند پاپ اسمیر، آزمایش بارداری و کشت واژینال را برای بررسی بیماری های مقاربتی تجویز کند.
خونریزی بعد از رابطه جنسی ولی از معاینه لگنی می ترسم، چیکار کنم؟
بسیاری از خانم ها به دلیل ترس از معاینه لگنی و ناراحت کننده بودن این پروسه، برای مراجعه به پزشک دچار تردید هستند، اما با این حال، مراجعه به پزشک در صورت خونریزی پس از مقاربت لزوماً نیازی به معاینه لگنی ندارد، بنابراین حتما برای پیگیری و مراجعه اقدام کنید. اگر در مورد خونریزی پس از رابطه جنسی نگران هستید، مراجعه به ماما یا پزشک زنان ممکن است به آرامش ذهن شما کمک کند.
آیا خونریزی بعد از رابطه جنسی نشانه سرطان دهانه رحم و سرطان رحم است؟
الزاما نه! اما خونریزی واژینال، از جمله خونریزی بعد از رابطه جنسی، می تواند از علائم سرطان دهانه رحم و رحم باشد. این سرطان ها در افراد بالای 50 سال یا کسانی که یائسگی را تجربه کرده اند، شایع تر است.
علاوه بر سن، سایر عوامل خطر شامل سابقه خانوادگی ابتلا به یکی از این سرطان ها، اضافه وزن (برای سرطان آندومتر یا همان رحم) یا سیگار کشیدن است. ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) نیز یکی دیگر از عوامل خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم است. اگر یائسه شده اید و خونریزی پس از رابطه جنسی را تجربه کردید، حتما برای شناسایی یا رد سرطان دهانه رحم و رحم به پزشک مراجعه کنید. مانند سایر انواع سرطان، درمان زمانی موثرتر است که سرطان در مراحل اولیه کشف و درمان شود.
خونریزی بعد از رابطه جنسی چه عوارضی دارد؟
عوارض جدی ناشی از خونریزی پس از مقاربت رابطه جنسی شایع نیستند، مگر اینکه علت آن سرطان یا یک بیماری درمان نشده باشد. در ادامه به برخی از عوارض احتمالی اشاره شده است.
کم خونی:
خونریزی شدید یا طولانی مدت در موارد بسیار نادر می تواند باعث کم خونی فقر آهن شود، زیرا گلبول های قرمز در بدن شما از طریق از دست دادن خون تخلیه می شوند. با این حال، این نوع خونریزی، در خونریزی بعد از رابطه جنسی به طور معمول دیده نمی شود.
علائم کم خونی عبارتند از:
• خستگی،
• ضعف،
• سرگیجه،
• سردرد،
• رنگ پریدگی غیرمعمول پوست،
اگر کم خونی شما به دلیل از دست دادن خون به دلیل خونریزی پس از مقاربت یا دلایل دیگر باشد، ممکن است پزشک مکمل آهن را برای حل این مشکل تجویز کند. اما مهم ترین منبع آهن، رژیم غذایی است. اگر در مورد سطح آهن بدن خود نگران هستید، مواد غذایی غنی از آهن را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
عفونت:
اگر خشکی واژن داشته باشید، بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت های ادراری هستید.
چگونه علت خونریزی بعد از رابطه جنسی را تشخیص دهیم؟
خونریزی بعد از رابطه جنسی معمولاً به دلیل خشکی واژن ایجاد می شود، اما دلایل جدی تری نیز برای این مشکل وجود دارند. خونریزی پس از رابطه جنسی می تواند نشانه بسیاری از بیماری ها باشد. در چنین شرایطی، پزشک شما ابتدا سرطان را با معاینه واژن و دهانه رحم، گرفتن پاپ اسمیر و احتمالاً انجام بیوپسی رد می کند. در صورت به تشخیص رسیدن سرطان در این پروسه بررسی، به متخصص ارجاع داده می شوید.
پس از اطمینان از نبود سرطان به عنوان علت خونریزی، ممکن است چندین مرحله بررسی برای تعیین منبع و منشا خونریزی انجام شود:
• معاینه واژن و دهانه رحم، به صورت چشمی یا از طریق یک دستگاه بزرگنمایی به نام کولپوسکوپ،
• آزمایش ادرار،
• آزمایش خون،
• آزمایش ترشحات واژن شما،
درمان خونریزی پس از رابطه جنسی
علت خونریزی واژینال، تعیین کننده نوع درمان شما خواهد بود.
روان کننده ها:
اگر خونریزی شما به دلیل خشکی واژن باشد، مرطوب کننده های واژن (لوبریکانت ها یا لغزنده کننده ها) می توانند به حل این مشکل کمک کنند. این محصولات با استفاده منظم از دیواره های واژن جذب می شوند. رطوبت را در واژن افزایش می دهند و به بازیابی اسیدیته طبیعی واژن کمک می کنند.روان کننده های واژن به علاوه اصطکاک ناراحت کننده در حین رابطه جنسی را هم کاهش می دهند.
احتیاط:
• روان کننده های مبتنی بر نفت، مانند وازلین (ژله نفتی)، می توانند به کاندوم و دیافراگم لاتکس آسیب برسانند. وازلین و کاندوم را با هم استفاده نکنید تا خطر پارگی کاندوم به حداقل برسد. در صورت استفاده از کاندوم، از روان کننده حاوی آب یا سیلیکون کمک بگیرید.
استروژن درمانی:
اگر خشکی واژن شما ناشی از یائسگی یا برداشتن تخمدان ها باشد، می توانید با پزشک خود در مورد استروژن درمانی صحبت کنید. محصولات استروژن موضعی شامل کرم ها و شیاف های استروژن واژینال هستند.
گزینه دیگر استفاده از حلقه استروژنی است. این یک حلقه انعطاف پذیر است که در واژن قرار می گیرد و دوز کم استروژن را به مدت 90 روز آزاد می کند. هورمون درمانی خوراکی که جایگزین هورمون های استروژن و پروژسترون می شود، گزینه دیگری است که برای برخی بانوان انتخاب می شود. با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای این روش درمانی صحبت کنید.
درمان های اضافی
واژینیت می تواند ناشی از عفونت یا خشکی واژن باشد و در برخی موارد نیز علت آن ممکن است ناشناخته باشد. بسته به علت، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک را برای حل این مشکل تجویز کند. آنتی بیوتیک ها همچنین ممکن است برای درمان بیماری التهابی لگن و بیماری های مقاربتی نیز تجویز شوند.اگر دهانه رحم شما در اثر عفونت آسیب دیده باشد، پزشک ممکن است سلول های آسیب دیده را با استفاده از نیترات نقره یا کرایوسرجری خارج کند. در این فرآیند سلول های آسیب دیده منجمد شده و از بین می روند.
برای جلوگیری از خونریزی بعد از رابطه جنسی چه کنیم؟
تعیین نحوه جلوگیری از خونریزی پس از مقاربت بستگی به این دارد که در گذشته چه چیزی باعث خونریزی برای شما شده است. برای بیشتر افراد، استفاده از روان کننده های مبتنی بر آب یا سیلیکون به جلوگیری از خونریزی ناشی از خشکی واژن و اصطکاک در حین رابطه جنسی کمک می کند. اگر از کاندوم استفاده می کنید، استفاده از روان کننده روغنی می تواند به آن آسیب برساند و برای جلوگیری از وقوع این مشکل، استفاده از روان کننده های مبتنی بر آب توصیه می شود.
همچنین ممکن است به کاهش خشونت حین رابطه جنسی و احساس درد نیز کمک کند. استفاده منظم از روان کننده های واژن می تواند به مرطوب نگه داشتن این ناحیه و ایجاد احساس راحتی در شما کمک کند. اگر علائم خونریزی پس از مقاربت مربوط به یک وضعیت پزشکی باشد، می توانید با پزشک خود در مورد بهترین گزینه ها برای جلوگیری از وقوع این اتفاق در دفعات بعدی رابطه صحبت کنید.
چشم انداز
خونریزی بعد از رابطه جنسی معمولاً نشانه بیماری دیگری است که باید شناسایی شود اما طبیعی نیست! بسیاری از این موارد مانند عفونت ها و پولیپ ها قابل درمان هستند. لکه بینی گاه به گاه بعد از رابطه جنسی معمولاً بدون مراقبت پزشکی خود به خود برطرف می شود. اگر در دوران پس از یائسگی هستید و بعد از رابطه جنس خونریزی دارید، باید فوراً به پزشک خود مراجعه کنید.
مطالعه بیشتر:
لكه بيني بعد از نزديكي در اوايل بارداری نشانه چیست؟
مشکلات نزدیکی در بارداری و نحوه مقابله با آنها چگونه است؟
خونریزی شدید بعد از رابطه جنسی در بارداری به چه علت است؟
در صورت داشتن IUD آیا خونریزی پس از رابطه جنسی طبیعی است؟
